MusiCHI Suite v1.8

Για αρχή, θα πρέπει να διευκρινιστεί το εξής: Αν η συλλογή σας είναι πάνω από λίγες εκατοντάδες κομμάτια, τότε οποιαδήποτε προσπάθεια οργάνωσής της στο επίπεδο των ονομάτων αρχείων και καταλόγων είναι ανεπαρκής και χάσιμο χρόνου. Οι άνθρωποι που ανέπτυξαν τους codecs και το υπόλοιπο λογισμικό που σχετίζεται με την αναπαραγωγή μουσικών αρχείων το κατάλαβαν αυτό -ευτυχώς- από πολύ νωρίς και για αυτό υπάρχουν τα μεταδεδομένα (metadata). Γενικώς, μεταδεδομένα είναι “τα δεδομένα για τα δεδομένα” και ειδικά στην περίπτωση των μουσικών αρχείων είναι τα δεδομένα για κάθε μουσικό κομμάτι που υπάρχει αποθηκευμένο σε έναν δίσκο (ή μια μνήμη). Αυτά μπορεί να είναι το όνομα του κομματιού, ο καλλιτέχνης, το όνομα του δίσκου και το είδος της μουσικής. Τα μεταδεδομένα, αρχικώς, κωδικοποιήθηκαν ως μέρος του ίδιου του ηχητικού αρχείου ως tags (γραμμές πληροφοριών δηλαδή) και από εκεί προέρχεται και ο όρος metatags. Μια σοβαρή συλλογή αρχείων δεν μπορεί παρά να βασίζεται -για την οργάνωσή της- στα metatags και αυτό σημαίνει ότι αυτό που τελικώς μας ενδιαφέρει, δεν είναι η φυσική θέση των αρχείων στον δίσκο (σε ποιόν κατάλογο βρίσκονται) ή το όνομά τους αλλά τα δεδομένα για αυτούς. Τα δεδομένα αυτά, στο σύνολο των προγραμμάτων που μπορεί κανείς να βρει είναι διαχειρίσιμα από μια εξωτερική βάση δεδομένων (άσχετη δηλαδή με την φυσική θέση των αρχείων μουσικής που μπορεί να είναι “χύμα” ή απλά οργανωμένη) την οποία ονομάζουμε “μουσική βιβλιοθήκη” (music library) όρος, κατά την άποψή μου ανεπιτυχής. Όλοι οι χειρισμοί και οι επιλογές του χρήστη γίνονται στο επίπεδο της βιβλιοθήκης η οποία, εν συνεχεία, καλεί τα αντίστοιχα αρχεία προς αναπαραγωγή. Όλα αυτά σημαίνουν, πρώτον, το εξής: Αν δεν έχετε άψογης ποιότητας tagging στα αρχεία σας, δεν κάνετε τίποτε. Δεύτερον, δεδομένου του καλού tagging θα πρέπει το λογισμικό να σας επιτρέπει να κάνετε ο,τι μπορείτε να φανταστείτε, ή σχεδόν. Το πόσο κοντά φτάνει το λογισμικό στην απόλυτη αυτή απαίτηση καθορίζει σε σημαντικό ποσοστό και την αξία του.
Το MusiCHI είναι ένα πακέτο εμφανώς προσανατολισμένο στην πλήρη ευελιξία. Το πρώτο ενδιαφέρον πράγμα είναι η δομή του. Το “Suite” ο Watel δεν το έχει βάλει για πλάκα στην ονομασία, διότι πρόκειται, πράγματι για μια δέσμη τεσσάρων προγραμμάτων κάθε ένα από τα οποία είναι σχεδιασμένο για μια συγκεκριμένη αποστολή. Υπάρχει ο διαχειριστής βιβλιοθήκης, για να δημιουργήσετε, να συντηρήσετε και να επιλέξετε την βιβλιοθήκη που θέλετε (και είναι καλή ιδέα να έχετε πάνω από μια, αν η συλλογή σας είναι μεγάλη), ένα ripper/tagger για να μεταφέρετε τους δίσκους σας στον υπολογιστή, ο διαχειριστής των metatags όπου μπορείτε να επεξεργαστείτε τα μεταδεδομένα των αρχείων σας και, τέλος, το player όπου γίνεται η τελική διαχείριση της μουσικής σας. Σε αυτό, θα πρέπει να προσθέσετε και το πολύ έξυπνο “φορητό” player (MusiCHI Portable edition) το οποίο μπορείτε να φορτώσετε σε έναν σκληρό USB ώστε να το έχετε πάντα μαζί σας και να μην βασίζεστε το player που είναι εγκατεστημένο σε κάθε υπολογιστή.

Το MusiCHI έχει κτιστεί πάνω στην βάση δεδομένων Firebird η οποία είναι ανοικτού πηγαίου κώδικά και σύμφωνα με τους ανθρώπους που την έχουν αναπτύξει είναι ελαφριά όσον αφορά το φορτίο που θέτει στον υπολογιστή. Το Firebird θα πρέπει να το εγκαταστήσετε πριν από το MusiCHI και όσοι έχουν μια μικρή ιδέα γύρω από τις σχεσιακές βάσεις, η αρχή είναι προφανής: Το MusiCHI είναι ένα front end, ένα έξυπνο εργαλείο για να τρέχεις queries (αναζητήσεις) στη βάση δεδομένων. Αυτό είναι κάτι παραπάνω από προφανές στο πρόγραμμα διαχείρισης βιβλιοθηκών. Εδώ ο χρήστης μπορεί να τρέξει τις βασικές εντολές που απαιτούνται για την δημιουργία μιας βιβλιοθήκης, να επιλέξει την τρέχουσα βιβλιοθήκη και να εκτελέσει διάφορες εργασίες στο σύνολο των περιεχομένων, ενώ μπορεί να διαχειριστεί και την φορητή έκδοση. Κάθε εργασία logάρεται (μπορείς, δηλαδή, να δεις τις εντολές να εκτελούνταιι μια προς μία) και στο τέλος μπορείς να δεις τα περιεχόμενα όπως έχουν διαμορφωθεί. Ο χρήστης μπορεί να εκτελεί εργασίες σε μια βιβλιοθήκη ενώ ακούει μουσική από κάποια άλλη.
Εκτός από τις αγορές αρχείων, μια σοβαρή πηγή υλικού είναι και η φυσική δισκοθήκη του χρήστη. To ripping των δίσκων γίνεται από το αντίστοιχο πρόγραμμα του MusiCHI το οποίο βασίζεται στη βιβλιοθήκη BASS CD Ripper και προσφέρει ο,τι είναι απαραίτητο για τη δουλειά αυτή. Το CD ripper έχει τη δυνατότητα να καλεί εξωτερικούς encoders, κάτι που επιτρέπει στο MusiCHI να υποστηρίζει “από το κουτί” κωδικοποίηση FLAC, εκτός από MP3, χωρίς να χρειαστεί να εγκατασταθεί οτιδήποτε πρόσθετο. Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει το βαθμό της συμπίεσης (σε φορμά MP3 η ελάχιστη είναι 256kbps). Περιέργως δεν υπάρχει δυνατότητα ripping σε WAV (ενώ έχω την εντύπωση ότι το συγκεκριμένο dll την υποστηρίζει). Θα χρειαστείτε ποτέ αυτή τη μορφή αρχείου; Γενικώς νομίζω πως όχι, αλλά κάποιοι ίσως την χρησιμοποιούν (εγώ, ας πούμε, στις δοκιμές...). Αυτό που είναι πολύ ενδιαφέρον στην περίπτωση του συγκεκριμένου προγράμματος είναι οι δυνατότητες που προσφέρει για την δημιουργία metatags. Ο χρήστης μπορεί να επικοινωνήσει όχι μόνο με την κλασική βάση δεδομένων (FreeDB) αλλά και, εναλλακτικά, με το Amazon για να κατεβάσει τις απαραίτητες πληροφορίες για τον δίσκο καθώς και το εξώφυλλο. Στις δυνατότητες του ripping είναι η επιλογή των τρακ που θα μεταφερθούν (με δυνατότητα ακρόασης) καθώς και η επιλογή συγκεκριμένου σχήματος ονοματοδοσίας (το πως δηλαδή θα ονομαστεί το κάθε αρχείο, ώστε να έχει τις βασικές πληροφορίες). Εδώ, το MusiCHI βάζει τα γυαλιά στους Γερμανούς του EAC, καθώς όχι μόνο προσφέρει μια αρκετά πλήρη σειρά εναλλακτικών λύσεων αλλά και πολύ πιο εύκολη παραμετροποίηση με drag & drop! Σε αυτή τη φάση, τέλος, ο χρήστης επιλέγει το αν θα ενσωματώσει το εξώφυλλο στο αρχείο (χρήσιμο αν η συλλογή θα μεταφέρεται σε διάφορα προσωπικά media players) καθώς και για το αν θα προσθέσει το νέο υλικό στη βιβλιοθήκη.

Ο χρήστης έχει πρόσβαση στις βιβλιοθήκες μέσω του player. Αυτό το κομμάτι του MusiCHI είναι και αυτό που θα χρησιμοποιήσει κανείς περισσότερο χρόνο. Εδώ, τα πράγματα είναι, επίσης, ενδιαφέροντα. Κατ΄ αρχήν όσοι έχουν ήδη χρησιμοποιήσει παρόμοια προγράμματα θα βρουν τα γνωστά: Στήλες με δεδομένα, περιοχή εμφάνισης των εξώφυλλων, εικονικό τρανσπόρτ, περιοχή εμφάνισης των στοιχείων για κάθε κομμάτι που αναπαράγεται. Εδώ, όμως, σταματούν οι ομοιότητες. Το MusiCHI είναι οργανωμένο γύρω από δύο λίστες και όχι μια: Την λίστα όπου εμφανίζονται τα αποτελέσματα των αναζητήσεων και την λίστα αναπαραγωγής. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί κανείς να επεξεργάζεται δεδομένα της βιβλιοθήκης ενώ ακούει μια λίστα και εν συνεχεία να φορτώσει το αποτέλεσμα της επεξεργασίας αυτής προς ακρόαση (είτε αντικαθιστώντας τη λίστα αναπαραγωγής είτε συμπληρώνοντάς την με διάφορους τρόπους). Επιπροσθέτως τα δεδομένα είναι πολύ περισσότερα από ότι συναντά κανείς συνήθως καθώς το MusiCHI είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να υπηρετεί διάφορα είδη μουσικής ανάμεσά τους και κλασική. Υπάρχει η δυνατότητα προβολής πολλών δεδομένων όπως Συνθέτης, Καλλιτέχνες, Χρονική περίοδος ή Εποχή και Σύνθεση, τα οποία είναι πολύ πιο χρήσιμα όταν η συλλογή περιλαμβάνει πολλαπλές ηχογραφήσεις του ίδιου έργου (συμφωνικού, λυρικού, τζάζ κ.λπ) αλλά με διαφορετικούς συντελεστές (σολίστ, ορχήστρες, ηχογραφήσεις). Η θέση των διαφόρων στηλών (η οποία αλλάζει με απλό dragging) είναι επίσης καθοριστική για τον τρόπο απεικόνισης . O χρήστης επιλέγει την δεξιά στήλη (μεταξύ σύνθεσης και άλμπουμ) και στη συνέχεια τη σειρά των υπόλοιπων στηλών. Έχοντας αριστερά το Είδος και μετά τον Καλλιτέχνη για παράδειγμα, μπορεί να δει άμεσα όλους τους καλλιτέχνες ενός συγκεκριμένου είδους. Αλλάζοντας με μια κίνηση τη σειρά των στηλών (Καλλιτέχνης/Είδος) μπορεί να δει σε ποια είδη ανήκει η μουσική του συγκεκριμένου καλλιτέχνη (μια καλή μέθοδος για να βρεις και λάθη!). H αναζήτηση μπορεί να γίνει με έναν μεγάλο αριθμό κριτηρίων. Μέτρησα 25 στη σχετική λίστα και μου έκανε πολύ καλή εντύπωση το γεγονός ότι υπάρχει και δυνατότητα αναζήτησης ελληνικών χαρακτήρων. Η λίστα με τη σειρά αναπαραγωγής μπορεί να παραμείνει ως έχει ή να επιλεγεί τυχαία σειρά με βάση τη σύνθεση, το κομμάτι ή το άλμπουμ. Ενδιαφέρουσα σχεδιαστική επιλογή εδώ, είναι ότι το randomizing καταγράφεται στη λίστα και παραμένει μέχρι να τη διαγράψεις. Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που ξεκινάς το πρόγραμμα δεν υπάρχει νέο seeding και, επομένως, η περίπτωση να ακούσεις ξανά τα ίδια κομμάτια. Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει δύο είδη loop (ενός κομματιού και ολόκληρης της λίστας). H διαχείριση του playlist, τέλος, περιλαμβάνει την δυνατότητα σωσίματος/φόρτωσης λίστας καθώς και τη δυνατότητα εξαγωγής των κομματιών σε μορφή MP3, μια δυνατότητα πολύ χρήσιμη, αν το βασικό φορμά της δισκοθήκης είναι το FLAC, αλλά υπάρχει η απαίτηση να μεταφερθούν κάποια αρχεία σε mp3 player. Με δεδομένη αυτή τη δυνατότητα δεν θα με στεναχωρούσε και η ύπαρξη μιας λειτουργίας “burn to CD”, καθαρά για λόγους backup, φυσικά...

Άφησα τελευταίο το κομμάτι του MusCHI το οποίο είναι υπεύθυνο για το tagging επειδή είναι, ίσως, το σημαντικότερο και το πλέον ενδιαφέρον. Εδώ, ο χρήστης μπορεί να δει και να επεξεργαστεί όλα τα μεταδεδομένα ενός ή περισσότερων αρχείων. Η αλήθεια είναι ότι για τα “απλά” είδη μουσικής (απλά από πλευράς δεδομένων) οι πληροφορίες του FreeDB και του Amazon συνήθως αρκούν. Για έργα τζαζ και συμφωνικής/κλασικής μουσικής (και γενικώς ρεπερτορίου με πολλούς συντελεστές, ορχήστρες και εκδοχές) όχι απλώς δεν αρκούν αλλά συνήθως είναι και λάθος, είτε σε επίπεδο γραφής είτε σε επίπεδο οργάνωσης. Το Tagger λύνει τα προβλήματα αυτά με ένα πολύ καλό τρόπο αφού όχι μόνο δίνει την δυνατότητα του editing και τις πρόσθεσης πληροφορίας που συνήθως δεν υπάρχει διαθέσιμη αλλά και αυξημένες δυνατότητες διόρθωσης. Μπορείς με μια απλή κίνηση να γράψεις “σωστά” την αρίθμηση των τρακς (01 αντί για 1 έτσι ώστε να λειτουργεί σωστά το sorting) και να μετατρέψεις τα κεφαλαία σε πεζοκεφαλαία. Κι ακόμη, μπορείς να αντιμεταθέσεις ολόκληρες στήλες (συχνά οι βάσεις δεδομένων έχουν τέτοιου είδους λάθη) και να κάνεις “εύρεση/αλλαγή” ώστε να κάνεις μαζική διόρθωση σφαλμάτων. Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει από ποια εξωτερική βάση δεδομένων θα συμπληρωθεί κάθε στοιχείο Αν πέσει στα χέρια σου ένας σκληρός με κομμάτια “χύμα” χωρίς metatags όπου το μόνο πράγμα από το οποίο μπορείς να αντλήσεις πληροφορίες είναι το filename, υπάρχει και αυτή η δυνατότητα: Το Tagger επιχειρεί να φτιάξει στοιχειώδη metatags από το όνομα του αρχείου. Κάτι που λείπει (ή δεν το βρήκα;) είναι το Undo! Με τέτοιες δυνατότητες αλλαγών, το λάθος καραδοκεί και καλό θα ήταν να υπάρχει ένα δίχτυ ασφαλείας. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα,τέλος, είναι και η δυνατότητα ορθής γραφής των ονομάτων των συνθετών και των εκτελεστών σε αρχεία με έργα κλασικής μουσικής και παρεμφερών ειδών. Το MusiCHI διαθέτει μια εσωτερική βάση δεδομένων με 1500 ονόματα και μπορεί να συνθέσει σωστά τα πεδία Composer και Artist. Η διόρθωση, πλην της σωστής ορθογραφίας που σέβεται την ιστορία (με τους κατάλληλους χαρακτήρες, βασισμένη σε UTF-8) περιλαμβάνει και τη σωστή σειρά (πρώτα το επώνυμο, μετά το όνομα, ώστε να είναι και το sorting σωστό) καθώς και χρονολογίες γέννησης/θανάτου. Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, θα υπάρξει ανάλογη βάση δεδομένων και για έργα τζαζ.