Συνέντευξη: Matthieu Latour (Nagra Audio)

Τι σχέδια έχει η Nagra στον χώρο του βινυλίου; Θα παρουσιάσει έναν νέο αναλογικό μαγνητόφωνο; Ποιά είναι η θέση της για το streaming; Σε αυτά και άλλα ερωτήματα απαντά ο Matthieu Latour, ο άνθρωπος της εταιρίας που είχαμε την ευκαιρία να συναντήσουμε πριν από λίγο καιρό.

Πείτε μας κάτι για την ιστορία της Nagra...

Η Nagra ξεκίνησε την δεκαετία του 50, με ιδρυτή τον Πολωνό Stefan Kudelski, έναν μηχανικό που ασχολήθηκε τόσο με την μηχανολογία όσο και με τα ηλεκτρονικά και έχει, μάλιστα, συγγραφικό έργο γύρω από αυτά. Ο Kudelski ξεκίνησε την ενασχόλησή του με το audio, σχεδιάζοντας κάτι εντελώς άσχετο: έναν καταγραφέα, σε μαγνητική ταινία, των προγραμμάτων που χρειάζονταν εκείνη την εποχή για να ελέγξουν τα CNC, τις αυτοματοποιημένες εργαλειομηχανές. Η ιδέα του ήταν, μάλλον, μπροστά από την εποχή της, επειδή δεν γνώρισε επιτυχία στον χώρο της συγκεκριμένης βιομηχανίας.

Την εξέλιξε όμως, κρίνοντας εκ των υστέρων...

Στην προσπάθειά του να βρει αγοραστές στράφηκε κάποια στιγμή στην ηχογράφηση ήχων με την συγκεκριμένη συσκευή, κάτι που αποδείχθηκε επιτυχία. Έκανε μια σειρά από δικές του ηχογραφήσεις, μεταξύ των οποίων μια συνέντευξη με τον κωδωνοκρούστη της Παναγίας των Παρισίων, οι οποίες εξέπληξαν τα στελέχη των ραδιοφωνικών εταιριών, κυρίως επειδή έγιναν με μια πολύ μικρή σε διαστάσεις συσκευή. Εκείνη την εποχή η έννοια της ηχοληψίας ήταν συνυφασμένη με μεγάλα και βαριά μηχανήματα τα οποία τα μετακινούσες με φορτηγό.

Θα έκανε του ανθρώπους του on-location ευτυχισμένους!

Εκείνο το πρώτο μαγνητόφωνο του Kudelski άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσαν οι δημοσιογράφοι και οι ηχολήπτες, ειδικά στον χώρο του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, όπου η λήψη του ήχου γίνεται συχνά έξω από το στούντιο, αλλά άνοιξε και τον δρόμο για την ηχοληψία και την τεκμηρίωση γεγονότων που δεν θα μπορούσαν να ηχογραφηθούν αν δεν υπήρχε μια μικρή, εύκολη στη μεταφορά της συσκευή. Μιλάμε για μια επανάσταση. Αυτό επέτρεψε στην εταιρία να γίνει αυτό που ξέρουμε σήμερα, εξελίσσοντας στην πραγματικότητα αυτή την αρχική συσκευή...

Διατηρώντας πάντως τις γενικές διαστάσεις και το φορμά...

Ναι. Σε γενικές γραμμές οι εγγραφείς που κατασκευάζουμε σήμερα δεν διαφέρουν πολύ σε διαστάσεις, αλλά και οι υπόλοιπες συσκευές μας, στην σειρά Hi-Fi, έχουν αισθητική και όγκο που βασίζεται στις πρώτες ιδέες του Kudelski.

Πώς κάνατε την μετάβαση από την επαγγελματική εγγραφή στην οικιακή υψηλή πιστότητα;

Γύρω στο 2000, είχαμε ένα αίτημα από κάποιο πελάτη μας να εφοδιάσουμε ένα μαγνητόφωνο με προενισχυτή phono, στην θέση των προενισχυτών για μικρόφωνα. Η απόσταση μεταξύ των δύο κυκλωμάτων δεν είναι τόσο μεγάλη. Είναι και τα δύο ενισχυτές με υψηλές απαιτήσεις σε κέρδος και χαμηλό θόρυβο με τον προενισχυτή phono να εφαρμόζει απλώς μια συγκεκριμένη ισοστάθμιση. Αυτό που έκανε το εγχείρημα ενδιαφέρον ήταν το γεγονός ότι ο πελάτης ήθελε front-end με λυχνίες, την στιγμή που η Nagra τις είχε εγκαταλείψει από τα 60s.

Οπότε η πρώτη σας σχεδίαση ήταν, απλώς, ένα custom μαγνητόφωνο.

Αυτό κάναμε, ο άνθρωπος έμεινε απολύτως ικανοποιημένος και απλώς σκεφτήκαμε ότι δεν υπήρχε λόγος να μην το προσφέρουμε σε όλη την αγορά. Η πρώτη μας συσκευή στον χώρο του Hi-Fi, λοιπόν, ήταν ένα phono, το οποίο, μάλιστα, είχε τα βύσματα για τις συνδέσεις στο πλάι, όπως και τα μαγνητόφωνά μας και περιελάμβανε το μοντουλόμετρο για να δείχνει την στάθμη.

Κι έτσι η Nagra πατάει ταυτόχρονα σε δύο αγορές. Ποιά είναι η σημαντικότερη;

Σήμερα το Hi-Fi είναι το σημαντικότερο μέρος της επιχείρησης. Εξακολουθούμε, εννοείται, να σχεδιάζουμε και να κατασκευάζουμε εγγραφείς, αλλά η συγκεκριμένη αγορά έχει γίνει μικρή και ο ανταγωνισμός είναι πολύ ισχυρός, κυρίως στο επίπεδο του κόστους, με πολλά προϊόντα που είναι φθηνά αλλά με μικρή διάρκεια ζωής -κοντά στα 10 χρόνια. Ο τρόπος που κατασκευάζουμε αυτές τις συσκευές στην Nagra τις κάνει περίπου... αθάνατες. Ο Κώστας έχει εδώ ένα μοντέλο 40 ετών, το οποίο λειτουργεί κανονικά.

Ποιά είναι η θέση της Nagra Hi-Fi σήμερα;

Σήμερα έχουμε μια μεγάλη σειρά από συσκευές για τους απαιτητικούς audiophiles η οποία, μάλιστα, διευρύνθηκε τόσο με το επετειακό πλατό μας, που βλέπετε εδώ, όσο και με την αντίστοιχη κεφαλή. Στον δρόμο προς την αγορά είναι επίσης ο νέος μας DAC, ο Classic, οποίος είναι η νέα έκδοση της πρώτης γενιάς, η οποία παρουσιάστηκε το 2015.

Μιλάμε δηλαδή για μια Version 2...

Ναι. Θα διατηρήσει τις διαστάσεις και την αισθητική του αρχικού μοντέλου αλλά θα έχει σημαντικές αλλαγές, με την σημαντικότερη να είναι η χρήση του νέου ψηφιακού μέρους, το οποίο έχει σχεδιαστεί για τα μεγαλύτερα μοντέλα, το DAC X και το Tube DAC, με custom-made θύρα USB. Θα βασίζεται σε ημιαγωγούς για το αναλογικό στάδιο. Στην πραγματικότητα, το κύκλωμα είναι πολύ κοντά σε αυτό που χρησιμοποιούμε στους εγγραφείς μας, με τρανζίστορ κατάλληλα για στρατιωτικές εφαρμογές, τα οποία διαλέγουμε ένα-προς-ένα και λειτουργούν σε τάξη Α. Στην Ευρώπη θα τον δείξουμε στο Μόναχο, σε μερικές εβδομάδες, σε ένα setup παρόμοιο με το περυσινό, αλλά εφέτος τα ηχεία θα είναι τα νέα Alex V της Wilson και όχι τα ΧVX. Επίσης θα δείξουμε το πλατό Reference, το οποίο θα είναι παρόμοιο με το Anniversary που έχουμε εδώ, αλλά δεν θα είναι περιορισμένης έκδοσης, καθώς και το HD Phono, το προενισχυτή phono της σειράς HD.

Τι άλλο υπάρχει στα σκαριά και μπορείτε να μας αποκαλύψετε;

Στην πραγματικότητα σκοπεύουμε να συμπληρώσουμε τις σειρές μας. Η Nagra έχει δύο σειρές, την Classic και την HD και με το πλατό και την κεφαλή Reference δημιουργήσαμε μια τρίτη, την ομώνυμη, την οποία σκοπεύουμε να συμπληρώσουμε με το αντίστοιχο DAC και τον προενισχυτή phono, κάποια στιγμή...

Να περιμένουμε, δηλαδή, δύο ακόμη πλατό και κεφαλές; ένα για την σειρά Classic και ένα για την σειρά HD.

Ναι. Δεν έχω βέβαια κάποιο χρονοδιάγραμμα. Είμαστε Ελβετοί, όπως ξέρετε, και κάνουμε τα πράγματα με τον δικό μας ρυθμό!

Θα χρησιμοποιήσετε το Exium και σε αυτά τα μικρότερα μοντέλα;

Ναι. Ο στόχος μας είναι να χρησιμοποιήσουμε το Exium επειδή η επίδρασή του, σε σχέση με τα παραδοσιακά υλικά κατασκευής, είναι μετρήσιμη και ακουστή.
Αυτή είναι μια ερώτηση που είμαι σίγουρος εκφράζει πολλούς audiophiles: Έχετε σκοπό να παρουσιάσετε κάποια στιγμή ένα νέο μαγνητόφωνο;

Είναι ένα αίτημα που το ακούμε συνεχώς, είναι η αλήθεια και αυτή την στιγμή υπάρχει μια πολύ έντονη τάση στην αγορά. Αυτό που μπορώ να σας αποκαλύψω -και είναι η πρώτη φορά που το αναφέρω δημόσια- είναι ότι έχουμε αποφασίσει να επαναφέρουμε στην αγορά τον μηχανισμό του tape extension που είχαμε πριν από χρόνια. Το QGB, όπως ονομάζεται, είναι ένα σύστημα που επιτρέπει στα φορητά μας μαγνητόφωνα να τρέξουν μπομπίνες μεγαλύτερες των πέντε και των επτά ιντσών, οι οποίες είναι το στάνταρντ στα φορητά μαγνητόφωνα. Αυτό θα επιτρέψει στους κατόχους των Nagra να τα χρησιμοποιήσουν στο οικιακό περιβάλλον. Γνωρίζουμε ότι οι συσκευές μας δεν είναι πολύ κατάλληλες για τον χώρο του στούντιο, καθώς είναι λίγο αργές σε σχέση με τα “μεγάλα” open reels που υπάρχουν εκεί. Σήμερα το QGB είναι πολύ σπάνιο και πολύ συχνά στοιχίζει περισσότερο από ένα μαγνητόφωνό μας.

Επομένως, μπορεί κάποιος να αγοράσει ένα μεταχειρισμένο φορητό μαγνητόφωνο της Nagra και το καινούριο QGB και να έχει ένα επιτραπέζιο μαγνητόφωνο.

Ακριβώς. Και λάβετε υπόψιν σας ότι το νέο QGB θα είναι, μεν, πανομοιότυπο με το παλιό εξάρτημα, αλλά δεν θα είναι vintage. Θα έχει την ίδια ακριβώς μορφή και λειτουργία αλλά είναι μια σύγχρονη σχεδίαση. Αυτή την στιγμή βρισκόμαστε στην φάση των πρωτοτύπων και δεν έχω να σας πω περισσότερα πράγματα, αλλά είναι κάτι που θα γίνει. Πρέπει να ξαναμάθουμε την τέχνη επειδή οι άνθρωποι που σχεδίαζαν αυτά τα πράγματα στην Nagra έχουν πάρει σύνταξη πια. Έχουμε κάποια βοήθεια από αυτούς αλλά θέλουμε χρόνο για να σχεδιάσουμε κάτι καινούριο με βάση την σύγχρονη τεχνολογία. Σε αυτό το κομμάτι θυμίζουμε λίγο την NASA, που πρέπει να ξαναμάθει πώς να πάει στην Σελήνη... Σε βιομηχανική κλίμακα σταματήσαμε να παράγουμε αναλογικά μαγνητόφωνα στο τέλος της δεκαετίας του 90 και νομίζω ότι το τελευταίο custom μηχάνημα φτιάχτηκε το 2010. Έχουμε βεβαίως απόθεμα των κρίσιμων εξαρτημάτων για να παρέχουμε το σχετικό σέρβις.

Επιτρέψτε μου, όμως, να επιμείνω: Θα επαναφέρετε το αναλογικό μαγνητόφωνο της Nagra;

Μόλις τελειώσουμε με το QGB, θα ασχοληθούμε με την τεχνογνωσία του μηχανικού μέρους, της κίνησης δηλαδή της ταινίας και μετά σειρά έχει το πιο κρίσιμο κομμάτι που είναι οι κεφαλές. Τα ηλεκτρονικά για το playback και την εγγραφή είναι, ίσως, τα πιο εύκολα...

Είναι επομένως πιθανόν...

Ναι. Δεν μπορώ να σας το πω με 100% βεβαιότητα, όμως. Λάβετε υπόψιν σας ότι μιλάμε για μια τεράστια επένδυση και ένα δύσκολο project που θα απαιτήσει χρόνο, ακόμη και για την Nagra. Μπορώ να σας πω ότι θέλουμε να το κάνουμε, πάντως.

Νομίζω ότι αυτό μου αρκεί. Έχω δημοσιογραφικές πληροφορίες ότι κάτι ετοιμάζετε στο κομμάτι του streaming. Υπάρχει κάτι που μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας;

Ναι, υπάρχει. Όπως ξέρετε όλοι μας οι DAC είναι σκέτοι DAC, με εξαίρεση την θύρα USB. Γενικώς, δεν μας αρέσει η ιδέα να βάλουμε έναν υπολογιστή στον ίδιο χώρο με τα κυκλώματα του DAC. Από την στιγμή που βάζεις έναν υπολογιστή σε κάποιο προϊόν σου, αυτό θα είναι παρωχημένο σε 5 ή 6 χρόνια και η φιλοσοφία της Nagra είναι η ακριβώς αντίθετη: Κανένα προϊόν μας δεν είναι σχεδιασμένο να “πεθαίνει” λόγω χρόνου. Η πληροφορική κινείται με πολύ γρήγορους ρυθμούς και δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το audio, τουλάχιστον με τον τρόπο που εννοούμε εμείς το ενδιαφέρον. Αυτή η προσέγγιση προκαλεί έναν αγώνα δρόμου. Θέλεις δύο χρόνια για να αναπτύξεις το προϊόν και στο διάστημα αυτό, η πλατφόρμα που έχεις επιλέξει είναι γερασμένη, αν όχι καταργημένη.

Πώς αντιμετωπίζετε την κατάσταση;

Εμείς είμαστε πολύ συντηρητικοί για να ευθυγραμμιστούμε με όλα αυτά και η προσέγγισή μας θα είναι μια εξωτερική συσκευή που θα κάνει το streaming. Υπάρχουν συγκεκριμένες πλατφόρμες για την δουλειά αυτή, δεν υπάρχει λόγος να αναπτύξουμε κάτι δικό μας από την αρχή. Αυτό που σχεδιάζουμε και θα επιδειχθεί, κατά πάσα πιθανότητα, στο Μόναχο, είναι ένα ψηφιακό interface που θα συνδέει τους DAC μας με την υποδομή data του χρήστη.
άβετε υπόψιν σας ότι δεν είναι μια εύκολη αγορά αυτή. Έχοντας σχεδιάσει εγγραφείς υψηλής ανάλυσης στις απαρχές της συγκεκριμένης τεχνολογίας, γνωρίζουμε από πρώτο χέρι την αξία του playback αρχείων, αλλά για τον μέσο απαιτητικό χρήστη είναι ένας καινούριος κόσμος τόσο στο επίπεδο των τεχνικών απαιτήσεων όσο και στο επίπεδο του interface.