Ayre QB-9^DSD

Όπως μπορεί να δει κανείς και από τις φωτογραφίες, η Ayre διατήρησε το ίδιο σασί με αυτό της αρχικής έκδοσης, με μόνη εξαίρεση την προσθήκη της ένδειξης “DSD” στον λογότυπο. Αυτό σημαίνει ότι βρίσκεσαι απέναντι από ένα πολύ λιτό μηχάνημα χωρίς διακόπτες (με το on-off στο πίσω μέρος, μια πρακτική που δεν είναι εντελώς σωστή κατά τη γνώμη μου, αλλά τη συναντάμε συχνά) και μια μεγάλη, ευανάγνωστη οθόνη όπου εμφανίζεται το sample rate στο οποίο έχει κλειδώσει η είσοδος.

Αρκούντως λιτή είναι και η πίσω πλευρά της συσκευής, η οποία περιλαμβάνει δύο ζεύγη αναλογικών εξόδων (single ended και balanced), την μοναδική είσοδο, που είναι η θύρα USB και μια σειρά μικρών διακοπτών που ελέγχουν κάποιες από τις παραμέτρους λειτουργίας της συσκευής όπως το auto-On, την φωτεινότητα της οθόνης (ο χρήστης μπορεί απλώς να την θέσει εκτός λειτουργίας μέσω του διακόπτη, η συνεχής ρύθμιση απαιτεί την ύπαρξη και άλλης συσκευής της Ayre στο σύστημα, συνδεδεμένης μέσω του διαύλου AyreLink), το είδος της σύνδεσης μέσω USB (Class 1/2, κατά τα γνωστά) και το ψηφιακό φίλτρο που θα χρησιμοποιηθεί.

Το εσωτερικό της συσκευής κρύβει μια πειθαρχημένη και ποιοτική κατασκευή η οποία αποκαλύπτει πολύ περισσότερες λεπτομέρειες για τις αλλαγές που έχουν γίνει, σε σχέση με την εξωτερική εμφάνιση του μετατροπέα.
Η διαχείριση του σήματος από την θύρα USB γίνεται, όπως και στην προηγούμενη έκδοση, από ένα ολοκληρωμένο της XMOS το οποίο εξασφαλίζει την ασύγχρονη μεταφορά των δεδομένων και την υποστήριξη του προτύπου DoP (DSP over PCM) που επιτρέπει στον μετατροπέα να πραγματοποιήσει streaming αρχείων DSD με sample rates 64x (2.8MHz). Η εταιρία έχει ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή της για μια μικρή αναβάθμιση (σε επίπεδο λογισμικού) η οποία θα επιτρέπει την λειτουργία και στα 128x, η οποία όμως δεν ήταν διαθέσιμη κατά το χρονικό διάστημα της δοκιμής. Οι δυνατότητες του interface σε ρυθμό PCM έχουν παραμείνει στα 24bit/192kHz. Για τα sample rates πάνω από τα 96kHz απαιτείται, όπως θα περίμενε κανείς, η εγκατάσταση drivers (ASIO για την περίπτωση του DSD). Όπως και στην προηγούμενη έκδοση, ο QB-9^DSD χρησιμοποιεί την τεχνολογία Streamlength του Gordon Rankin για την ασύγχρονη μεταφορά.

Το σήμα από το USB interface οδεύει σε ένα FPGA της Xilinx το οποίο -προφανώς- έχει αναλάβει το σύνολο της ψηφιακής επεξεργασίας. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει συμβατικό ψηφιακό interface δικαιολογεί από κάποια πλευρά την επιλογή της Ayre να μην ενσωματώσει στον μετατροπέα μια -έστω- ψηφιακή είσοδο S/PDIF. Το ψηφιακό φίλτρο που “τρέχει” ο QB-9^DSD δεν φαίνεται να έχει υποστεί αλλαγές (τουλάχιστον η Ayre δεν αναφέρει τίποτε σχετικό). Πρόκειται, επομένως, για την σχεδίαση ελάχιστης φάσης (minimum phase) της εταιρίας η οποία βασίζεται στην εργασία του Peter Craven της Algol (“Antialias Filters and System Transient Response at High Sample Rates”)> όπου προτείνεται η χρήση ειδικά σχεδιασμένων φίλτρων αποκοπής (apodizing filters) τα οποία βελτιώνουν την συμπεριφορά ενός ψηφιακού συστήματος στο πεδίο του χρόνου. Η Ayre εξηγεί αναλυτικά την πορεία της από τις αρχές του Craven στο πρακτικό φίλτρο που τρέχει στον QB-9 εδώ αλλά η κεντρική ιδέα βρίσκεται στην βέλτιστη επιλογή ανάμεσα στον αναπόφευκτο προ-κωδωνισμό (pre-ringing) ενός φίλτρου γραμμικής φάσης με πολύ μεγάλη κλίση και στον απλό κωδωνισμό ενός φίλτρου ελάχιστης φάσης με μικρότερη κλίση, ο οποίος -φυσιολογικά- εμφανίζεται μετά την κυρίως κρουστική απόκριση. Κατά την Ayre, τον Craven και τον Bob Stuart (της Μeridian), ο προ-κωδωνισμός (η ύπαρξη δηλαδή κυμάτωσης πριν την έναρξη της κυρίως κρουστικής απόκρισης του φίλτρου) δημιουργεί αφύσικα ακουστικά φαινόμενα (συναντάται άλλωστε μόνο σε ψηφιακά συστήματα ως υποπροϊόν της επεξεργασίας προηγούμενων δειγμάτων) σε αντίθεση με τον συμβατικό κωδωνισμό (την ύπαρξη δηλαδή καθυστέρησης στην απόσβεση της κρουστικής απόκρισης) ο οποίος είναι περισσότερο “φυσικός” και δεν ακούγεται δυσάρεστα. Ο Stuart δίνει μια καλύτερη εξήγηση σε αυτό, θέτοντας θέμα φαινομένων επικάλυψης στο ψυχοακουστικό επίπεδο, ισχυριζόμενος ότι αν ο κωδωνισμός είναι μικρός, τότε αυτός δεν γίνεται αντιληπτός από τον ακροατή. Στο επίπεδο της εφαρμογής όλων αυτών, ο QB-9^DSD περιλαμβάνει δύο επιλογές ψηφιακού φίλτρου: Μία με υψηλότερη συχνότητα αποκοπής και μεγάλη κλίση την οποία ονομάζει "Measure” και μια πιο ήπια που ξεκινά όμως χαμηλότερα, την οποία ονομάζει “Listen”. Εκτός από την διαφορετική συμπεριφορά στο πεδίο της συχνότητας, τα δύο φίλτρα διαφέρουν και στο πεδίο του χρόνου, με το φίλτρο “Μeasure” να έχει πιο αργή απόσβεση και κωδωνισμό με μεγαλύτερο πλάτος.

Το clock της συσκευής έχει, επίσης, αλλάξει. Χρησιμοποιούνται και εδώ διαφορετικά κυκλώματα ανάλογα με την βασική συχνότητα του sample rate (44.1kHz/48kHz) αλλά η εταιρία αναφέρει ότι έχουν χαμηλό θόρυβο φάσης (στην πράξη, δηλαδή, χαμηλότερο jitter) και λειτουργούν σε διπλάσια συχνότητα σε σχέση με αυτά του προηγούμενου μοντέλου, επιλογή που εξασφαλίζει καλύτερες συνθήκες στον χρονισμό του μετατροπέα που ακολουθεί. Στην θέση του βασικού αυτού εξαρτήματος (σε αντικατάσταση του Burr Brown DSD1796 της προηγούμενης έκδοσης), η Ayre έχει επιλέξει τον ES9016S της ESS, ένα από τα κορυφαία ολοκληρωμένα της συγκεκριμένης εταιρίας. Ο 9016 είναι οκτακάναλος και, αν και η Ayre δεν αναφέρει τίποτε σχετικό, μπορεί κανείς να υποθέσει ότι τον χρησιμοποιεί σε κάποια μορφή παράλληλης τοπολογίας (ανά τέσσερα κανάλια).

Το αναλογικό στάδιο που ακολουθεί βασίζεται στο κύκλωμα που χρησιμοποιήθηκε στον αρχικό QB-9. Πρόκειται για μια balanced σχεδίαση με διακριτούς ημιαγωγούς και ποιοτικά υλικά που δεν χρησιμοποιεί ανάδραση. Η Αyre αναφέρει ότι “έχουν γίνει αλλαγές” χωρίς να γίνεται πιο σαφής στο σημείο αυτό. Αλλαγές, τέλος έχουν γίνει και στο τροφοδοτικό το οποίο πλέον περιλαμβάνει και ξεχωριστό κλάδο για το USB interface (η προηγούμενη έκδοση χρησιμοποιούσε την γραμμή τροφοδοσίας του διαύλου), επιλογή που κατά την εταιρία εξασφαλίζει πολύ χαμηλά επίπεδα θορύβου. Επιπροσθέτως, το στάδιο εισόδου της θύρας USB είναι οπτικώς απομονωμένο μέσω οπτοζευκτών για ακόμη χαμηλότερο θόρυβο (κυρίως υψηλών συχνοτήτων από τον υπολογιστή).