|
| REVIEW |
|
ΠΡΟΕΝΙΣΧΥΤΗΣ/ΤΕΛΙΚΟΣ
ΕΝΙΣΧΥΤΗΣ |
| Lamm L2
Reference/M2.2 |
|
|
|
| ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ-ΤΕΧΝΙΚΑ... |
|
|
| H αισθητική
των συσκευών της Lamm είναι αυτό που θα λέγαμε κλασική: μαύρα σασί
με τις χαρακτηριστικές χειρολαβές (που κάνουν τη ζωή σου πιο εύκολη
όταν φτάσει η δύσκολη ώρα μετακίνησης των τελικών ενισχυτών),
καλό και ανθεκτικό φινίρισμα, σαφής οργάνωση των
διαφόρων διακοπτών στον προενισχυτή και άψογη, θετική, αίσθηση σε
κάθε χειρισμό είναι τα κύρια γνωρίσματα με τα οποία έρχεσαι σε επαφή
αμέσως μόλις βρεθείς απέναντι από τον L2 και τους M2.2. Όσον αφορά
τον προενισχυτή, ο Lamm έχει επιλέξει την τακτική του
πλήρους διαχωρισμού των δύο καναλιών, τακτική η
οποία βρίσκει την απόλυτη έκφρασή της στον κορυφαίο LL1 Signature
όπου χρησιμοποιήται ένα σασί προενισχυτή ανά κανάλι. Η επιλογή αυτή
έχει ως αποτέλεσμα μια ιδιόμορφη αρχιτεκτονική με δύο ρυθμιστικά
στάθμης αλλά και ξεχωριστούς διακόπτες επιλογής πηγών στην πρόσοψη.
Ο χρήστης έχει στη διάθεσή του διακόπτη Mute, tape/source
(όπως πρέπει!) και διακόπτη αναστροφής της φάσης. Από
πλευράς δυνατοτήτων σύνδεσης υπάρχουν τρεις είσοδοι line από τις
οποίες η μια χαρακτηρίζεται ως “Direct” και βρόχος εγγραφής, ενώ η
έξοδος προσφέρει single ended και balanced γραμμές. Όπως θα περίμενε
κανείς, τα βύσματα είναι κορυφαίας ποιότητας. Ο L2 Reference
διαθέτει εξωτερικό τροφοδοτικό το οποίο είναι υλοποιημένο σε
ένα παρόμοιο σασί, διαθέτει ενσωματωμένο κύκλωμα χρονικής
καθυστέρησης (ώστε να σταθεροποιηθούν οι τάσεις πριν συνδεθούν οι
έξοδοι) και επιτρέπει την τροφοδοσία άλλων συσκευών μέσω
ρευματοδοτών που ελέγχονται -μάλιστα- από διακόπτες στην πρόσοψη.
Τέλος, με δεδομένο ότι οι M2.2 είναι μονομπλόκ και πιθανότατα
τοποθετημένοι ο κάθε ένας κοντά στο ηχείο του, η δυνατότητα “remote
on” που προσφέρει το τροφοδοτικό μέσω ειδικών εξόδων και των
σχετικών καλωδίων κρίνεται ως μια κομψή και αποτελεσματική
λύση. |
 |
Κλασική, λιτή, αισθητική, καλής ποιότητας φινίρισμα και
άψογη αίσθηση στους διακόπτες. Αυτή είναι η συνταγή που έχει
χρησιμοποιηθεί στους L2 Reference και
M2.2 | |
| Όταν είχα
μιλήσει με τον Lamm, στα περιθώρια κάποιας έκθεσης πριν από μερικά
χρόνια, δεν είχε κρύψει την προτίμησή του στις λυχνίες άποψη την
οποία εφαρμόζει στην πράξη καθώς οι κορυφαίες του συσκευές είναι,
όντως λαμπάτες. Έτσι, με δεδομένο ότι ο L2 είναι ένας “συμβιβασμός”
δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι στην θέση των ενεργών
εξαρτημάτων χρησιμοποιούνται MOSFETs, καθώς είναι γνωστό
ότι τα χαρακτηριστικά τους (σε επίπεδο παραμορφώσεων και ηχητικής
υπογραφής) ομοιάζουν στο μέτρο του δυνατού με αυτά των λυχνιών. Το
βασικό κύκλωμα του προενισχυτή αποτελείται από δύο στάδια που
λειτουργούν σε τάξη A, είναι υλοποιημένα με single ended τοπολογίες,
χωρίς την εφαρμογή βρόχου ολικής αρνητικής ανάδρασης. Ανάμεσά τους
παρεμβάλλονται τα ρυθμιστικά στάθμης, υλοποιημένα με
κορυφαία ποτενσιόμετρα της Ιαπωνικής Ko-On Denpa.
Τα εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται εδώ έχουν μηχανισμό για βηματική
λειτουργία και μέγιστη εξασθένηση 65dB, μεταβλητό βήμα και, κυρίως,
μεγάλη ακρίβεια η οποία φτάνει τα +/- 0.2dB στην κρίσιμη περιοχή
εξασθένησης από τα 0 έως τα 30dB. Η σημασία που έχει δοθεί στα
ρυθμιστικά στάθμης είναι ενδεικτική της εμπειρίας του Lamm: Γνωρίζει
(προφανώς) ότι η αίσθηση του προενισχυτή οφείλεται κατά ένα
σημαντικό ποσοστό σε αυτά! Ωστόσο, το κομμάτι όπου έχει γίνει, κατά
τα φαινόμενα, πολύ σημαντική δουλειά είναι το τροφοδοτικό. Σε
αντίθεση με την κλασική επιλογή που συναντούμε συχνά σε σοβαρές
κατασκευές και είναι η πολλαπλή τοπική σταθεροποίηση ανά βαθμίδα και
ανά κανάλι (ενίοτε με ημιαγωγούς σταθεροποίησης) εδώ τα πράγματα
είναι διαφορετικά. Τα πρώτα δείγματα τα έχεις όταν παρατηρήσεις ότι
οι πυκνωτές της τροφοδοσίας του προενισχυτή είναι χαμηλής
χωρητικότητας και υψηλής τάσης. Ο Lamm έχει επιλέξει να
λειτουργήσει τα MOSFETs σε πολύ υψηλές τάσεις (σαφώς έξω από τις
συνήθεις που συναντούμε σε άλλες υλοποιήσεις) και η τροφοδοσία του
προενισχυτή γίνεται από ένα λαμπάτο τροφοδοτικό που
ξεκινά από έναν δακτυλιοειδή μετασχηματιστή με δύο ανορθώτριες
(12ΑΧ3 της Sylvania) και καταλήγει σε ένα κύκλωμα σταθεροποίησης της
τάσης το οποίο απαρτίζεται από μια διπλοτρίοδο 12AX7, μια τρίοδο
6C19P και μια ειδική λυχνία για σταθεροποίηση την 5651. Το κύκλωμα
συμπληρώνεται από το κύκλωμα καθυστέρησης το οποίο ενεργοποιεί τον
προενισχυτή μόνο αφού οι τάσεις έχουν σταθεροποιηθεί όπως
προβλέπεται. Τα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί ανήκουν, στο σύνολό
τους, στους πιο γνωστούς κατασκευαστές εξαρτημάτων
ακριβείας. Αντιστάσεις φιλμ Dale, πυκνωτές Electrocube και
Roederstein, ηλεκτρολυτικοί Cornell Dubilier αποπνικτικά πηνία
(τσοκ) της Hammond, κ.λπ, κ.λπ. O Lamm γνωρίζει καλά το παιχνίδι και
παίζει σεβόμενος όλους τους κανόνες, δεν είχα καμία αμφιβολία
γιαυτό... |
 |
Ο προενισχυτής προσφέρεις τρεις εισόδους στάθμης line,
βρόχο εγγραφής και εξόδους signle ended και balanced. Το
τροφοδοτικό έχει ρευματοδότες καθώς και γραμμές ενεργοποίησης
των τελικών ενισχυτών. |
 |
Κάθε M 2.2 προσφέρει δύο εισόδους single ended και μια
balanced και δύο ζεύγη ακροδεκτών για σύνδεση ηχείων. Υπάρχουν
ακόμη διακόπτες για την ενεργοποίηση (δεξιά) και για την
επιλογή του ρεύματος ηρεμίας
(αριστερά) | |
| Ο τελικός
ενισχυτής Μ 2.2 είναι φυσικά απλούστερος ως προς την εργονομία σε
σχέση με τον προενισχυτή: Ο χρήστης έχει στη διάθεσή του έναν
(ασφαλιζόμενο) διακόπτη για το On, στο πίσω μέρος, καθώς και έναν
διακόπτη για την επιλογή του ρεύματος ηρεμίας, ο οποίος καθορίζει το
ποσοστό της ισχύος που αποδίδεται σε τάξη Α, ανάλογα με το φορτίο.
Ο M2.2 είναι ένας ενισχυτής του οποίου το στάδιο εξόδου
λειτουργεί σε τάξη ΑΒ (για την ακρίβεια Α/ΑΒ) αποδίδοντας
αρκετά βατ σε τάξη Α, πάνω από 40W στο όριο του ψαλιδισμού τόσο σε
φορτία 8Ω όσο και σε φορτία 4Ω. Αυτό δικαιολογεί τόσο τις μεγάλες
ψύκτρες που χρησιμοποιούνται για να ψύξουν τα έξι ζεύγη MOSFETs που
χειρίζονται την ισχύ, όσο και στην θερμότητα που εκλύεται τελικώς
και η οποία δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητη. Το κύκλωμα του M2.2
είναι βασισμένο σε έναν μεγάλο δακτυλιοειδή μετασχηματιστή ο οποίος
βρίσκεται απομονωμένος σε ένα δικό του σασί στο εσωτερικό του
τελικού ώστε να μην προκαλεί κραδασμούς και δύο πυκνωτές των 39000μF
όσον αφορά στην τροφοδοσία (η ενέργεια που αποθηκεύεται εδώ είναι
250 Joule) και χρησιμοποιεί τρία στάδια: Ένα απομόνωσης όπου
χρησιμοποιούνται ενισχυτές βίντεο, μοναδιαίου
κέρδους, BUF634 της Burr Brown (επιλογή που εξασφαλίζει μεγάλη
ταχύτητα και καλή απομόνωση), ένα οδήγησης, όπου χρησιμοποιήται μια
διπλοτρίοδος 6922 και το στάδιο ισχύος το οποίο
είναι υλοποιημένο με MOSFEΤs των οποίων τα στοιχεία
δεν είναι γνωστά. |
|
|
 |
Το κύκλωμα του προενισχυτή φαίνεται (και είναι) απλό
στη δομή του. Η διαφορά κρίνεται στις λεπτομέρειες. Η ποιότητα
των υλικών είναι κορυφαία. |
 |
Το τροφοδοτικό είναι πιο σύνθετο από τον προενισχυτή
και λαμπάτο! Ο Vladimir Lamm δίνει, εδώ, δείγματα μαεστρίας
όσον αφορά στις επιλογές του. |
 |
Το κυρίως κύκλωμα του τελικού ενισχυτή. Φαίνονται τα
στάδια οδήγησης αλλά δεν φαίνονται οι ημιαγωγοί ισχύος, ο
μετασχηματιστής και οι πυκνωτές του
τροφοδοτικού. | |
| Η υλοποίηση του
κυκλώματος ακολουθεί το μοτίβο του προενισχυτή με κορυφαία υλικά και
κάποιες -ας πούμε- υπερβολές όπως τα βύσματα CAMAC
που χρησιμοποιούνται για την μεταφορά του σήματος από τους
ακροδέκτες εισόδου στην πλακέτα, υπερβολές ευχάριστες τελικώς, καθώς
δείχνουν τον χαρακτήρα του σχεδιαστή και την ροπή προς τον
περφεξιονισμό που τον διακρίνει... Ο χρήστης έχει στη διάθεσή του
είσοδο balanced και δύο εισόδους single ended μια με θετική και μια
για αρνητική φάση, ώστε να είναι δυνατή η διατήρηση της συνολικής
φάσης του συστήματος, χωρίς όμως επιλογέα. Πρέπει να χρησιμοποιήται
μόνο μια είσοδος κάθε φορά. Προσφέρονται δύο ζεύγη ακροδεκτών
σύνδεσης με ηχεία, ενώ υπάρχει και θερμική προστασία η οποία γίνεται
reset από τους αντίστοιχους διακόπτες στο πίσω μέρος. Όλα αυτά έχουν
ως αποτέλεσμα έναν ενισχυτή ο οποίος μπορεί να αποδώσει 220W
σε φορτία 8Ω, 440W σε φορτία 4Ω, ενώ παραμένει σταθερός σε
φορτία 2Ω και 1Ω αποδίδοντας 700 και 900W αντίστοιχα. Αν πιστέψουμε
τα νούμερα (και ο Lamm δίνει εξαιρετικά λεπτομερείς μετρήσεις στο
site του), δύσκολα θα βρεις ηχείο που να μην οδηγείται από
αυτόν. |
 |
Τέσσερα MOSFETs ανά κανάλι που λειτουργούν σε υψηλές
τάσεις και τάξη Α, σε τοπολογία single ended αποτελούν το
κυρίως κύκλωμα του προενισχυτή. |
 |
Ένα από τα σημαντικότερα εξαρτήματα του L2 Reference
είναι τα ποτενσιόμετρα ρύθμιση της στάθμης. Ο Lamm έχει
επιλέξει βηματικά ρυθμιστικά της Ko-On Denpa και το αποτέλεσμα
τον δικαιώνει. |
 |
Αυτό, είναι το στάδιο του σταθεροποιητή τάσης στο
τροφοδοτικό. Χρησιμοποιεί τρείς τριόδους (οι δύο λυχνίες
αριστερά) και μια ειδική σταθεροποιήτρια (δεξιά). |
 |
Το στάδιο οδήγησης του M2.2 Διακρίνονται τα δύο buffers
της Burr-Brown (δεξιά, κάτω από το καλώδιο) καθώς και η
διπλοτρίοδος (στο μέσον). Άξιο προσοχής σημείο ο ακροδέκτης
CAMAC για την μεταφορά του σήματος από την
είσοδο. | |
|
| |
|
