Έχουν περάσει 13 χρόνια από την δοκιμή που μας έφερε, για πρώτη φορά, σε επαφή με την τεχνολογία Crystal της Elac. Το αντικείμενο, τότε, ήταν το 330 Crystal Edition, ένα ιδιόμορφο μικρό ηχείο, βασισμένο, όμως, σε αρχές τις οποίες ο Γερμανός κατασκευαστής χρησιμοποιεί και σήμερα. Είναι ενδιαφέρον πράγμα η συνέπεια: Δείχνει, εκτός των άλλων ότι τις ιδέες σου τις καλλιεργείς και τις βελτιώνεις, δεν τις αλλάζεις σαν πουκάμισα, ανάλογα με την μόδα της εποχής.
Τούτων λεχθέντων, το 330 CE και το Concentro.2 δεν θα μπορούσαν να είναι περισσότερο διαφορετικά. Χρησιμοποιούν και τα δύο τουίτερ ΑΜΤ, ναι. Και οι δύο μονάδες μεσαίων έχουν διαφράγματα τεχνολογίας Crystal, αλλά, εκεί, οι ομοιότητες σταματούν αποτόμως. Βλέπετε το Concentro.2 που ακούσαμε σχεδιάστηκε ώστε να αποτελέσει την ναυαρχίδα της Elac τα τελευταία χρόνια, μια επιτομή της εμπειρίας τους, μια δήλωση υπεροχής αν προτιμάτε, στον χώρο των υπερ-ηχείων.

Το σύστημα που υποστήριξε τα Concentro.2 ήταν αναλόγως εντυπωσιακό, βασισμένο σε πηγή, προενισχυτή και τελικούς ενισχυτές της MBL.

Το ηχείο είναι μια κατασκευή με ύψος λίγο μικρότερο του 1.70 και με βάρος που ξεπερνά τα 150 κιλά (μόνο η πλίνθος από αλουμίνιο ζυγίζει κάπου 25, λογικό όταν θέλεις να κρατήσεις σταθερό ένα τέτοιο αντικείμενο. Η εντυπωσιακή φυσική παρουσία, η οποία επιτείνεται από την πολύ προσεγμένη σε φινίρισμα καμπίνα η οποία έχει καμπυλωμένη μπάφλα και διατομή έλλειψης σε μια προσπάθεια για μεγαλύτερη ακαμψία και μικρότερους χρωματισμούς. Το υλικό κατασκευής είναι MDF και, εσωτερικά, έχουν δημιουργηθεί απομονωμένοι χώροι για τα μεγάφωνα ώστε να μην αλληλεπιδρούν.

Η καμπίνα του ηχείου βασίζεται σε μια ελλειπτική διατομή και έχει καμπυλωμένη μπάφλα. Ο στόχος της Elac (εκτός της αισθητικής) είναι η μεγάλη ακαμψία και η μείωση των χρωματισμών. Τα γούφερ είναι τοποθετημένα στις πλευρές.

Στην μπάφλα βρίσκεις και το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του ηχείου, κατά την γνώμη μου: Ένα ζευγάρι μονάδων για την απόδοση των μεσαίων και των υψηλών συχνοτήτων. Το μεσαίο στα Concentro.2 αποδίδονται από δύο μεγάφωνα. Ένα καθαρόαιμο μιντ με διάφραγμα από αλουμίνιο σε διαμόρφωση Crystal (220mm), το οποίο εξυπηρετεί τα μεσοχαμηλά και ένα ομοαξονικό 140mm με διάφραγμα ίδιας τεχνολογίας το οποίο, όμως δεν έχει την μορφή αντεστραμμένου θόλου, όπως συνηθίζει η Elac αλλά είναι -στην ουσία- ένα ring radiator για μεσαίες συχνότητες. Η τεχνολογία Crystal είναι μια προσπάθεια της Elac να ελαχιστοποιήσει τα “σπασίματα” των κώνων, τα οποία επιδρούν αρνητικά στην απόδοσή τους. Αυτή, η δεύτερη μονάδα, είναι ομοαξονική, με το τουίτερ να βασίζεται στην πιο πρόσφατη έκδοση τουίτερ AMT της εταιρίας, το JET6.

Οι μεσαίες συχνότητες αποδίδονται από δύο μονάδες, μια για την χαμηλότερη περιοχή (κάτω) και μια για τις ανώτερες μεσαίες. Και τα δύο μεγάφωνα διαθέτουν διαφράγματα τεχνολογίας Crystal, με το δεύτερο να είναι ring radiator.

Τα τουίτερ AMT (Air Motion Transformer) βασίζονται στην δουλειά του Oscar Heil και αποτελούν ένα είδος μονάδων ribbon (χρησιμοποιούν δηλαδή ένα επίπεδο φύλλο και όχι έναν κώνο ή έναν θόλο για την δημιουργία του ακουστικού κύματος). Διαφοροποιούνται από αυτές ως προς την διαμόρφωση και την λειτουργία του κινούμενου μέρους τους. Σε αντίθεση με τα συμβατικά ribbon όπου η κίνηση γίνεται κατά την διεύθυνση του ακουστικού άξονα (όπως σε κάθε ηλεκτροδυναμικό μεγάφωνο), οι μονάδες AMT κινούνται κάθεται σε αυτόν και είναι η αναδιπλωμένη μορφή τους (φανταστείτε τις σαν ένα στοιχειώδες ακορντεόν) αυτή που μεταδίδει κίνηση στον αέρα. Σε αντίθεση, επίσης, με μια μονάδα ribbon της οποίας η έκταση αποτελεί συνάρτηση του ύψους και του πλάτους της, σε μια μονάδα ΑΜΤ ρόλο παίζει και το βάθος: Το αναδιπλωμένο ribbon έχει πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια από αυτή που υπαγορεύει η έκταση που καταλαμβάνει στην μπάφλα και ταυτόχρονα οι μετατοπίσεις του είναι πολύ μικρότερες από αυτές ενός κώνου, ενώ δεν υπάρχει και πηνίο φωνής, γεγονός που εξασφαλίζει καλύτερα μηχανικά χαρακτηριστικά και μεγαλύτερη ταχύτητα. Ο Heil οραματίστηκε πιθανώς το AMT ως μια πολύ καλή προσέγγιση της σημειακής πηγής.

Η ομοαξονική τοποθέτηση του τουίτερ (AMT, JΕΤ6), δίνει στο ηχείο το όνομά του και εξασφαλίζει ιδιότητες σημειακής πηγής στην συστοιχία, η οποία μπορεί να μετακινηθεί για να προσαρμόσει την συμπεριφορά του ηχείου στον χώρο και στις προτιμήσεις του ακροατή.

Αυτή η σύνθετη μονάδα είναι που δίνει και στο ηχείο (και σε όλη την σειρά) το όνομά του: Concentro.2, όπως θα λέγαμε "ομοαξονικό", αν και υπάρχει σοβαρή πιθανότητα κάποιος να το διαβάσει ως Concerto, την πρώτη φορά.
Οι Γερμανοί δεν έχουν αφήσει τίποτα στην τύχη, βεβαίως. Με την ακτινοβολία του ηχείου στον χώρο να εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τον τρόπο που αθροίζονται τα δύο μιντ και το τουίτερ, έχουν ενσωματώσει έναν βερνιέρο (στο πίσω μέρος) ο οποίος μετακινεί το ομοαξονικό μεγάφωνα κατά ±8mm σε σχέση με την μπάφλα, ρυθμίζοντας κατά ένα ποσοστό την συμπεριφορά του Concentro.2 ανάλογα με τον χώρο στον οποίο έχει τοποθετηθεί.
Και με το χαμηλό; Δύσκολο να μείνεις ανικανοποίητος. Κάθε ηχείο διαθέτει τέσσερα 250άρια γούφερ με κώνο από αλουμίνιο, τα οποία οδηγούνται σε ρυθμό push-push, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι κραδασμοί. Η φόρτιση είναι bass reflex και το ηχείο, με βάση τα δημοσιευμένα χαρακτηριστικά, κατεβαίνει μέχρι τα 18Hz, με τα γούφερ να κόβονται στα 120Hz (από το τετράδρομο κροσόβερ για το οποίο η Elac δεν λέει και πολλά πράγματα), οπότε μπορείς να προβλέψεις ότι το μπάσο θα είναι αυτό που πρέπει!

Αυτός είναι ο μηχανισμός ρύθμισης της θέσης του ομοαξονικού μεγαφώνου. Η ρύθμιση είναι συνεχής, για μεγαλύτερη ακρίβεια.

Είχαμε την ευκαιρία να δούμε από κοντά και να ακούσουμε το Elac Concentro.2 στον νέο χώρο της Heaven Audio, ο οποίος εγκαινιάστηκε πριν από μερικούς μήνες και για τον οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Το ηχείο είχε στηθεί στο κυρίως listening room, το οποίο, λόγω μεγέθους είναι το κατάλληλο. Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά των χώρων της Heaven είναι ο πολύ χαμηλός θόρυβος από το εξωτερικό περιβάλλον, ένα χαρακτηριστικό που δεν κάνει, απλώς, την ακρόαση πιο άνετη και ευχάριστη αλλά -το σημαντικότερο- αφήνει το σύστημα να επιδείξει τις δυνατότητες του σε θέματα δυναμικών.
Μιλώντας για το σύστημα, το ηχείο των €83.500 οδηγήθηκε από κάτι ανάλογο, φυσικά. Έτσι, στην θέση της ψηφιακής πηγής (την οποία χρησιμοποιήσαμε καθ' όλη την διάρκεια της ακρόασης) είχαμε το MBL 1611F, σε ρόλο προενισχυτή τον MBL 6010D και στον ρόλο των τελικών ενισχυτών τους μονομπλόκ 9008A, επίσης της MBL. Τα καλώδια σύνδεσης των συσκευών ήταν της σειράς Arran της Atlas, τόσο μεταξύ τελικών και ηχείων, όσο και μεταξύ πηγής, προενισχυτή και τελικών, ενώ η τροφοδοσία περιελάμβανε καλώδια της MBL και το φίλτρο Master Power της Gigawatt.

Οι ακροδέκτες σύνεσης με τον ενισχυτή βρίσκονται τοποθετημένοι στην πλίνθο του ηχείου. Στην δοκιμή, τα καλώδια ήταν της Atlas.

Καθισμένος απέναντι από το -ούτως ή άλλως- επιβλητικό Concentro.2, η πρώτη εντύπωση που αποκόμισα ήταν η προφανής: Το μέγεθος του φαίνεται στον τρόπο που αποδίδει την μουσική και φαίνεται με πολλούς τρόπους. Καταρχήν, γέμισε με άνεση τον χώρο, δημιουργώντας ένα επιβλητικό ηχητικό πεδίο, υψηλές στάθμες και μια ανάγλυφη εξαιρετικά λεπτομερή εικόνα. Εξαφανίστηκε άνετα και έδωσε την θέση του στην μουσική, άκοπα και εντελώς πειστικά.
Αυτά για αρχή, επειδή με βάση αυτό που έχω συνηθίσει να ακούω από το πρόγραμμα αναφοράς η αλήθεια είναι ότι κάτι μου έλειψε ψηλά. Το σύστημα φάνηκε, σχετικώς, περιορισμένο σε αέρα και έκταση, λίγο περισσότερο ήπιο από όσο θα έπρεπε, κάτι που φυσικά είναι αδιανόητο όταν μιλάμε για τέτοια επίπεδα ποιότητας (και κόστους). Η αρχική εντύπωση ήταν ότι ο χώρος είναι αρκετά απορροφητικός, αλλά όπως αποδείχθηκε έκανα λάθος. Υπάρχουν αυτοί οι κίνδυνοι όταν ακούς πράγματα έξω από το ελεγχόμενο -από εσένα- περιβάλλον, όπως συμβαίνει στα on location. Μια απλή ρύθμιση του ηχείου (με τον βερνιέρο στο πίσω μέρος) έφερε την τονική ουδετερότητα εκεί που θα έπρεπε να είναι και με άφησε με την υποψία ότι ο Μιχαηλός απλώς έκανε επίδειξη των δυνατοτήτων του ηχείου!

Η πλίνθος του ηχείου είναι κατασκευασμένη από μασίφ αλουμίνιο, ζυγίζει γύρω στα 25 κιλά και τα σημεία στήριξης είναι ρυθμιζόμενα.

Στις λεπτομέρειες, τώρα, για να μην σας κρατώ σε αγωνία, το μεγάλο Elac είναι ένα πραγματικά κορυφαίο ηχείο από όλες τις απόψεις. Ξεκινώντας από χαμηλά, με οκτώ συνολικά δεκάρια γούφερ, το αποτέλεσμα δεν έχει απλώς έκταση, αλλά είναι δυναμικό, γρήγορο με άψογο έλεγχο και γεμίζει τον χώρο με τρόπο που δεν αφήνει περιθώρια να ζητήσεις κάτι παραπάνω. Η απόδοση αυτή στις χαμηλές συχνότητες, φάνηκε να συμβαδίζει με μια εξαιρετικά ισορροπημένη απόδοση στην μεσαία περιοχή, η οποία ακούστηκε λεπτομερής και διαφανής και δεν κούρασε σε καμία περίπτωση ακόμη και σε ηχογραφήσεις με πολύ ενέργεια στην περιοχή, με το ηχείο να παίζει σε υψηλές στάθμες, σε έναν αρκετά μεγάλο χώρο και με τις θέσεις ακρόασης σε αναλόγως μεγάλες αποστάσεις. Ανοίγω παρένθεση: Το ηχείο είναι “μεγάλο” σε διαστάσεις αλλά σχετικώς “μικρό” ως ηχητική πηγή, με ύψος όσο αντιστοιχεί στην απόσταση μεταξύ των ακουστικών κέντρων των δύο μεγαφώνων στην μπάφλα του. Δεν απαιτεί ιδιαίτερα μεγάλες αποστάσεις ακρόασης, καθώς το near field του είναι μάλλον μικρό. Από την άλλη, ο μεγάλος χώρος δεν είναι πρόβλημα, αν έχεις μεγάλους ενισχυτές. Τα οκτώ γούφερ φροντίζουν γιαυτό. Κλείνει η παρένθεση.
Ψηλά, αν προσέξεις τις ρυθμίσεις του, ακούγεται, επίσης εξαιρετικό. Εκτεταμένο, ξεκούραστο, χωρίς ίχνος τραχύτητας (αυτό το τουίτερ της Elac εξελίσσεται συνεχώς και γίνεται καλύτερο σε κάθε έκδοσή του). Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια συμπεριφορά στο φάσμα που είναι η επιτομή του κορυφαίου ηχείου: Ομοιογενές, χωρίς ιδιοτροπίες και αχρείαστο χαρακτήρα, με πολύ καλή έκταση και άνεση στην περιγραφή.
Για να καταλάβετε το πώς ακούγεται το Concentro.2, όμως, θα πρέπει να συνδυάσετε αυτή την συμπεριφορά με τις δυνατότητες του ηχείου σε θέματα στερεοφωνικής εικόνας και δυναμικών.
Σε ό,τι αφορά την πρώτη, αυτό που εισπράττεις, ως ακροατής, είναι μεγάλο πλάτος και βάθος, χωρίς ίχνος ασάφειας, εξαιρετική περιγραφή του αέρα και της κίνησης και μεγάλη σαφήνεια στον εστιασμό μεμονωμένων ακουστικών αντικειμένων. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν πολύ ρεαλιστικό, από τα καλύτερα που έχω ακούσει.
Σε ό,τι αφορά τα δυναμικά, δεν έχω να πω και πολλά πράγματα: Ο συνδυασμός του πολύ ήσυχου χώρου της Heaven με τις δυνατότητες του ηχείου και μερικές κατάλληλες ηχογραφήσεις έφεραν ένα αποτέλεσμα που έχω ακούσει λίγες φορές. Το Concentro.2 (σε συνδυασμό με τους μονομπλόκ της MBL) μοιάζει ανεξάντλητο και, κυρίως, μονίμως μακρυά από τα όριά του. Θα άξιζε τον κόπο να βρω αυτά τα όρια, αλλά είχα... μάρτυρες και είπα να παραμείνω αξιοπρεπής!

Εν κατακλείδι, με βάση αυτό που άκουσα, το Concentro.2 είναι πράγματι ένα κορυφαίο ηχείο, ακριβώς αυτό που περιμένεις από την ναυαρχίδα της Elac. Διαβάστε, βεβαίως, τις λεπτομέρειες και τις περιγραφές αλλά σας προτρέπω να μην μείνετε εκεί: Ακούστε το, επί τόπου, γιατί είναι μια εμπειρία που κάθε audiophile πρέπει να έχει!