| |
 |
| |
Προενισχυτές phono |
|
Σε μία εποχή όπου
πραγματικά η τεχνολογία των πλατό και των κεφαλών έχει φτάσει στο
αποκορύφωμα, το βινύλιο είναι πιο επίκαιρο από ποτέ (από την άποψη
των audiophile ακροάσεων). Ως εκ τούτου, το ενισχυτικό στάδιο
της φωνογραφικής κεφαλής έχει την σημασία του, που μπορεί να είναι
καθοριστική. |
|
Tα
Βασικά, Ρυθμιστικά στάθμης και ισορροπίας,
Βηματικοί εξασθενητές
(attenuators), Ρυθμιστικά
τονικότητας, Προενίσχυση
phono, Περιθώρια υπερφόρτωσης
(overload), Παθητική
προενίσχυση. |
| |
|
|
Κατά
πολλούς, είναι εκείνο που κρίνει την ποιότητα ενός προενισχυτή και
πράγματι, τόσο από σχεδιαστικής απόψεως (απαιτούνται τεχνικές
χαμηλού θορύβου) όσο και από την επίδραση στον ήχο (του βινυλίου
βεβαίως) ο προενισχυτής της φωνογραφικής κεφαλής είναι εξαιρετικά
απαιτητικός. Οι αποστολές του είναι τρείς: Πρώτον να
φορτίζει σωστά την κεφαλή, με την αντίσταση και την
χωρητικότητα την οποία προβλέπει ο κατασκευαστής της. Δεύτερον να
ενισχύει το πολύ χαμηλό σήμα της με τον μικρότερο
δυνατό θόρυβο και τρίτον, να εφαρμόζει στο σήμα την καμπύλη
αποέμφασης RIAA. Η καμπύλη αυτή προτάθηκε στις αρχές
της δεκαετίας του 60, από την βιομηχανία παραγωγής ηχογραφημάτων και
προέβλεπε την μείωση της στάθμης των χαμηλών συχνοτήτων κατά την
εγγραφή του δίσκου, ώστε να μειωθεί το πλάτος του ίχνους άρα να
αυξηθεί ο διαθέσιμος χρόνος κάθε πλευράς του δίσκου και την αύξηση
της στάθμης των υψηλών συχνοτήτων ώστε κατά την αναπαραγωγή, κατά
την αντίστροφη διαδικασία, να μειώνεται ο θόρυβος επιφανείας του
βινυλίου. Η καμπύλη αποέμφασης, δηλαδή η διαδικασία ενίσχυσης
των χαμηλών συχνοτήτων και εξασθένησης των υψηλών, πραγματοποιήται
κατά την αναπαραγωγή του δίσκου και πρέπει, βεβαίως να είναι
εξαιρετικά ακριβής. |
|
 |
Η καμπύλη
αποέμφασης έχει μία μορφή η οποία καθορίζεται από τις διακεκομμένες
ευθείες του σχήματος. Τα σημεία αλλαγής της κλίσης (f1, f2,
f3) αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες χρονικές σταθερές. Ως
στάθμης αναφοράς 0dB χρησιμοποιούμε κατόπιν σύμβασης την στάθμη στο
1kHz. H συγκεκριμένη καμπύλη ΔΕΝ περιλαμβάνει την πρόταση της
IEC.
(ΠΗΓΗ: Linear Applications
Databook, National Semiconductor) |
|
|
|
Τα
χαρακτηριστικά της καμπύλης αυτής καθορίζονται από τρείς
χρονικές σταθερές (που αντιστοιχούν σε γινόμενα RC
των αντίστοιχων φίλτρων) που είναι οι 3180μS (50,05Hz), 318μS
(500,5Hz) και 75μS (2122Hz).Σχετικώς πρόσφατα η IEC
βελτίωσε την αρχική προδιαγραφή προσθέτωντας μία συχνότητα
αποκοπής χαμηλών συχνοτήτων, τα 20Hz (7950μS) ώστε να
ελαχιστοποιούνται οι θόρυβοι από το σκέβρωμα των δίσκων. Σε
κορυφαίες σχεδιάσεις, η "πρόταση" της IEC μπορεί να ενεργοποιήται
κατόπιν επιλογής του χρήστη. Η υλοποίηση της αποέμφασης σε
έναν προενισχυτή μπορεί να γίνει με δύο τρόπους. Είτε
"αναθέτωντας" κάθε χρονική σταθερά σε ένα ξεχωριστό φίλτρο
(που θα απομονώνεται βεβαίως από τα άλλα μέ κάποιο buffer)
είτε υλοποιώντας την καμπύλη μέσω ενός δικτυώματος
ανάδρασης. Η δεύτερη και πιο συνήθης επιλογή έχει δύο
εκδόσεις που φαίνονται στα αντίστοιχα σχήματα. |
|
 |
 |
|
ΣΧΗΜΑ
1:
Κύκλωμα αποέμφασης RIAA με ανάδραση σειράς. |
ΣΧΗΜΑ
2:
Κύκλωμα αποέμφασης RIAA με παράλληλη
ανάδραση. |
|
|
|
Η έκδοση με ανάδραση
"σειράς" η οποία φαίνεται στο σχήμα 1 επιτρέπει την ακριβή
επιλογή της αντίστασης φορτίου της κεφαλής και έχει το μειονέκτημα
της αύξησης του θορύβου στις υψηλές συχνότητες. Η αποέμφαση
υλοποιήται από το δικτύωμα των δύο αντιστάσεων και των δύο πυκνωτών
στην ανάδραση του τελεστικού ενισχυτή, ενώ η αντίσταση πρίν την
έξοδο και ο πυκνωτής πρός την γή, εξασφαλίζουν μία διόρθωση σε ένα
"σφάλμα" εγγενές της ανάδρασης σειράς. Η έκδοση με
παράλληλη ανάδραση φαίνεται στο σχήμα 2. Εδώ, ο
θόρυβος μειώνεται καθώς η συχνότητα αυξάνεται, και λόγω της
ανάδρασης δεν απαιτείται διορθωτικό κύκλωμα στην έξοδο.
Ανάμεσα στις δύο τοπολογίες, υπάρχει διαφορά ως προς την συμπεριφορά
σε θέματα θερμικού θορύβου στο φάσμα. Η συνήθης επιλογή, είναι
αυτή του σχήματος 1 επειδή έχει καλύτερα χαρακτηριστικά στην ανώτερη
μεσαία, μεσαία, χαμηλομεσαία και χαμηλή περιοχή.. |
|
|
|
| |
|
