Ayre QB-9^DSD

Ο QB-9^DSD αντικατέστησε τον μετατροπέα αναφοράς που χρησιμοποιώ σε τακτική βάση (Teac Esoteric D70/dCS Puccini U-Clock) και οδήγησε το υπόλοιπο, γνωστό, σύστημα αναφοράς (Melos Plus Series Line, Parasound HCA3500, ATC SCM-50PSL). Ως media player χρησιμοποιήθηκε το foobar2000 εγκατεστημένο σε ένα netbook Win7. Η εγκατάσταση των drivers έγινε χωρίς πρόβλημα και όποιος ακολουθήσει τις οδηγίες που δίνει η Ayre (στο site, όχι στο εγχειρίδιο χρήσης, όπου περιλαμβάνονται μόνο τα βασικά), δεν θα συναντήσει κανένα πρόβλημα ακόμη και με το στήσιμο του media player ώστε να λειτουργήσει με αρχεία DSD.

Με δεδομένο ότι η συγκεκριμένη συσκευή είναι μια αναβαθμισμένη έκδοση του QB-9 που δοκιμάστηκε πριν από αρκετό καιρό, το πρώτο ερώτημα που θα ήταν καλό να απαντηθεί είναι αν προσφέρει πραγματικά κάποια αισθητή διαφορά. Καθώς δεν υπήρχε, φυσικά, διαθέσιμο “παλιό” κομμάτι, κατέφυγα στα ηχογραφημένα listening sessions των δύο συσκευών και πραγματοποίησα μια τυφλή δοκιμή. Το αποτέλεσμα ήταν αναπάντεχο: Οι διαφορές ήταν ιδιαίτερα σημαντικές (δεδομένης της κατηγορίας τιμής και του γεγονότος ότι η πρώτη έκδοση του QB-9 ήταν ήδη ένας κορυφαίος DAC) και το αποτέλεσμα του blind δεν αφήνει και πολλά περιθώρια αμφισβήτησης, καθώς, χωρίς ιδιαίτερο κόπο, έγινε σαφές ότι μπορούσα να ξεχωρίσω τα δύο μηχανήματα (στο επίπεδο των ηχογραφημένων αρχείων). Για όσους αρέσκονται στις λεπτομέρειες, για την δοκιμή χρησιμοποίησα το λογισμικό ABCHR, ρυθμισμένο για μεσαίου επιπέδου διαφορές και το αποτέλεσμα ήταν 7/8 επιτυχείς αναγνωρίσεις, που αντιστοιχούν σε πιθανότητα σφάλματος Τύπου Ι ίση με 0.035. Με βάση αυτό το αποτέλεσμα, οι ισχυρισμοί της Ayre για σημαντικές διαφορές μεταξύ της αρχικής και της αναβαθμισμένης έκδοσης φαίνονται, πράγματι, βάσιμοι. Οι βασικές διαφορές που εντόπισα στην φάση αυτή, ήταν η πολύ καλύτερη ανάλυση σε θέματα στερεοφωνικής εικόνας και μια πολύ καλύτερη αίσθηση ισορροπίας που χαρακτηρίζει τον QB-9^DSD.

Το επόμενο βήμα κατά την διαδικασία της δοκιμής ήταν η αξιολόγηση της επίδρασης των δύο διαφορετικών φίλτρων τα οποία είναι διαθέσιμα. Οι μετρήσεις έδειξαν ότι οι διαφορές είναι μικρές και η συγκριτική ακρόαση απέδειξε του λόγου το αληθές. Αν προσέξεις πολύ και χρησιμοποιήσεις το κατάλληλο υλικό, ο QB-9^DSD ακούγεται λίγο πιο σαφής σε θέματα εικόνας (χάνοντας ελάχιστα σε πλάτος και βάθος και όντας λιγότερο ατμοσφαιρικός) και λίγο πιο γρήγορος και στεγνός στην περιοχή των υψηλών συχνοτήτων με την επιλογή Measure και, αντιθέτως, ακούγεται λίγο πιο ατμοσφαιρικός/ασαφής ως προς την εικόνα και λίγο πιο ήπιος/ευχάριστος ψηλά με την επιλογή Listen. Την προηγούμενη έκδοση την είχα ακούσει, κυρίως με το φίλτρο Listen (αυτό προτείνει και η Ayre άλλωστε) αλλά τον QB-9^DSD αποφάσισα να τον ακούσω για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με το φίλτρο Measure καθώς αυτό τον έφερε πιο κοντά σε αυτό που έχω συνηθίσει από τον μετατροπέα αναφοράς. Οι διαφορές είναι πολύ μικρές (κάντε τη δοκιμή με τα ηχογραφημένα listening sessions) και η επιλογή είναι θέμα προσωπικής προτίμησης και όχι αντικειμενικής ορθότητας. Κρίμα που ο διακόπτης για τα φίλτρα είναι μάλλον δυσπρόσιτος...
Η πρώτη εντύπωση που αποκομίζει κανείς από τον QB-9^DSD είναι αυτή ενός εξαιρετικά διαφανούς και ισορροπημένου μηχανήματος, άψογου σε θέματα έκτασης με πολύ καλά χαρακτηριστικά σε θέματα δυναμικής περιοχής (λόγω του χαμηλού θορύβου, κατά πάσα πιθανότητα). Η στερεοφωνική εικόνα που δημιουργεί είναι ιδιαίτερα σαφής με καλό βάθος και πλάτος και η συσκευή φαίνεται να διαχειρίζεται άψογα τις λεπτομέρειες της ηχογράφησης που καθορίζουν την θέση των μεμονωμένων ηχητικών πηγών. Με τον QB-9^DSD στην θέση του DAC, το σύστημα διατήρησε στο έπακρο τις δυνατότητες περιγραφής πολύπλοκων σκηνών με μεγάλες ορχήστρες με πολύ καλή κίνηση και αέρα ενώ μικρότερα σύνολα περιγράφηκαν με εξαιρετικό ρεαλισμό και παρουσία στον χώρο.

Η περιοχή των πολύ χαμηλών συχνοτήτων είχε έκταση, πολύ καλό έλεγχο και παλμό και θα μπορούσε να την χαρακτηρίσει κανείς ισορροπημένα επιβλητική, καθώς κερδίζει αμέσως τις εντυπώσεις χωρίς να δημιουργεί κάποια αίσθηση υπερβολής. Ο πολύ καλός χαρακτήρας διατηρείται και στην περιοχή των χαμηλών και ανώτερων χαμηλών, όπου διατηρείται η σωστή κλίμακα μεγεθών (ιδιαίτερα σε μεγάλα ακουστικά όργανα όπως το κοντραμπάσο) και το αποτέλεσμα δεν θα κουράσει ποτέ. Τα ρυθμικά μέρη περιγράφονται με πολύ καλό έλεγχο, όσο πρέπει ογκώδη και γρήγορα και το αποτέλεσμα είναι πραγματικά εντυπωσιακό.
Η μεσαία περιοχή χαρακτηρίζεται από πολύ καλές δυνατότητες περιγραφής των λεπτομερειών της ηχογράφησης και εξαιρετική αίσθηση διαφάνειας και ροής με το άκουσμα να είναι ιδιαίτερα ξεκούραστο και να μην καταπιέζει ποτέ, ακόμη και σε υψηλές στάθμες. Βοηθά σε αυτό, σίγουρα και η ελάχιστη μετατόπιση της εικόνας πίσω από τον οριζόντιο άξονα των ηχείων, τόση όσο χρειάζεται για να δημιουργηθεί ατμόσφαιρα και ο ακροατής να έχει μια γενική αίσθηση του mix χωρίς να νοιώθει απομακρυσμένος από την σκηνή.
Η περιοχή των υψηλών συχνοτήτων έχει πολύ καλή αίσθηση έκτασης και ακούστηκε γρήγορη και διαφανής. Με το φίλτρο Measure φάνηκε να είναι λίγο βιαστική στις αποσβέσεις, λίγο αυστηρή και ελάχιστα στεγνή, αλλά και με περισσότερη ενέργεια, χαρακτήρας που μεταβάλλεται όσο χρειάζεται για να ακουστεί ο QB-9^DSD πιο μαλακός, ήπιος και στρογγυλός, αν επιλέξεις το φίλτρο Listen. Ο αρμονικός πλούτος περιγράφεται σωστά και το τελικό αποτέλεσμα είναι όσο πρέπει φωτεινό και ευχάριστο. Ακροάσεις με αρχεία υψηλής ανάλυσης κάνουν, απλώς, τα πράγματα καλύτερα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο QB-9^DSD μπορεί να ακολουθήσει άνετα τις απαιτήσεις που θέτει η ηχογράφηση και να περάσει προς το υπόλοιπο σύστημα την λεπτομέρεια και την άνεση που χαρακτηρίζουν την υψηλή ανάλυση, με την εικόνα να γίνεται ακόμη πιο ρεαλιστική και παρούσα στον χώρο και το συνολικό αποτέλεσμα πιο ξεκούραστο και ευχάριστο, τόσο σε αρχεία PCM όσο και σε αρχεία DSD.

Τελικώς...

... παρακάμπτοντας διάφορα κοινότοπα σχόλια του τύπου “το καλό έγινε καλύτερο” που δικαίως έρχονται στο μυαλό, αξίζει τον κόπο να μείνουμε στην ουσία: Και η ουσία είναι ότι ο QB-9^DSD είναι μια θεαματικά βελτιωμένη έκδοση του QB-9 η οποία αξίζει και με το παραπάνω το κόστος της αναβάθμισης. Η νέα συσκευή έχει καλύτερη ηχητική συμπεριφορά σε κρίσιμα σημεία, προσφέρει τη δυνατότητα αναπαραγωγής DSD και διατηρεί όλες τις θετικές πλευρές της προηγούμενης έκδοσης (όπως είναι τα ψηφιακά φίλτρα και η τοπολογία του σταδίου εξόδου). Όσοι διαθέτουν ήδη έναν QB-9 καλόν είναι να προγραμματίσουν την σχετική αναβάθμιση το ταχύτερο, ενώ όσοι αναζητούν ένα USB DAC υψηλών επιδόσεων, μπορούν να χαρούν: Ο QB-9^DSD είναι κομμένος και ραμμένος στα μέτρα τους!