DS Audio ES 001

Όλα όσα έχουμε πει μέχρι τώρα, έχουν, βεβαίως, μικρή σημασία, αν το πράγμα δεν δουλεύει. Αλλά (spoiler!) δουλεύει και μάλιστα, κατά περίπτωση, θεαματικά. Στην συσκευασία υπάρχει μια τετράδα επαναφορτιζόμενων μπαταριών AA και ο αντίστοιχος φορτιστής. Θα χρειαστείτε δύο κάθε φορά. Η αυτονομία είναι μεγάλη. Έβγαλα όλη τη δοκιμή με ένα ζευγάρι. Για να μπουν οι μπαταρίες στην θέση τους πρέπει να ανοίξεις το επάνω μέρος (υπάρχει το σχετικό κλειδί). Το εσωτερικό του ES 001 είναι πυκνό αλλά δεν μπορείς παρά να θαυμάσεις την δουλειά των Ιαπώνων. Είναι ένα μικρό ηλεκτρομηχανικό έργο τέχνης. Όσοι σκέπτονται με μυαλό μηχανικού, θα έχουν καταλάβει ότι, εκτός όλων των άλλων, η όλη κατασκευή θα πρέπει να έχει την μάζα της απολύτως ομοιογενώς κατανεμημένη ως προς τον κατακόρυφο άξονα. Αλλιώς θα προσθέτει μια ακόμη δύναμη εκτροπής στο περιστρεφόμενο σύστημα και φορτίο στο οριζόντιο έδρανο του πλατό.
Η χρήση είναι απλή, στα χαρτιά και υπάρχει ένα ιδιαίτερα κατατοπιστικό εγχειρίδιο χρήσης (το οποίο, πάντως, θα μπορούσε να είναι και ακόμη καλύτερο). Όμως, θα χρειαστείτε προπόνηση. Η πίεση που εφαρμόζετε στον δίσκο και ο τρόπος που την εφαρμόζετε είναι κρίσιμες παράμετροι για το τελικό αποτέλεσμα. Στο τέλος της διαδικασίας, μπορείτε να ξανατρέξετε το τεστ για να δείτε αν η διόρθωση είναι η δέουσα.

Μια πρόσθετη δυσκολία εισάγει η ύπαρξη ανάρτησης στο πλατό. Το ES 001 είναι αρκετά βαρύ και θα την φορτώσει, αυξάνει, βεβαίως, και την μάζα, επομένως αλλάζει την συχνότητα συντονισμού, αλλά αυτό συμβαίνει με κάθε clamp, είναι κάτι που στις περισσότερες περιπτώσεις μπορείτε να αντισταθμίσετε, ή απλώς μπορείτε να το αφαιρείτε μετά την ευθυγράμμιση. Το πρόβλημα είναι ότι η ώθηση του δίσκου θα πρέπει να γίνεται με τρόπο που να μην μετακινεί την ανάρτηση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να χρησιμοποιήσετε ένα χέρι για να ωθήσετε τον δίσκο και ένα χέρι για να κρατάτε το πλατό στη θέση του. Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιείτε τους αντίχειρες και των δύο χεριών για την μετακίνηση και τα υπόλοιπα δάχτυλα στις πλευρές του πλατό για να το κρατάτε σταθερό. Χρησιμοποιώντας το ES 001 στο Linn Sondek LP12, μοιράζομαι μαζί σας ότι όλα αυτά είναι εφικτά, αν ασχοληθείτε λίγο.
Ας αρχίσουμε με την θεωρία: Οι μηχανικοί θόρυβοι στα πλατό είναι από τους βασικότερους παράγοντες που η ποιότητα πάσχει. Τυπικά περιγράφουμε ένα αναλογικό σύστημα ως “πολύ καλό” όταν έχει “σκοτεινό υπόβαθρο”, “πειθαρχία” και “απουσία μηχανικών θορύβων”. Υπάρχει ένας σωρός βινύλια που μπορούν να εκθέσουν οτιδήποτε “πηγαινοέρχεται” ανεξέλεγκτα λόγω ανοχών, κακής ποιότητας υλικών ή εξωτερικών θορύβων που οδεύουν από το έδρανο και την βάση του βραχίονα προς τον δίσκο και την κεφαλή. Ένα καλό πλατό είναι ένα πλατό ακούνητο, επειδή αυτό εξασφαλίζει ότι και η κεφαλή δεν κινείται αχρείαστα. Επομένως, όταν αφαιρούμε από την εξίσωση την εκκεντρότητα του δίσκου (η οποία, για να σας τρομάξω, αντιστοιχεί -στην πράξη- σχεδόν με εκκεντρότητα του ίδιου του πλατό -σχεδόν, διότι όταν είναι έκκεντρος μόνο ο δίσκος, η μάζα του πλατό δεν συμμετέχει), μόνο καλά πράγματα συμβαίνουν.

Έψαξα βαθιά στην δισκοθήκη για να βρω διάφορους δίσκους που θα μπορούσαν να διορθωθούν. Βεβαίως, αν ο δίσκος είναι χάλια, η απλή ώθηση μπορεί να μην αρκεί. Για τον σκοπό αυτό, στη συσκευασία του ES 001 υπάρχει ένα γλύφανο (αλεζουάρ), ένα απλό μηχανολογικό εργαλείο, το οποίο επιτρέπει την αύξηση της διαμέτρου της οπής του δίσκου. Αυτό θα εξασφαλίσει ένα επαρκές περιθώριο μετακίνησης, αλλά, βεβαίως, “δένει” τον δίσκο με το clamp για πάντα! Είναι θέμα προσωπικής επιλογής.
Με την ευκαιρία, η εμπειρία από την χρήση του ES 001, με οδήγησε στο συμπέρασμα ότι το πρόβλημα της εκκεντρότητας μπορεί να πάρει τρεις μορφές. Καταρχήν υπάρχει η εκκεντρότητα η οποία οφείλεται σε μεγάλες ανοχές μεταξύ του άξονα και του δίσκου, όταν η οπή βρίσκεται στο κέντρο. Αυτή διορθώνεται τέλεια και εύκολα με το clamp. Πιο δύσκολη είναι η περίπτωση κατά την οποία το κέντρο της οπής είναι πολύ “εκτός”. Εδώ η διόρθωση μπορεί να γίνει υπό προϋποθέσεις και, ίσως, θα πρέπει να καταφύγει κάποιος στην αύξηση της διαμέτρου. Τέλος, υπάρχει η πιθανότητα ο δίσκος να είναι “διορθώσιμος” αλλά η εσωτερική επιφάνεια της οπής (η οποία, στην πραγματικότητα είναι ένας κύλινδρος με μικρό ύψος) έχει σημαντικές ατέλειες. Στην περίπτωση αυτή, η μετακίνηση του δίσκου γίνεται προβληματική (σπρώχνεις επάνω αλλά αυτός κινείται σε άλλη κατεύθυνση, για παράδειγμα) και σε κάποιες περιπτώσεις θα χρειαστεί -και εδώ- αύξηση της διαμέτρου.

Με την εκκεντρότητα μηδενισμένη (ή σχεδόν), τα αποτελέσματα είναι εύκολα ακουστά, ειδικά αν ο δίσκος έχει σημαντική χωρική πληροφορία σε θέματα εστιασμού οργάνων, περιγραφής χώρων και βάθους. Όλα αυτά βελτιώνονται από λίγο (αν ο δίσκος είναι καλής ποιότητας, με την οπή εκεί που πρέπει) έως πολύ (αν ο δίσκος είναι πολύ έκκεντρος). Δεν αποκλείω, κάποιος, να μείνει με το στόμα ανοιχτό, ακούγοντας πράγματα που δεν έχει ξανακούσει από μια συγκεκριμένη χάραξη. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι πιο δεμένο, σαφές στον χώρο και με αίσθηση παρουσίας. Επιπροσθέτως, με τρόπο που δεν μπορείς να προβλέψεις είναι η αλήθεια -παρά μόνο να εκτιμήσεις συγκριτικά, βελτιώνονται παράμετροι που εξαρτώνται, συνήθως από την κεφαλή, όπως η μεσαία περιοχή, σε θέματα layering και η περιοχή των υψηλών συχνοτήτων, σε θέματα διαφάνειας, ενώ και η άρθρωση του χαμηλού μπορεί να βελτιωθεί ακουστά, καθώς ο βραχίονας έχει να κάνει λιγότερη δουλειά. Τονίζω, αν και είναι προφανές, ότι το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από τα προβλήματα του κάθε δίσκου, το ίδιο το ES 001 δουλεύει εξαιρετικά.
Αν η επίδραση στον ήχο είναι αναμενόμενη και πράγματι υφίσταται, ένα θέμα που πρέπει να συζητηθεί είναι η πρακτικότητα του ES 001. Μιλάμε για ένα πανάκριβο εξάρτημα (δικαιολογημένα πανάκριβο, πιθανώς, επειδή η δομή του είναι πραγματικά σύνθετη και η ανάγκη για ακρίβεια πολύ μεγάλη) με χρήση που απαιτεί προσπάθεια. Πόσους δίσκους θα “κεντράρετε” μέσα σε ένα απόγευμα;
Προσωπικά, θεωρώ ότι το ES 001 απευθύνεται σε συγκεκριμένες ομάδες χρήσης:
Πρώτον, σε όσους ασχολούνται με το archiving και έχουν ανάγκη για ένα μοναδικό playback στο κορυφαίο δυνατό επίπεδο. Για παράδειγμα, αν έχετε μια σημαντική δισκοθήκη, την οποία θέλετε να ψηφιοποιήσετε, για οποιοδήποτε λόγο, είναι ένα σοβαρό εργαλείο, Σε αυτό το επίπεδο, η συσκευή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως εργαλείο αξιολόγησης ενός συγκεκριμένου δίσκου, πριν από την αγορά. Όλοι οι δίσκοι δεν είναι ίδιοι και αν η τιμή είναι υψηλή, λόγω αξίας ή/και σπανιότητας, αξίζει τον κόπο να βεβαιωθείς για την καλή κατάσταση τους.
Δεύτερον, σε όσους διαθέτουν (επομένως έχουν πληρώσει) ένα κορυφαίο αναλογικό σύστημα. Είναι, ίσως, άδικο, αλλά η πικρή αλήθεια είναι ότι ακόμη και το μεγαλύτερο πλατό, εξαρτάται σε κάποιο βαθμό από την ποιότητα του ίδιου του δίσκου που θα κληθεί να διαβάσει. Μεγάλη εκκεντρότητα, μεγάλο wow & flutter, μεγάλες μετακινήσεις του βραχίονα και της κεφαλής (τα οποία κατά πάσα πιθανότητα, ως κορυφαία, θα είναι αναλόγως πανάκριβα) σημαίνουν αισθητή μείωση στην ποιότητα του τελικού αποτελέσματος, ειδικά σε θέματα στερεοφωνικής εικόνας.
Τέλος, δεν αφήνω απέξω τον πραγματικό μερακλή των αναλογικών συστημάτων. Αυτός θα δει στο ES 001 την λύση ενός πραγματικού τεχνικού προβλήματος, για το οποίο αξίζει να ξοδέψεις χρήμα αν αναζητείς το απόλυτο. Εδώ δεν μιλάμε για ψυχολογικά κόλπα και υποκειμενικές απόψεις. Μιλάμε για πραγματική, απτή μηχανολογία. Κλάσματα του χιλιοστού, μεν, βασανιστικά δε.

Τελικώς...

... αν και η τιμή περιορίζει πολύ το κομμάτι των audiophiles το οποίο αφορά, το ES 001 είναι ένα πραγματικό εργαλείο. Λειτουργεί όπως περιγράφει η εταιρία και είναι εύχρηστο, μόλις αποκτήσεις μια μικρή εμπειρία. Σίγουρα πρόκειται για ένα εξαιρετικό αντικείμενο. Το μόνο που απομένει, είναι να συγχαρούμε την DS Audio για το θάρρος της να παρουσιάσει μια τόσο ακραία λύση αλλά και για την αποτελεσματικότητά της σε μια τόσο απαιτητική κατασκευή!