|
| REVIEW |
|
ΑΝΑΛΥΤΗΣ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ
ΧΩΡΟΥ |
| XTZ Room
Analyzer |
|
|
|
| ENTYΠΩΣΕΙΣ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... |
|
|
Η εγκατάσταση του Room
Analyzer δεν απαιτεί καμία ιδιαίτερη προσπάθεια. Ο χρήστης πρέπει να
κατεβάσει το λογισμικό από τον δικτυακό τόπο της XTZ και να το
εγκαταστήσει. Η εγκατάσταση είναι εξαιρετικά απλή και δεν απαιτεί
εγγραφές και μεταβολές στα αρχεία του συστήματος (στην πράξη,
μπορείτε να το τρέξετε και από ένα CD). Το μικρόφωνο και η βάση του
συνδέονται σε μια θύρα USB και ο υπολογιστής τα “βλέπει” ως
εξωτερική κάρτα ήχου. Το μόνο που πρέπει να κάνετε ύστερα από αυτά
είναι να συνδέσετε τη βάση του μικροφώνου με το σύστημά σας και να
ξεκινήσετε το λογισμικό.
Μια λογική σειρά ενεργειών για να
αξιολογήσει κανείς την ακουστική του χώρου του με το Room Analyzer
είναι η εξής: Πραγματοποιείς μια μέτρηση full range προκειμένου να
πάρεις μια αρχική ιδέα για την απόκριση του συστήματος συνολικά.
Στην απόκριση αυτή μπορείς να συμπεριλάβεις και την μέτρηση του RT60
ώστε με μια ματιά να δεις αν ο χώρος πληροί τις βασικές
προδιαγραφές ή αν χρειάζεται σοβαρές αλλαγές και προσθήκες.
Σε αυτό το σημείο δεν χρειάζεται να ασχοληθείς με τις χαμηλές
συχνότητες. Αυτό που έχει σημασία είναι να αποφευχθούν
μεγάλες ακυρώσεις σε ανώτερες συχνότητες ή άλλα φαινόμενα.
Στην δική μου περίπτωση η απόκριση ήταν η γνώριμη που εμφανίζεται
και στο λογισμικό του Copland DRC 205, με δύο στάσιμα πολύ χαμηλά
και μια χαρακτηριστική ακύρωση λίγο κάτω από το 1kHz οι οποίες
φαίνεται ότι διορθώνονται από τον ψηφιακό ισοσταθμιστή. Ο χρόνος
αντήχησης βρίσκεται περίπου στην μέση της περιοχής που προτείνει η
EBU (κυμαινόμενος μεταξύ 200 και 300mS) |
 |
Απόκριση του χώρου ακρόασης με και χωρίς ισοστάθμιση
(διακεκομμένη και συνεχής καμπύλη αντιστοίχως). Μέτρηση σε
ευρύ φάσμα (16Hz-20kHz) η οποία περιλαμβάνει και ανακλάσεις
του χώρου. |
 |
Μέτρηση RT60 (χρόνου αντήχησης) σύμφωνα με την
προδιαγραφή ISO 3382, σε συχνότητες από 125Hz μέχρι
4kHz. |
 |
Απόκριση του χώρου ακρόασης χωρίς ισοστάθμιση. Μέτρηση
ακρίβειας στην περιοχή
16-250Ηz. | |
|
|
| Το επόμενο βήμα είναι
να χρησιμοποιήσεις το tab Room Analyzer και να πραγματοποιήσεις
ανάλυση στις χαμηλές συχνότητες. Εδώ, το σύστημα μπορεί να
πραγματοποιήσει είτε μια μέτρηση είτε τρείς -σε διαφορετικά σημεία
του χώρου- ώστε να προσπαθήσει να προσδιορίσει τα “σημαντικά”
στάσιμα κύματα. Βάζω το σημαντικά σε εισαγωγικά επειδή αποτελεί
δήλωση της XTZ. Είναι προφανές ότι το λογισμικό προσπαθεί να
επιλέξει τι είναι κρίσιμο για διόρθωση και τι όχι. Εν προκειμένω το
Room Analyzer ανακάλυψε έναν μόνο ρυθμό στα 58Hz. Με βάση
αυτά που ήδη γνωρίζω για τον χώρο μου, έπεσε πολύ κοντά:
Υπάρχει, πράγματι, ένας πρώτος αξονικός ρυθμός ο οποίος είναι
υπολογισμένος (με το χέρι) στα 54.5Hz. Που οφείλεται η διαφορά; Έχω
την εντύπωση ότι οφείλεται, μάλλον, στην λογική του αλγόριθμου που
ανακαλύπτει το στάσιμο κύμα. Κι αυτό διότι το διάγραμμα του Room
Analyzer δείχνει την κορύφωση κοντά στα 55Hz, όντας πιο κοντά στην
θεωρία. Ωστόσο, το να βρεις την τιμή από το διάγραμμα είναι
λίγο δύσκολο. Θα ήθελα το πρόγραμμα να προσφέρει κάπως
καλύτερη διαχείριση της κλίμακας των αξόνων η οποία είναι μάλλον
χονδροειδής (και αφορά μόνο στον κατακόρυφο άξονα). Το
σύστημα μου “έκρυψε” έναν ακόμη αξονικό ρυθμό, στα 33.4Hz,
ο οποίος δεν θεωρήθηκε, προφανώς σημαντικός (ωστόσο φαίνεται καθαρά
στην μέτρηση του Clio, παρά το γεγονός ότι αυτή έχει πραγματοποιηθεί
σε ολόκληρο το φάσμα). Στην φάση αυτή, θα μπορούσα αν είχα έναν
παραμετρικό ισοσταθμιστή να εισάγω απευθείας τις τιμές που προτείνει
το Room Analyzer και να διορθώσω το πρόβλημα. Σύμφωνα με τον σχετικό
πίνακα το φίλτρο θα έπρεπε να ρυθμιστεί στα 58Hz, με Q=9.7 και
απολαβή -7dB. |
 |
Διάγραμμα αποσβεννυμένων φασμάτων σε δύο διαστάσεις.
Κάθετος άξονας σε Hz, οριζόντιος άξονας σε mS, χρωματική
κωδικοποίηση σε dBSPL. |
 |
Διάγραμμα RTA με και χωρίς ισοστάθμιση (κίτρινη και
πράσινη καμπύλη αντιστοίχως). Μέτρηση σε ευρύ φάσμα
(16Hz-20kHz), ανάλυση 1/3 οκτάβας, σήμα λευκός
θόρυβος. |
 |
Μέτρηση θορύβου περιβάλλοντος στον χώρο ακρόασης.
Μέτρηση σε ευρύ φάσμα (16Hz-20kHz), ανάλυση 1/3 οκτάβας,
Listening mode. Πράσινη καμπύλη με ανοικτά παράθυρα, κίτρινη
καμπύλη με κλειστά παράθυρα. | |
| Το τελευταίο στάδιο
είναι η μέτρηση σε πραγματικό χρόνο της απόκρισης του συστήματος.
Εδώ μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει έναν γραφικό ισοσταθμιστή για να
επιβάλλει μικρές αλλαγές στην απόκριση ώστε να βελτιστοποιήσει τον
ήχο του. Το αποτέλεσμα ήταν καμπύλες με το γενικό σχήμα της
απόκρισης που πήρα με το chirp αλλά τα κλιμακωτά χαρακτηριστικά που
επιβάλει η ανάλυση τρίτου της οκτάβας. Αρκετές πληροφορίες,
πάντως, διατηρούνται κι εδώ: Η επίδραση του Copland στις
χαμηλές συχνότητες, αλλά και στη μεσαία περιοχή είναι εμφανής στο
αντίστοιχο διάγραμμα. Για το τέλος, άφησα ακόμη μια μέτρηση την
οποία ανακάλυψα στην πορεία και για την οποία η XTZ δεν αναφέρει
τίποτε. Με το RTA σε ρυθμό “Listen”, όπου αναλύεται απλώς το σήμα
από το μικρόφωνο και χωρίς κανένα σήμα από τα ηχεία, μπορείς
να πάρεις μια εκτίμηση του θορύβου περιβάλλοντος που φτάνει
στον χώρο ακρόασης. Πραγματοποίησα δύο μετρήσεις, μια με τα παράθυρα
ανοικτά και μια με τα παράθυρα κλειστά, πρωινές ώρες. Με 40-41dBSPL
στην μεσαία περιοχή η πρώτη, είναι αρκούντως απογοητευτική: Για να
πετύχεις έναν λόγο σήματος προς θόρυβο, ας πούμε, 70dB (όση είναι
και η δυναμική περιοχή μιας ορχήστρας, περίπου) θέλεις μια στάθμη
πάνω από 110dB στη θέση ακρόασης! Με κλειστά παράθυρα, τα πράγματα
βελτιώνονται σχεδόν κατά 6dB. |
Τελικώς...
... νομίζω ότι από τις προηγούμενες σελίδες το συμπέρασμα που
βγαίνει είναι αρκετά σαφές: Με κόστος κάτω από 200 ευρώ το Room
Analyzer είναι ένα θαυμάσιο εργαλείο αν θέλετε να
μάθετε τι συμβαίνει στο χώρο σας πριν αρχίσετε το σπέκουλο και τα...
γκρεμίσματα. Συνδυάστε το με έναν ή περισσότερους επεξεργαστές
(ψηφιακούς ή αναλογικούς) και οι ορίζοντές σας θα επεκταθούν
πολύ καθώς θα είστε σε θέση να κάνετε διορθώσεις αλλά και
να αξιολογείτε κάθε “λύση” που σας προτείνεται είτε από συσκευή,
είτε από άνθρωπο. Αν δεν έχετε ήδη κάτι ανάλογο, θα
συνιστούσα να αποκτήσετε ένα Room Analyzer το συντομότερο
δυνατόν. |
|
Δημήτρης
Σταματάκος |
|
|
|
| |
|
