Αναζητώντας τον Χαμένο (Αναλογικό) Ήχο:
Naxatras III - Magnetic Fidelity LP/Duplicated Master.

Για την ιδεολογική πλευρά της αναλογικής τεχνολογίας στον χώρο του audio δεν χρειάζεται να πεις και πολλά πράγματα. Σε έναν κόσμο όπου όλα γίνονται ψηφιακά και η παραγωγή της μουσικής έχει προσχωρήσει, προ πολλού και (όπως όλα δείχνουν) χωρίς επιστροφή, σε αυτό το στρατόπεδο, η ιδέα του αναλογικού ήχου εξακολουθεί να ασκεί έντονη γοητεία και να έχει έντονο αποτύπωμα στον πραγματικό κόσμο: Για όσους αναζητούν το ξεχωριστό και το ιδιαίτερο, η αγορά της υψηλής πιστότητας έχει πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα. Για την πρακτική πλευρά ωστόσο, υπάρχουν πολλά που μπορεί να πεις και να γράψεις, όχι κατ'ανάγκην αρεστά σε όλους. Όσοι διαβάζουν συστηματικά τις σελίδες αυτές ή τυχαίνει να γνωρίζουν τον υπογράφοντα, γνωρίζουν και τις απόψεις του. Πιστεύει ότι η ψηφιακή τεχνολογία είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθηθεί στον χώρο της αναπαραγωγής ήχου, με την προϋπόθεση ότι τα ηνία στην ανάπτυξη της τεχνολογίας αυτής θα πρέπει να κρατά η εξειδικευμένη βιομηχανία audio. Αυτή θα πρέπει να καθορίζει τις εξελίξεις οι οποίες ταυτόχρονα θα πρέπει να βασίζονται σε ανοιχτές και όχι προστατευμένες τεχνολογίες, σε μια παράλληλη πορεία με αυτήν της πληροφορικής. Ωστόσο, το θέμα των επόμενων σελίδων δεν σχετίζεται καθόλου με τον ψηφιακό ήχο.
Αντιθέτως, αφορά την αναλογική τεχνολογία και τις πραγματικές της δυνατότητες. Η σχέση των πραγματικών δυνατοτήτων της αναλογικής τεχνολογίας με αυτές που βλέπουμε στην πράξη, θυμίζει σε κάποια σημεία την Αλληγορία του Σπηλαίου του Πλάτωνα, ίσως όχι σε όλες τις πολύ σοβαρές προεκτάσεις της αλλά, σίγουρα, σε ορισμένες από αυτές. Οι περισσότεροι audiophiles σχηματίζουν μια εικόνα των δυνατοτήτων της αναλογικής τεχνολογίας μέσα από διαδικασίες που σίγουρα δεν ελέγχουν και πολύ συχνά δεν κατανοούν, αυτές που επιτρέπουν την παραγωγή και ακρόαση αναλογικών μέσων και κατ΄επέκταση μέσα από τους περιορισμούς τους. Η ιδέα ότι “το αναλογικό ακούγεται καλύτερα” μπορεί να εκφράζεται ειλικρινώς αλλά συγκρούεται με την τεχνολογική πραγματικότητα. Κατά την γνώμη του υποφαινόμενου, οι δίσκοι βινυλίου, κρινόμενοι ως μέσον και με βάση τα καθιερωμένα τεχνικά κριτήρια, δεν ακούγονται καλύτερα από ένα ψηφιακό αρχείο. Αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις (μια κορυφαία χάραξη, ένα κορυφαίο πλατό, μια κορυφαία κεφαλή) το επίπεδό τους μπορεί να είναι πολύ υψηλό και, ενίοτε να ξεπεράσει μια πτωχή ψηφιακή εκδοχή. Αυτό είναι κάτι που έχει συμβεί στο παρελθόν και συμβαίνει και σήμερα, αλλά δεν είναι, βεβαίως, αρκετό για να χαρακτηρίσει μια τεχνολογία στο σύνολό της.

Η Ιδέα...

Το γεγονός, παραμένει, ότι οι φίλοι του αναλογικού ήχου, όσο και αν ενθουσιάζονται, παραμένουν δεμένοι στο σπήλαιο του Πλάτωνα και εξακολουθούν να έχουν την εμπειρία μιας πραγματικότητας που δεν είναι η αληθινή. Παρατήρηση που μας φέρνει στο ερώτημα: “Ποιές είναι οι πραγματικές δυνατότητες του αναλογικού ήχου;”. Ένας πολύ καλός τρόπος να δώσεις μια απάντηση είναι φτάσεις στην πραγματική πηγή του αναλογικού ήχου σήμερα. Στο αναλογικό μάστερ, πριν αρχίσουν οι συμβιβασμοί που απαιτεί το βινύλιο και γίνεις αποδέκτης των προβλημάτων που εισάγει. Ένας απρόβλεπτος σύμμαχος σε μια τέτοια αναζήτηση βρίσκεται στην πρόσφατη -σχετικώς- μόδα των μαγνητοφώνων. Με, σχεδόν, μηδενική παραγωγή σήμερα, μπορείς να βρεις ένα μεταχειρισμένο R2R (Reel-to-Reel) και, δυνητικά, να το χρησιμοποιήσεις για να ακούσεις ένα μάστερ. Η αγορά ακολουθεί την ζήτηση και υπάρχει η σχετική προσφορά και μηχανών και ταινιών, καθώς υπάρχουν κάποιες εταιρίες σήμερα που προσφέρουν αντίγραφα μάστερ για όσους θέλουν να έχουν την σχετική εμπειρία.
Θεωρούμε ότι η περίπτωση του κειμένου που ακολουθεί στις επόμενες σελίδες, είναι πολύ καλύτερη: Πρόκειται για μια από τις ελάχιστες φορές που υπάρχει η δυνατότητα όχι μόνο να ακούσει κανείς το μάστερ μιας ηχογράφησης αλλά να το συγκρίνει και με τον δίσκο βινυλίου που προέκυψε από αυτό και, ταυτοχρόνως, να διαβάσει πολλές και ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες γύρω από την όλη διαδικασία.
Εκούσιοι συνεργοί στο όλο πρότζεκτ ήταν η Magnetic Fidelity και ο Jesus Agnew που βρίσκεται πίσω από την παραγωγή του δίσκου, από την ηχογράφηση, το μάστερινγκ και την χάραξη, μέχρι τον ποιοτικό έλεγχο των δίσκων και το transfer του μάστερ σε αντίγραφα δεύτερης γενιάς. Ακούσιοι συνεργοί οι Naxatras, ένα ελληνικό γκρουπ που όχι μόνο γράφει πολύ ενδιαφέρουσα μουσική αλλά έχει άποψη για τον τρόπο που την ηχογραφεί, επιμένοντας αναλογικά. Ο βασικός στόχος μας ήταν η ακρόαση και των δύο μέσων και η κριτική τους αξιολόγηση με βάση την ποιότητα του μέσου (και όχι την καλλιτεχνική αξία) σε μια διττή προσπάθεια: Πρώτον, να αξιολογήσουμε πόσο καλά μπορεί να ακουστεί ένας εγνωσμένα προσεγμένος (και μίνιμαλ ως προς την διαδικασία παραγωγής, με έμφαση στην υψηλή πιστότητα) δίσκος βινυλίου και, δεύτερον, να ακούσουμε από πρώτο χέρι ποιές είναι διαφορές που υπάρχουν μεταξύ του μάστερ και του δίσκου.
Το κείμενο είναι οργανωμένο σε έξι ενότητες (μαζί με αυτήν την εισαγωγή) και, αν και ο καλύτερος τρόπος είναι το διαβάσει κανείς γραμμικά -δηλαδή με την σειρά, είναι έτσι σχεδιασμένο ώστε ο αναγνώστης μπορεί να πλοηγηθεί κατά το δοκούν χωρίς προβλήματα κατανόησης. Στους Πρωταγωνιστές, μπορείτε να διαβάσετε κάποια στοιχεία για τους συντελεστές του Naxatras III, τους ανθρώπους της Magnetic Fidelity και τους ίδιους τους Naxatras, με τι όργανα και τι εφέ έπαιξαν κατά την ηχογράφηση. Η Συνέντευξη, περιλαμβάνει τις βασικές ιδέες του Jesus Agnew και της Magnetic Fidelity για την όλη διαδικασία. Η Παραγωγή περιέχει στοιχεία για τις βασικές ιδέες, τις διαδικασίες και τις συσκευές που χρησιμοποιήθηκαν κατά την ηχογράφηση, την χάραξη του δίσκου και την μεταφορά του master σε ταινία δεύτερης γενιάς. Το Tape Machine Stories είναι μια γνωριμία με το μαγνητόφωνο που χρησιμοποιήθηκε κατά την αναπαραγωγή της ταινίας και μια ευκαιρία να παρουσιαστούν (ίσως για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια) κριτήρια και μέθοδοι αξιολόγησης μιας τέτοιας συσκευής. Τέλος, οι Εντυπώσεις και τα Συμπεράσματα, περιλαμβάνουν το προφανές. Την εμπειρία μας από τα δύο μέσα καθώς και τους προβληματισμούς που ανέκυψαν κατά την διάρκεια του πρότζεκτ.