dCS Bartók

Εκτός και αν αν αναφέρεται διαφορετικά, όλες οι μετρήσεις του Bartók έχουν γίνει μέσω της ομοαξονικής ψηφιακής εισόδου BNC, με σήματα 24-bit/96kHz. Το upsampling σε όλες τις περιπτώσεις (εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά) ήταν ρυθμισμένο σε DXD με το φίλτρο F1 και ως αναλογική έξοδος χρησιμοποιήθηκε η single ended με ευαισθησία 2Vrms.
Το ψηφιακό interface της συσκευής προσφέρει σημαντική καταστολή του εισερχόμενου jitter, με την σχετική καμπύλη να βρίσκεται κάτω από τα -40dB στην περιοχή των υψηλών συχνοτήτων και στην περιοχή των -30dB χαμηλά, με την καταστολή να μειώνεται στα -20dB για τις πολύ χαμηλές συχνότητες. Αυτό σημαίνει ότι η συσκευή “αντέχει” πηγές με αυξημένο jitter.
Η ίδια η συσκευή εισάγει μικρές ποσότητες jitter με τους υπολογισμούς να βρίσκονται τα 40ps p-p, κυρίως στην περιοχή των χαμηλών συχνοτήτων.

Η γραμμικότητα του μετατροπέα είναι από τις καλύτερες που έχουμε μετρήσει. Η σχετική καμπύλη διατηρεί την ιδανική της μορφή ακόμη και κάτω από τα -100dBFS, με τον θόρυβο να κάνει την εμφάνισή του γύρω και κάτω από τα -120dBFS, μια επίδοση που είναι πραγματικά εντυπωσιακή και δικαιώνει την dCS για τις επιλογές της στον Ring DAC.
Πολύ χαμηλές είναι και οι παραμορφώσεις του Bartók. Για στάθμες κοντά στο όριο του μετατροπέα (-1dBFS) η αρμονική παραμόρφωση βρίσκεται συστηματικά λίγο πάνω από τα -110dB, ενώ το σύνολο παραμόρφωσης και θορύβου κινείται γύρω από τα -100dB και στις δύο περιπτώσεις χωρίς εξάρτηση από την συχνότητα.

Η μεταβολή των παραμορφώσεων σε σχέση με την στάθμη είναι η αναμενόμενη, ως προς την μορφή, αλλά οι τιμές είναι πολύ χαμηλές. Το σύνολο παραμόρφωσης και θορύβου φτάνει -στην χειρότερη περίπτωση- τα -40dB, για στάθμη σήματος -60dBFS και η αρμονική παραμόρφωση, για τις ίδιες συνθήκες εισόδου, δεν ξεπερνά τα -60dB.Το στάδιο εξόδου δεν δείχνει κανένα ίχνος υπερφόρτωσης ακόμη και στα 0dBFS.
Η επιλογή της ευαισθησίας, εμμέσως δηλαδή της μέγιστης στάθμης εξόδου, παίζει ρόλο στην παραμόρφωση (THD+N) όπως φαίνεται στο σχετικό διάγραμμα. Με την έξοδο ρυθμισμένη στα 2V και για στάθμη εισόδου -60dBFS στην έξοδο είδαμε 0,7% ενώ στα 6V 0.25%, με τον μετατροπέα να μην ξεπερνά το 3% για στάθμη -80dBFS. Αυτό σημαίνει ότι, αν το σύστημά το επιτρέπει, η επιλογή μιας υψηλής ευαισθησίας είναι καλή ιδέα.

Το διάγραμμα μεταβολής του συνόλου παραμόρφωσης και θορύβου σε συνάρτηση με την συχνότητα και την στάθμη, επιβεβαιώνει όλα τα παραπάνω: Για υψηλές στάθμες ο μετατροπέας βρίσκεται περίπου στο 0,0006% ενώ για σήματα -20dBFS βρίσκεται μεταξύ 0,004% και 0,006%.
Η απόκριση συχνότητας είναι, όπως θα περίμενε κανείς, παραδειγματική αν και αυτό που εκπλήσσει δεν είναι τόσο η συμπεριφορά ως προς το εύρος (η συσκευή φθάνει χωρίς πρόβλημα τα 40kHz για sample rate 96kHz) όσο η απόλυτη ομοιότητα των καναλιών, με διαφορές που είναι πολύ μικρότερες από το 0,1dB. Ίσως ό,τι καλύτερο έχουμε μετρήσει μέχρι σήμερα!

Το βασικό φίλτρο του Bartók (F1, fast roll-off) είναι πολύ καθαρό στην περιοχή απόρριψης τόσο στα 44,1kHz όσο και στα 96kHz.
Η dCS έχει επιλέξει να “αφήσει” την απόκριση ψηλά στην περίπτωση υψηλών sample rates. Τα φίλτρα F5 και F6 στα 176.4kHz έχουν αργές αποκοπές με κέρδος την καλύτερη συμπεριφορά στο πεδίο του χρόνου.

Τα τέσσερα βασικά φίλτρα (F1-F4) παίζουν με αυτό τον συμβιβασμό (κλίση/μεταβατικά), με το F3 να κόβει πολύ νωρίτερα από την συχνότητα Nyquist και να προτείνεται από την dCS “για μουσική ροκ”, μαζί με το F4.
Στην περίπτωση που χρησιμοποιείται upsampling σε DSD, ο χρήστης έχει πρόσβαση σε τέσσερα ακόμη φίλτρα από τα οποία τα τρία πρώτα ακολουθούν την κλασική προσέγγιση (μικρότερη καταστολή θορύβων για καλύτερη συμπεριφορά στα μεταβατικά) και το τέταρτο είναι ένα μάλλον “βαρύ” φίλτρο το οποίο η εταιρία δεν προτείνει για ακρόαση μουσικής αλλά “για troubleshooting” χωρίς να διευκρινίζει τι ακριβώς σημαίνει αυτό...

Με τα φίλτρα που προσφέρουν καλή μεταβατική συμπεριφορά, το Bartók εμφανίζει ελάχιστο pre/post ringing και φαίνεται ιδιαίτερα γρήγορο. Οι σχετικές κυματομορφές αφορούν το F4 με upsampling DXD και DSD και είναι πραγματικά πολύ καθαρές.

Φυσικά, οι επιλογές των φίλτρων έχουν ένα κόστος. Οι καμπύλες απόρριψης του θορύβου που αναδιπλώνεται στο ακουστικό φάσμα δείχνουν τα αναμενόμενα, δηλαδή ότι το F1 έχει τις καλύτερες επιδόσεις σε αυτό τον τομέα, κινούμενο γύρω από τα -100dBFS με το F2 να είναι σημαντικά χειρότερο (λίγο πάνω από τα -40dBFS) και το F4/DSD να βρίσκεται σε ένα ενδιάμεσο, πολύ ικανοποιητικό επίπεδο (λίγο κάτω από τα -75dBFS).
Η αναπαραγωγή σημάτων πολύ χαμηλής στάθμης, με την συσκευή να λειτουργεί ως network player μέσω Ethernet είναι πολύ καλή. Για σήμα στάθμης -80dBFS, η κυματομορφή διατηρεί πλήρως την γεωμετρία της και ο θόρυβος είναι σε πολύ χαμηλές στάθμες και σε υψηλές συχνότητες.

Μιλώντας για θόρυβο, οι επιδόσεις του Bartók στον τομέα είναι αξιοζήλευτες. Ο θόρυβος στο αδρανές κανάλι βρίσκεται συστηματικά κάτω από τα -110dBFS χωρίς ίχνη από το τροφοδοτικό και χωρίς τάσεις αύξησης στις υψηλές συχνότητες. Η απομόνωση του hum είναι πολύ καλή με την τελική του συμμετοχή στην έξοδο να μην ξεπερνά τα 3.3μVrms.
To φάσμα θορύβου και παρεμβολών είναι αναλόγως καθαρό. Αν και μπορεί κάποιος να απομονώσει μια αιχμή στα 50Hz, αυτή βρίσκεται στα -120dBFS (επομένως δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο κριτικής), ενώ στην περιοχή των υψηλών συχνοτήτων, πάνω από τα 20kHz, τα ευρήματα έχουν, επίσης, πολύ χαμηλές στάθμες.

Η διαμόρφωση του σήματος από θόρυβο πολύ χαμηλών συχνοτήτων είναι, επίσης, ελάχιστη. Τα ευρήματα αφορούν, κυρίως, τα 50Hz της τροφοδοσίας (κάτω από τα -110dBu) ενώ ίχνη από jitter μόλις διακρίνονται στην βάση της θεμελιώδους. Γενικώς, το Bartók είναι μια από τις καλύτερες συσκευές σε θέματα θορύβου, από όσες έχουμε δοκιμάσει.
Τέλος, η διαφωνία των καναλιών δείχνει την αξία μιας προσεγμένης στις λεπτομέρειες κατασκευής. Η διαρροή του ενός καναλιού στο άλλο δεν ξεπερνά ποτέ τα -100dB (μια ακόμη κορυφαία επίδοση της συσκευής), χωρίς σημαντικές μεταβολές σε συνάρτηση με την συχνότητα και χωρίς κανένα ίχνος χωρητικής ζεύξης.