www.avmentor.gr: Site for Audio, Video & Home Entertainment Technologies

Δικτυακός τόπος για τις Τεχνολογίες Audio, Video, HiFi, High End, Home Entertainment
Greek site for Audio Video & Home Entertainment technologies
Tελευταία Ενημερωση/Last Update: Τετάρτη, 9/04/2003

english abstract

Πρωτοσέλιδο

LOCATION BAR►TΕΧΝΟΛΟΓΙΑ►AUDIO & VIDEO PRIMER: ΤΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥΣ...

AV BLOG ►

SITE MAP ►

ΠΙΣΩ ΣΤΟ ΙNDEX...►

ΜΕΣΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ

Μέσο Αποθήκευσης Ηχου

Αναλογικό

Δίσκοι Βινυλίου

Μαγνητική Ταινία

Ψηφιακό

Χωρίς Συμπίεση

CD Digital Audio (LPCM)

CD-R, CDRW (Audio)

R-DAT (μαγνητικό)

Super Audio CD

DVD-Audio

Mε Συμπίεση (lossy)

Mini Disc (ATRAC)

DVD-Video (AC-3)

MP3, AAC, κ.λπ

Μέσο Αποθήκευσης Εικόνας

Aναλογικό

Βίντεο VHS

Bίντεο S-VHS

Ψηφιακό

DVD-Video

DVD+RW

DVD-R

DVR-RAM

ΠΙΣΩ ΣΤΟ ΙNDEX...►

Οι Φορείς και οι Τεχνολογίες τους

TΟΝ ΦΟΡΕΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ σημάτων δεν πρέπει να τον βλέπουμε μόνο σαν το σημείο επαφής των συστημάτων παραγωγής και αναπαραγωγής αλλά και ως την βάση επάνω στην οποία χτίζεται κάθε σύστημα. Πράγματι, το είδος και η τεχνολογία του μέσου καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το ίδιο το σύστημα, την δομή του και πολύ συχνά την ποιότητά του.Δεν είναι, επομένως, τυχαίο που οι σοβαρές τεχνολογικές μάχες γίνονται γύρω από αυτό. Η εξέλιξη των φορέων ήχου και εικόνας χαρακτηρίζεται από την σημαντική υστέρηση της δεύτερης η οποία μπήκε στη ζωή μας μόλις 2.5 δεκαετίες πρίν, με τα πρώτα οικιακά βίντεο. Ο πρώτος διαχωρισμός των μέσων λοιπόν, αφορά τους φορείς ήχου και εικόνας/ήχου.

EΠΙΣΤΡΟΦΗ►

Ο δεύτερος σημαντικός διαχωρισμός είναι αποτέλεσμα της εφαρμογής της ψηφιακής τεχνολογίας. Τα αναλογικά συστήματα στην γενικότητά τους, διαχειρίζονται αναλογικά σήματα, δηλαδή σήματα τα οποία μεταβάλλονται συνεχώς σε συνάρτηση με τον χρόνο και τα οποια με κάποια διαδικασία είναι απολύτως όμοια σε μορφή με τα φυσικά μεγέθη τα οποία θέλουμε να αποθηκεύσουμε. Τα ψηφιακά συστήματα αντιθέτως διαχειρίζονται σήματα που είναι διακριτά σε συνάρτηση με τον χρόνο. Αποτελούν στιγμιαίες απεικονίσεις των μεγεθών που μας ενδιαφέρουν και μάλιστα μέσα από ένα συγκεκριμένο σύνολο πιθανόν τιμών, όντας έτσι πολύ καλύτερα ελεγχόμενα και προσφέρονταις πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες επεξεργασίας και αποθήκευσης. Ακόμη και στις ημέρες μας βεβαίως, υπάρχουν αναλογικά συστήματα, αλλά ο ρεαλισμός επιβάλλει την θεώρηση τους αν όχι μόνο με ιστορικά κριτήρια, τουλάχιστον με την λογική του ιδιαίτερου -εκείνου που πρέπει να χρησιμοποιήται μόνο αν καλύπτονται συγκεκριμένες ανάγκες. Τα συστήματα βινυλίου χρησιμοποιούν δίσκους στην επιφάνεια των οποίων το σήμα έχει αποθηκευτεί μηχανικά. Αυτό γίνεται με τη χάραξη μίας μεταλλικής μήτρας η οποία στη συνέχεια χρησιμοποιείται για την παραγωγή των δίσκων . Χρησιμοποιούν ειδικές κεφαλές για την ιχνιλάτηση της χάραξης αυτής (του αυλακιού) και η ποιότητά τους μπορεί να προσεγγίσει κορυφαία επίπεδα. εξαίρεση τα συστήματα βινυλίου που ανήκουν στην κατηγορία των μηχανικών αναλογικών συστημάτων όλα τα υπόλοιπα αναλογικά συστήματα ήχου και εικόνας είναι μαγνητικά. Tα μαγνητικά συστήματα χρησιμοποιούν ως μέσο μία ταινία της οποίας η μαγνητική συμπεριφορά διαμορφώνεται καθώς αυτή περνά εμπρός από μία μαγνητική κεφαλή. Η ανάγνωση μίας τέτοιας ταινίας γίνεται κατά τον αντίστροφο τρόπο. Το σύστημα που επικρατεί εδώ είναι η γνωστή σε όλους κασέτα ήχου και το VHS (και το ποιοτικότερο παρακλάδι του το S-VHS) που αποτελεί το πλέον διαδεδομένο φορέα εικόνας, προσφέροντας μάλιστα και δυνατότητα εγγραφής από το χρήστη κάτι που μόλις τώρα έχει αρχίσει να διαφαίνεται ως δυνατότητα στα ψηφιακά συστήματα. To VHS εξελίχθηκε σε VHS/Stereo για τις ανάγκες του ποιοτικού ήχου κατά την αναπαραγωγή ταινιών και αποτέλεσε επίσης έναν καλής ποιότητας αναλογικό φορέα ήχου λίγο καιρό πριν επικρατήσουν τα ψηφιακά φορμά με δυνατότητα εγγραφής (όπως το R-DAT).
ΚΟΡΥΦΗ ΣΕΛΙΔΑΣ

Τα πρώτα ψηφιακά συστήματα για ήχο ήταν συστήματα χωρίς συμπίεση. Αυτό σημαίνει ότι η αποθήκευση του ψηφιακού σήματος που προκύπτει από την διαδικασία της ψηφιοποίησης γίενται ως έχει χωρίς να προηγηθεί κάποια μείωση του όγκου των δεδομένων. Την στιγμή αυτή έχουμε στην διάθεση μας δύο τεχνικές αποθήκευσης ασυμπίεστου ψηφιακού σήματος: Την LPCM (Linear Pulse Code Modulation) και την DSD (Direct Stream Digital). To πλέον διαδεδομένο ψηφιακό μέσο είναι το CD ένας δίσκος μέτριων -με τα σημερινά κριτήρια- χαρακτηριστικών αλλά με τεράστια εξάπλωση. Η βασική του χρησιμότητα είναι η μη συμπιεσμένη αποθήκευση μουσικής αλλά και η αποθήκευση εικόνας (CDV). Το σήμα που αποθηκεύεται σε έναν τέτοιο δίσκο είναι LPCM 16bit/44.1kHz και μπορεί να υποστηρίξει μόνο δύο κανάλια. Το τελευταίο εξελικτικό του βήμα είναι η δυνατότητα εγγραφής και επανεγγραφής του από τον απλό χρήστη. Oι εγγραφόμενοι και οι επανεγγραφόμενοι ψηφιακοί δίσκοι, CD-R και CD-RW, μοιάζουν εξωτερικά με τους συνήθεις ψηφιακούς δίσκους, ωστόσο τα επιστρώματα που χρησιμοποιούν είναι εντελώς διαφορετικά. Χρησιμοποιούν την θερμότητα την οποία αναπτύσσει η κεφαλή εγγραφής του CD Recorder για να αποθηκεύσουν τα ψηφιακά σήματα (ενώ, αντίθετα, η παραγωγή των CD είναι φωτοχημική). To σήμα ωστόσο που αποθηκεύεται είναι το γνωστό LPCM. Στην κατηγορία των εγγραφόμενων, ασυμπίεστων ψηφιακών μέσων πρέπει να τοποθετηθεί και το R-DAT (Rotary head Digital Audio Tape). Οι ταινίες DAT έλκουν την καταγωγή τους από το βίντεο, τόσο ως μέσα (από τις ταινίες των 8 χιλιοστών) όσο και ως προς την αρχή λειτουργίας του μηχανισμού ανάγνωσης η οποία βασίζεται σε ελλεικοειδή σάρωση από περιστρεφόμενη κεφαλή. Υπήρξαν, ιστορικά, το πρώτο μέσο ψηφιακής εγγραφής με consumer προσανατολισμό αλλά, παρέμεινε κατά κύριο λόγο επαγγελματικό μέσο. Η εξέλιξή του CDDA είναι διττή. Ενα παρακλάδι του απέκτησε δυνατότητες αποθήκευσης εικόνας και πολυκαναλικού ήχου αποτελώντας τον πρώτο κοινό ψηφιακό φορέα οπτικοακουστικών σημάτων του είδους (το Laser Disc θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως ένα ποιοτικό αλλά ενδιάμεσο βήμα) ενώ η εξέλιξή του πρός το καθαρώς ηχητικό περιεχόμενο οδήγησε στην δημιουργία των φορέων υψηλής ανάλυσης, το Super Audio CD και το DVD-Audio. Και οι τρείς εξελίξεις του CD-DA (CD Digital Audio) αφήνουν πίσω τους την παλιά μορφή του CD και βασίζονται στην τεχνολογία του Digital Versatile Disc (DVD). To Super Audio CD αποθηκεύει σήμα DSD με μέγιστο αριθμό καναλιών τα 6, και οι δίσκοι είναι δυνατόν να αναπαραχθούν και από συμβατικά CD players. Το DVD Audio χρησιμοποιεί σήματα LPCM που φθάνουν μέχρι τα 24bit/192kHz και μπορεί επίσης να αποθηκεύσει μέχρι έξι κανάλια, είναι όμως μη συμβατό με τα παλαιότερα CD players.
ΚΟΡΥΦΗ ΣΕΛΙΔΑΣ

H εμφάνιση της ψηφιακής τεχνολογίας έφερε στο προσκήνιο και μία νέα κατηγορία φορέων. Αυτή των φορέων συμπιεσμένου σήματος. Στον χώρο των οπτικοακουστικών συστημάτων "συμπιεσμένος" σημαίνει γενικά "απωλεστικά συμπιεσμένος" δηλαδή όταν αναφερόμαστε σε τέτοια συστήματα δεχόμαστε την αποκοπή κάποιου μέρους της πληροφορίας. Το πόσο χρήσιμη είναι αυτή η πληροφορία δεν είναι του παρόντος. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι ενώ στα συστήματα ήχου υπάρχει ο διαχωρισμός συμπιεσμένων και μή, στα ψηφιακά συστήματα εικόνας αυτό δεν υπάρχει, γιατί με εξαίρεση την τεχνολογία DV που αφορά στην εικονοληψία, τα διαθέσιμα συστήματα ψηφιακής εικόνας χρησιμοποιούν όλα απωλεστική συμπίεση. Οι τεχνολογίες συμπίεσης και η δυνατότητα να περιοριστεί ο αριθμός των δεδομένων, άρα να αυξηθεί η χωρητικότητα ενός μέσου δημιούργησαν μία νέα κατηγορία συστημάτων. Εδώ, συναντάμε τον φορέα Mini Disc, ένα δίσκο μικρής διαμέτρου βασισμένο στον αλγόριθμο συμπίεσης ATRAC που κέρδισε τον αντίπαλό του DCC(με την μορφή κασέτας και αλγόριθμο PASC) στην μάχη για το φορμά των προσωπικών ηχοσυστημάτων την δεκαετία 1990-2000. Eπίσης συναντάμε τον δίσκο DVD-V οποίος μπορεί να φιλοξενήσει συμπιεσμένα σήματα εικόνας με βάση την προδιαγραφή MPEG-2 καθώς και ηχητικά σήματα με τον αλγόριθμο AC-3 για την υποστήριξη πολυκαναλικών sountracks βασισμένων στην τεχνολογία Dolby Digital, ενώ σε αυτή την κατηγορία κατατάσσεται, βεβαίως και το πολυσυζητημένο ΜPEG-2 Layer 3 ή εν συντομία MP3, το φορμά που αποτελεί το ντε φάκτο πρότυπο ανταλλαγής, μεταφοράς και ακρόασης μουσικής στον κυβερνοχώρο αλλά και σε προσωπικό επίπεδο.
ΚΟΡΥΦΗ ΣΕΛΙΔΑΣ

Στον ψηφιακό χώρο, η εικόνα έχει να επιδείξει έναν μόνο φορέα, το DVD-Video. Το DVD-V αποτελεί την πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια για ένα μέσο που μπορεί να περιλαμβάνει εικόνα και ήχο σε πολύ υψηλή ποιότητα και με μεγάλη ευελιξία, βασίζεται δε στις έρευνες για οπτικούς δίσκους υψηλής πυκνότητας που έγιναν στα μέσα της δεκαετίας 1990-2000 (πολλοί θα θυμούνται το MMCD, το Μultimedia CD που αποτέλεσε την πρώτη προσπάθεια). Το DVD-Video είναι ένα μέσο που χρησιμοποιεί απωλεστική συμπίεση τόσο στον ήχο (ΑC-3) όσο και στην εικόνα (MPEG-2) και προσφέρει δυνατότητες άγνωστες στα αναλογικά συστήματα όπως είναι η τυχαία προσπέλαση του δίσκου μέσω chapters, η μεγάλη χωρητικότητα που επιτρέπει την προσφορά πρόσθετων παροχών (extras) και τα making of ή οι συνεντεύξεις των συντελεστών. Οντας εμφανώς ποιοτικότερο του VHS αλλά και του S-VHS, το DVD-V διαθέτει ένα μοναδικό μειονέκτημα απέναντι σε αυτούς τους αναλογικούς φορείς εικόνας: Δεν επιτρέπει την εγγραφή από τον χρήστη. Η καλύτερα, δεν την επέτρεπε, αφού οι εξελίξεις έχουν εμφανίσει όχι ένα αλλά περισσότερα συστήματα εγγραφής DVD-V όπως είναι το DVD+RW, το DVD-R και το DVD-RAM. Tα συστήματα αυτά μπορούν να εγγράψουν σήματα εικόνας ποιότητας DVD-Video (δηλαδή πολύ υψηλότερης εκείνης του VHS) με πολύ μεγαλύτερη αντοχή στον χρόνο και τις φθορές και επιπροσθέτως προσφέρουν σημαντικότατες ευκολίες στην διαχείριση των εγγραφών, όπως είναι η τυχαία προσπέλαση, ο πίνακας περιεχομένων ή η επιλογή και απόρριψη συγκεκριμένων σκηνών. Η μάχη ανάμεσα στα μέσα αυτά είναι μία μάχη συμβατότητας αφού μία από τις βασικές απαιτήσεις είναι βεβαίως οι εγγραφόμενοι δίσκοι να είναι αναγνώσιμοι από ένα απλό DVD-V.
ΚΟΡΥΦΗ ΣΕΛΙΔΑΣ EΠΙΣΤΡΟΦΗ►

ΔΙΑΒΑΣΤΕ:
►Audio & Video Primer. Εναι εισαγωγικό κείμενο για τα οπτικοακουστικά συστήματα.
►Η Ιεραρχική Θεώρηση των οπτικοακουστικών συστημάτων. Τα μέρη ενός συστήματος και η σχέση του κάθε μέρους με τα υπόλοιπα.
►Πηγές και μέσα προβολής εικόνας
►Τα συστήματα αναπαραγωγής ήχου με δύο κανάλια (stereo)
►Tα συστήματα αναπαραγωγής ήχου με περισσότερα από δυο κανάλια (multichannel)

ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:
►HowTo: Τι πρέπει να γνωρίζετε πριν αγοράσετε ηχεία.
►e-mailHELP!: Αν έχετε απορίες, μπορούμε να τις απαντήσουμε.