Δικτυακός τόπος για τις Τεχνολογίες Audio, Video, HiFi, High End, Home Entertainment
Greek site for Audio Video & Home Entertainment technologies
Tελευταία Ενημερωση/Last Update: Τρίτη, 08/03/2022
DAC/Ενισχυτής Ακουστικών
Η εργαστηριακή αξιολόγηση του DT-1 περιέλαβε ξεχωριστές μετρήσεις για την έξοδο Line (οπότε και η συσκευή αξιολογήθηκε ως συμβατικός DAC) και για την έξοδο ακουστικών (οπότε και αξιολογήθηκε ως ενισχυτής ακουστικών). Σε όλες τις περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκε η ομοαξονική είσοδος και σήματα 24-bit/96kHz, εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά. Η ανυπαρξία αναλογικής εισόδου δημιούργησε ένα πρόβλημα στην μέτρηση της μέγιστης ισχύος του ενισχυτή ακουστικών, καθώς ο αναλυτής μπορεί να διαμορφώσει σε PCM σήματα με στάθμη μέχρι 2Vrms, τιμή η οποία, όπως θα δούμε βρίσκεται μακρυά από όριο ψαλιδισμού της συσκευής. Έτσι ως μέγιστη ισχύς, όπου αυτό χρειάστηκε, θεωρήθηκε η μέγιστη ισχύς που δίνει ο κατασκευαστής (με αναγωγή στην αντίστοιχη αντίσταση).
Ξεκινώντας από τον DAC, το ψηφιακό interface προσφέρει σημαντική καταστολή του εισερχόμενου jitter, με την σχετική καμπύλη να κινείται γύρω από τα -30dB.
Οι καμπύλες αντοχής στο εισερχόμενο jitter επιβεβαιώνουν αυτή την συμπεριφορά, κινούμενες συστηματικά κάτω από τα -70dB, τιμή που θα πρέπει να θεωρηθεί καλή.
Το jitter που εισάγει η ίδια η συσκευή εντοπίζεται, κυρίως, στις πολύ χαμηλές συχνότητες, όπου ο σχετικός υπολογισμός οδήγησε σε μια τιμή γύρω από τα 150ps.
Η γραμμικότητα του μετατροπέα έχει δύο πρόσωπα. Με τις λυχνίες στον δρόμο του σήματος κινείται σε μέτρια επίπεδα με την καμπύλη να εμφανίζει ορατές αποκλίσεις κάτω από τα -70dBFS και τον θόρυβο να επικρατεί για σήματα στάθμης κάτω από τα -90dBFS. Ωστόσο, η μέτρηση με την ημιαγωγική έξοδο, εξηγεί τα ευρήματα καλύτερα: Προφανώς έχουμε να κάνουμε με θόρυβο που δεν σχετίζεται με την μετατροπή d/a αλλά με τις λυχνίες. Στην δεύτερη περίπτωση, οι καμπύλες διατηρούν την ιδανική μορφή μέχρι τα -90dBFS και ο θόρυβος επικρατεί για σήματα κάτω από τα -100dBFS.
Σε συνάρτηση με την συχνότητα, η αρμονική παραμόρφωση κινείται στην περιοχή των -70dB για το μεγαλύτερο μέρος του φάσματος, με το σύνολο παραμόρφωσης και θορύβου να κινούνται, λογικά, σε λίγο υψηλότερα επίπεδα. Είναι αρκετά ενδιαφέρον, εν προκειμένω, ότι οι διαφορές στις τιμές των παραμορφώσεων με και χωρίς τις λυχνίες είναι μικρές.
Σε συνάρτηση με την στάθμη, η απόδοση της συσκευής δεν κρύβει εκπλήξεις. Οι τιμές αυξάνονται καθώς η στάθμη του σήματος βαίνει μειούμενη και το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του διαγράμματος είναι αυτό που δείχνει την συμπεριφορά του λαμπάτου και του ημιαγωγικού σταδίου κοντά στο όριο των 0dBFS, με το λαμπάτο να ξεκινά την ανοδική πορεία λίγο νωρίτερα. Και στις δύο περιπτώσεις, η αύξηση της παραμόρφωσης είναι μικρή και οι τιμές παραμένουν κάτω από τα -60dB.
Τα φίλτρα της συσκευής είναι τα κλασικά brickwall της ESS. Η Dilvpoetry αφήνει το αναλογικό στάδιο να ανέβει σχεδόν μέχρι την μέγιστη επιτρεπόμενη συχνότητα, τόσο στα 96kHz όσο και στα 176,4kHz με την ζώνη αποκοπής να είναι αρκετά καθαρή.
Η συντηρητική (αλλά δικαιολογημένη) επιλογή του brickwall αφήνει, βεβαίως, το αποτύπωμα της στην απόκριση της συσκευής στο πεδίο του χρόνου, η οποία είναι “by the book”, με εμφανές pre- και post- ringing.
Ο θόρυβος του DT-1 εξαρτάται σημαντικά από την επιλογή του σταδίου εξόδου. Με το λαμπάτο στάδιο, έχουμε μια τυπική συμπεριφορά, με το τροφοδοτικό να “φαίνεται” στα -90dBFS και στο όριο της μέτρησης, η επίδοση να φτάνει τα -75dBFS, ενώ με το ημιαγωγικό στάδιο η εικόνα είναι σαφώς καλύτερη, με την καμπύλη να βρίσκεται, συστηματικά, χαμηλότερα κατά 15dBFS περίπου, με εξαίρεση την αιχμή του hum στα 100Hz. Με τιμές σε τάση, η συμμετοχή του τροφοδοτικού στον θόρυβο είναι 90,4μVrms με λυχνίες και 62,7μVrms με ημιαγωγούς.
Απόκριση στο πεδίο του χρόνου, σήμα 24-bit/96kHz. |
Θόρυβος σε αδρανές κανάλι. Λαμπάτη συνδεσμολογία (μοβ καμπύλη), ημιαγωγική συνδεσμολογία (ροζ). |
Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώνει και το φάσμα θορύβου και παρεμβολών. Εδώ φαίνεται καλύτερα η επίδραση του τροφοδοτικού, η σχέση της στάθμης θορύβου μεταξύ λυχνιών και ημιαγωγών, καθώς και η ύπαρξη υψίσυχνων συνιστωσών, σε στάθμες κάτω από τα -90dBFS.
Το φάσμα διαμόρφωσης του σήματος από θόρυβο δεν περιλαμβάνει αξιόλογα ευρήματα, επιβεβαιώνοντας το γεγονός ότι το τροφοδοτικό δεν είναι έντονα παρόν και ότι δεν υπάρχουν θέματα που σχετίζονται με jitter.
Φάσμα θορύβου και παρεμβολών. Λαμπάτη συνδεσμολογία (μπλε καμπύλη), ημιαγωγική συνδεσμολογία (μοβ). |
Διαμόρφωση του σήματος από θόρυβο (Signal modulation noise). Σήμα αναφοράς: 23.995,50Hz, 96kHz. |
Ο διαχωρισμός των καναλιών κινήθηκε σε τυπικώς καλό επίπεδο με τις λυχνίες, με τιμές στην περιοχή των -70dB για το μεγαλύτερο μέρος του φάσματος και ήπιες τάσεις αύξησης στις πολύ χαμηλές συχνότητες, όπου φθάνει τα -60dB. Με το ημιαγωγικό στάδιο, αυτή η αύξηση δεν παρατηρείται και μάλιστα η διαρροή προς το δεξί κανάλι ήταν σημαντικά μικρότερη, γύρω και κάτω από τα -80dB.
Ο ενισχυτής ακουστικών με στάθμη εισόδου 2Vrms απέδωσε 512mWrms με φορτίο 32Ω τιμή η οποία έπεσε στα 27,7mWrms με φορτίο στα 600Ω.
Οι τιμές των παραμορφώσεων κινήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα με τον ενισχυτή να φτάνει το 0,007% με φορτίο 32Ω και σήμα συχνότητας 1kHz και το 0.008% στα 10kHz, με το λαμπάτο στάδιο συνδεδεμένο, τιμές οι οποίες έπεσαν στο 0.004% με το ημιαγωγικό στάδιο εξόδου. Αρκετά ενδιαφέρον ήταν το γεγονός ότι η παραμόρφωση δεν άλλαξε αισθητά όταν το φορτίο έγινε 600Ω, ενώ χαμηλές τιμές είδαμε και στην παραμόρφωση ενδοδιαμόρφωσης (0,004% για φορτία 32 και 600Ω). Ο λόγος σήματος προς θόρυβο μετρήθηκε στα -93dBr(A), με αναφορά το 1/3 της ισχύος σε φορτίο 32Ω. Η καλή ποιότητα κατασκευής φάνηκε στις μετρήσεις διαφωνίας, όπου είδαμε -84dB και -85dB με σήμα συχνότητας 10kHz, στο 1/3 της ισχύος με λαμπάτη και ημιαγωγική συνδεσμολογία αντιστοίχως.
Η απόκριση συχνότητας του ενισχυτή είναι αρκετά ενδιαφέρουσα καθώς φαίνεται ότι έχει γίνει μια σαφής επιλογή: Με το λαμπάτο buffer στο δρόμο του σήματος υπάρχει μια αποκοπή κάτω από τα 100Hz, η οποία είναι πολύ ομαλή και δεν ξεπερνά το 1dB στα 20kHz, σε αντίθεση με την απόκριση που έχει η συσκευή χωρίς τις λυχνίες, η οποία είναι εντελώς επίπεδη, χαμηλά. Ψηλά, υπάρχει μια διαφοροποίηση, αλλά είναι πολύ μικρής κλίμακας. Στο όριο της μέτρησης (60kHz) οι αποκοπές είναι -2dB και -2,8dB αντίστοιχα για την ημιαγωγική και την λαμπάτη συνδεσμολογία.
Το φάσμα της εξόδου με σήμα 1kHz και φορτίο 32Ω, περιλαμβάνει μια σειρά αρμονικών που πέφτει πολύ γρήγορα κάτω από τα -100dBr και μια σαφή αύξηση του θορύβου στην περιοχή των χαμηλών συχνοτήτων, η οποία προφανώς οφείλεται στις λυχνίες (και ίσως εξηγεί και την επιλογή που έχει γίνει στην απόκριση συχνότητας).
Με φορτίο 600Ω, οι διαφορές στο φάσμα είναι πραγματικά πολύ μικρές και χρειάζεται προσπάθεια για να εντοπίσεις την λίγο υψηλότερη τέταρτη αρμονική και την διαφορετική σύνθεση των συνιστωσών στην περιοχή των υψηλών συχνοτήτων.
Φάσμα αρμονικών για σήμα 1kHz, στάθμη αναφοράς: 1kHz, 1/3 Pmax. 32Ω, λαμπάτη συνδεσμολογία. |
Φάσμα αρμονικών για σήμα 1kHz, στάθμη αναφοράς: 1kHz, 1/3 Pmax. 600Ω, λαμπάτη συνδεσμολογία. |
Οι σημαντικές διαφορές φαίνονται στο φάσμα με την ημιαγωγική συνδεσμολογία. Εδώ, δεν υπάρχει ο αυξημένος θόρυβος στις χαμηλές συχνότητες με το κατώφλι του διαγράμματος να βρίσκεται πολύ χαμηλά, στα -140dBr, αποκαλύπτοντας τις συνιστώσες του hum και την ενδοδιαμόρφωση που δημιουργούν γύρω από την θεμελιώδη και τις αρμονικές, ο οποίες βρίσκονται, στο σύνολό τους κάτω από τα -100dBr.
Η μεταβολή της αρμονικής παραμόρφωσης σε συνάρτηση με την συχνότητα και την στάθμη δείχνει μια συσκευή η οποία έχει αρκετά σταθερή συμπεριφορά. Με φορτίο 32Ω, οι τιμές βρίσκονται μεταξύ 0.01% και 0,02%, με σαφείς τάσεις αύξησης κάτω από τα 200Hz περίπου. Στο όριο της μέτρησης (20Hz) η τιμές βρίσκονται γύρω από το 0.1%.
Με φορτίο 600Ω, η συμπεριφορά αυτή δεν αλλάζει σημαντικά, με τις τιμές παραμόρφωσης να κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα και να μεταβάλλονται με παρόμοιο τρόπο.
Με φορτίο 32Ω και χωρίς να συμμετέχει το λαμπάτο στάδιο, όπως θα περίμενε κανείς, η συμπεριφορά αλλάζει. Εδώ, οι τιμές κυμάνθηκαν από τα 0,003% μέχρι το 0,007%, ανάλογα με την στάθμη και μπορεί κάποιος να παρατηρήσει μια ήπια τάση αύξησης της παραμόρφωσης στις υψηλές συχνότητες, όταν ο ενισχυτής βρίσκεται κοντά στο όριο τις ισχύος του.
Η μεταβολή της παραμόρφωσης σε συνάρτηση με την ισχύ εξόδου ακολουθεί την συμβατική πορεία, βαίνοντας μειούμενη σε συνάρτηση με την ισχύ εξόδου και όντας αισθητά χαμηλότερη στην περίπτωση των 600Ω, ειδικά στις χαμηλότερες στάθμες.
Με το λαμπάτο στάδιο στο δρόμο του σήματος οι επιδόσεις ήταν ακόμη καλύτερες. Το όριο της εξόδου στα 2Vrms του αναλυτή, ατυχώς, δεν μας επέτρεψε την μέτρηση γύρω από τα σημεία υπερφόρτωσης.