|
| REVIEW |
|
ΠΡΟΕΝΙΣΧΥΤΗΣ/ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΤΗΣ
ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ ΧΩΡΩΝ |
| Lyngdorf
DPA-1 |
|
|
|
| ENTYΠΩΣΕΙΣ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... |
|
|
| Ο DPA-1 είναι
ένας προενισχυτής ο οποίος προσφέρει σημαντικές δυνατότητες,
επομένως το αρχικό του στήσιμο διαφέρει από αυτό ενός κλασικού
προενισχυτή. Καταρχήν, ασχολήθηκα με την δυνατότητα χρήσης του
ψηφιακού κροσόβερ και την δημιουργία ενός πολυενισχυόμενου
συστήματος. Χρησιμοποίησα για τον σκοπό αυτό το γνωστό σύστημα
ηχείων αναφοράς (Audio Spectrum Eros με παθητικό υπογούφερ) με την
διαφορά ότι οι δορυφόροι δεν οδηγήθηκαν από τα ενσωματωμένα στο
υπογούφερ φίλτρα αλλά απευθείας από τον προενισχυτή. Χρησιμοποίησα
δύο τελικούς, τον HCA-3500 της Parasound για τα Eros και τον
HCA-1000 για το sub. Ο DPA-1 είναι αρκετά ευέλικτος στο θέμα του
ψηφιακού cross προσφέροντας δύο διαφορετικές οικογένειες φίλτρων,
Linkwitz-Riley με δυνατότητα επιλογής 2ης, 4ης και
8ης τάξης καθώς επίσης και Βutterworth 1ης, 2ης και
4ης τάξης, με δυνατότητα επιλογής της συχνότητας αποκοπής από τα
40Ηz και επάνω. Oι επιλογές στις οποίες τελικώς θα καταλήξεις
υπαγορεύονται κυρίως από τα ίδια τα ηχεία και όχι τις προσωπικές σου
προτιμήσεις, ωστόσο λίγο ψάξιμο στις λεπτομέρειες δεν
βλάπτει... |
 |
Η οθόνη του DPA-1 είναι πολύ ευανάγνωστη
και μπορεί κανείς να την διακρίνει από σχετικά μεγάλη
απόσταση. | |
Το αποτέλεσμα
που πήρα με αυτή την αρχιτεκτονική ήταν αισθητά πιο “ανοικτό” σε
σχέση με τα παθητικά φίλτρα με την ανώτερη περιοχή των χαμηλών να
βελτιώνεται στα σημεία (αλλά και να μπορεί να
καταστραφεί πολύ εύκολα αν διαλέξεις λάθος κλίσεις και συχνότητα
αποκοπής). Η γενική εντύπωση που αποκόμισα είναι ότι σε περίπτωση
που έχει πρόσβαση στις απαραίτητες πληροφορίες και τους ανάλογους
τελικούς, ο χρήστης έχει να κερδίσει αρκετά
πράγματα επιλέγοντας μια τέτοια αρχιτεκτονική. Ένα πρόβλημα
που θα πρέπει να επιλύσει, ωστόσο, είναι αυτό των φίλτρων στο ίδιο
το υπογούφερ τα οποία θα πρέπει να παρακάμψει (τα περισσότερα
κλασικά home cinemάδικα sub έχουν ένα ενσωματωμένο φίλτρο στην
είσοδο).
Όπως θα περίμενε κανείς πάντως, το πλέον ενδιαφέρον
κομμάτι του DPA-1 είναι το RoomPerfect. Η ρύθμιση “με μικρόφωνο”
είναι κοινός τόπος πλέον σε πολλά συστήματα αλλά εδώ υπάρχουν
σημαντικές διαφορές. Τόσο η απλή ανάλυση που προσφέρει η εταιρία στον δικτυακό της τόπο όσο και οι δημοσιεύσεις του
Abildgard Pedersen (“Loudspeaker-Room Adaptation for a specific
Listening Position using Information about the Complete Sound
Field”, “Natural Timbre in Room Correction Systems” και “Fully
Automatic Loudspeaker-Room Adaptation”) περιγράφουν έναν αλγόριθμο
διόρθωσης ο οποίος σέβεται τόσο τον χαρακτήρα του ηχείου όσο
και τα γνωρίσματα εκείνα του χώρου τα οποία πρέπει να παραμείνουν
άθικτα (κυρίως στις χαμηλές συχνότητες) ώστε το αποτέλεσμα
να είναι το επιθυμητό. Η προσέγγιση του Pedersen ξεκινά από την
άποψη ότι η φυσική τάση ενίσχυσης των χαμηλών
συχνοτήτων σε έναν χώρο πρέπει να διατηρείται διότι όχι
μόνο το αυτί είναι συνηθισμένο σε αυτήν και την αναμένει, αλλά και
διότι την χρησιμοποιεί ως πληροφορία για να αξιολογήσει το γεγονός
ότι βρίσκεται σε έναν κλειστό χώρο. Με βάση την λογική αυτή, το
RoomPerfect λαμβάνει υπόψιν του όχι μόνο την συνάρτηση
μεταφοράς που περιγράφει την διαδρομή του σήματος από την
είσοδο του ηχείου μέχρι το σημείο ακρόασης (η κλασική προσέγγιση των
συστημάτων τέτοιου είδους) αλλά και την συνολική συμπεριφορά
του χώρου όπως αυτός αλληλεπιδρά με τα ηχεία στις
συγκεκριμένες θέσεις. Διαβάζοντας την δουλειά του Pedersen και
έχοντας στα χέρια του τον DPA-1 αντιλαμβάνεται κανείς ότι έχει να
κάνει με δύο ξεχωριστές μετρήσεις και δύο ξεχωριστούς
υπολογισμούς, ωστόσο οι δυο διαδικασίες αλληλεπιδρούν ώστε
να υπολογιστεί η απόκριση-στόχος του συστήματος. Αυτή δεν
πρέπει κατά τον Pedersen να είναι η θεωρητικώς σωστή,
δηλαδή η ανηχοϊκή αλλά θα πρέπει να λαμβάνει υπόψιν της και να μην
διορθώνει κάποια θετικά χαρακτηριστικά του χώρου και κάποια
χαρακτηριστικά του ηχείου (η άποψη αυτή δικαιώνεται εμμέσως από την
πράξη: κανένας, τελικώς, δεν φαίνεται να προτιμά την ισοστάθμιση που
καταλήγει σε μια τέλεια απόκριση Dirac και οι επεξεργαστές
προσφέρουν πάντοτε διάφορα άλλα modes...). |
 |
Η διάταξη των πλήκτρων σε σχήμα ρόμβου
(με το “enter” στην μέση) έλκει την καταγωγή της από τις
επαγγελματικές συσκευές και είναι πολύ εύχρηστη. |
 |
Ο επιλογέας είσόδου είναι πολύ απλός και
χρησιμοποιεί δύο διακόπτες, έναν για τις αναλογικές και έναν
για τις ψηφιακές εισόδους. | |
| Το αποτέλεσμα
όλων αυτών είναι μια κάπως πιο σύνθετη διαδικασία μετρήσεων η οποία
γίνεται με το μικρόφωνο της συσκευής και μια ενσωματωμένη
γεννήτρια τόνων με απόσταση 1/12 της οκτάβας. Αυτή
η πολυτονική τεχνική μέτρησης προσφέρει καλύτερο λόγο σήματος προς
θόρυβο (δηλαδή μεγαλύτερη ανοχή σε θορυβώδες περιβάλλον) καθώς και
την δυνατότητα να επικεντρωθεί η μέτρηση εκεί όπου χρειάζεται
λεπτομέρεια. Πράγματι, από τους 121 διαφορετικούς τόνους του
σήματος, οι 50 χρησιμοποιούνται στην περιοχή 20-350Hz και οι
υπόλοιποι 71 για το υπόλοιπο φάσμα. Ακολουθώντας της σαφείς οδηγίες
που δίνονται από την ίδια την συσκευή, στο display, ο χρήστης
πραγματοποιεί μια μέτρηση στην θέση ακρόασης και τρεις -το λιγότερο-
μετρήσεις στον χώρο (σε διαφορετικές συντεταγμένες xyz ώστε να
εξασφαλίζεται μικρή πιθανότητα να πέσει επάνω σε κάποια σύμπτωση
ρυθμών). Αν ο χώρος είναι “δύσκολος” (άγνωστο το τί σημαίνει αυτό
από την πλευρά του RoomPerfect) τότε οι μετρήσεις
συνεχίζονται μέχρι η συσκευή να αποφασίσει ότι γνωρίζει
καλά την ακουστική του. Αν ο χρήστης το επιθυμεί, μπορεί να
συνεχίσει, αν και με βάση την εμπειρία μου, “γνώση” πάνω από το
90-95% δεν οδηγεί σε αισθητές διαφορές. Το ποσοστό αυτό αναφέρεται
σε έναν ειδικό δείκτη του RoomPerfect ο οποίος απεικονίζεται και
χαρακτηρίζει κάθε μέτρηση. Αφού υπολογιστούν τα φίλτρα, ο
προενισχυτής προσφέρει τρία modes λειτουργίας, αυτό
όπου δεν επιβάλλεται διόρθωση, αυτό όπου η διόρθωση βελτιστοποιεί
την ακρόαση σε μια θέση (Focus) και αυτό που βελτιστοποιεί την
ακρόαση σε ευρύτερο χώρο (Global). Η λύση αυτή είναι πολύ
ενδιαφέρουσα επειδή επιτρέπει καλής ποιότητας ακροάσεις και
εκτός της υπολογισμένης, “αυστηρά” καθορισμένης θέσης
ακρόασης. |
|
|
 |
Η συσκευή διαθέτει ένα πλήρες
τηλεχειριστήριο. | |
| Χρησιμοποιώντας
το κλασικό σύστημα αναφοράς (Τeac Esoteric P70/D70, Parasound
HCA-3500 με ηχεία τα ATC SCM50) αυτό που πήρα ως αποτέλεσμα ήταν
πολύ καλύτερος εστιασμός στην στερεοφωνική εικόνα,
σαφέστερο, ταχύτερο και ίσως ελαφρώς πιο ογκώδες
χαμηλό και μια διαύγεια που πραγματικά εκπλήσσει.
Οι αξίες αυτές διαφοροποιούνται αισθητά από το Focus στο Global, με
το δεύτερο mode να περιέχει λιγότερες φασικές πληροφορίες (και
ασαφέστερη εικόνα, κάτι αναμενόμενο αφού υποτίθεται ότι δεν κάθεσαι
εκεί που πρέπει...) και το πρώτο να είναι, επιπροσθέτως πιο
περιεκτικό και ευχάριστο στην περιοχή των υψηλών συχνοτήτων. Αν
θέλει κανείς να ψάξει το πράγμα λίγο περισσότερο, έχει στη διάθεσή
του έναν ισοσταθμιστή με προεπιλεγμένες ρυθμίσεις, τις οποίες η
Lyngdorf ονομάζει Voicing Curves. Είναι, όλες,
ενδιαφέρουσες και σίγουρα θα βρείτε κάποια που να ταιριάζει στο
προσωπικό σας γούστο (εγώ προτίμησα τις δύο “Music”), ωστόσο άποψή
μου είναι ότι μια συσκευή όπως το DPA-1 θα έπρεπε να έχει
δυνατότητα interfacing με υπολογιστή τόσο για τις ανάγκες
απεικόνισης γραφημάτων όσο και για ρυθμίσεις. Το κόστος της συσκευής
δεν προδιαθέτει για “οικονομίες” επομένως η επιλογή να μην υπάρχει
τέτοια δυνατότητα επιδέχεται κάποιου ερωτηματικού. |
 |
Αυτό είναι το μικρόφωνο που
χρησιμοποιήται στις μετρήσεις. Η Lyngdorf προσφέρει και την
βάση στήριξής του (η οποία δεν φαίνεται στην φωτό), γεγονός
που κάνει τη ζωή του χρήστη πιο
εύκολη. | |
| Μια
ενδιαφέρουσα παράμετρος της δοκιμής είναι, τέλος, και η σύγκριση του
DPA-1 με το DRC-205 της
Copland το οποίο χρησιμοποιώ συστηματικά. Οι διαφορές τους είναι
πολλές και δεν περιορίζονται μόνο στην τιμή: Το Copland κάνει
μέτρηση ενός σημείου, δεν διαθέτει ψηφιακή είσοδο και είναι μια
stand-alone συσκευή, απαιτεί δηλαδή ξεχωριστό προενισχυτή. Από την
άλλη και οι δύο συσκευές χρησιμοποιούν επεξεργαστές Blackfin. Όσον
αφορά τις ψηφιακές εισόδους, καταρχήν, η δουλειά της
Lyngdorf στο κομμάτι του A/D είναι -προφανώς- εξαιρετική.
Χρησιμοποιώντας το P70 σε απ' ευθείας σύνδεση με τον DPA-1 και
συγκρίνοντας το αποτέλεσμα με την αντίστοιχη αναλογική σύνδεση (μέσω
του D70), οι διαφορές ήταν ελάχιστες (καθώς
το κέρδος από την ψηφιακή σύνδεση ισοσταθμίζεται από τον -μάλλον-
καλύτερο DAC της Esoteric και τον εξαιρετικό ADC του DPA-1). Αυτό,
πολύ απλά, σημαίνει ότι δεν έχετε να χάσετε στην πράξη
τίποτε αν μετατρέψετε τα σήματα από τις πηγές σας σε
ψηφιακά. Η σύγκριση με το Copland έγινε χρησιμοποιώντας τον
συνδυασμό P70/D70 συνδεδεμένο σε μια single ended και μια balanced
είσοδο του DPA-1 και θέτοντας το RoomPerfect “εκτός” όταν γινόταν η
ακρόαση της γραμμής του Copland. Αυτό, ομολογουμένως, εισήγαγε μια
σειρά από μικροδιαφορές στις συνθήκες σύνδεσης μεν, εξασφάλισε δε
έναν κοινό προενισχυτή, κάτι που το θεώρησα προτιμότερο. Το
αποτέλεσμα ήταν σαφώς υπέρ του DPA-1 το οποίο
δημιούργησε μια πολύ καλύτερη αίσθηση στον χώρο, με περισσότερες
λεπτομέρειες και έκανε την ακρόαση πιο ευχάριστη. Η ρύθμιση
“BBC” έφερε τον DRC-205 πιο κοντά στον DPA-1σε θέματα
χαμηλών συχνοτήτων γεγονός που, πιθανόν, δικαιώνει την επιλογή της
Lyngdorf να “αφήσει” μέρος της συμπεριφοράς του χώρου στις χαμηλές
συχνότητες ήσυχο. |
Τελικώς...
... για να είμαι ειλικρινής, η επίδραση του DPA-1 στην
ηχητική συμπεριφορά του συστήματός μου δεν ήταν
έκπληξη. Ο ψηφιακός έλεγχος της ακουστικής αγγίζει πλέον τα
όρια της ωριμότητας και τα αποτελέσματα είναι, πράγματι, θεαματικά.
Αυτό που έχει αξία είναι η αξιολόγηση του προενισχυτή της Lyngdorf
ως ένα σύνολο δυνατοτήτων κι εκεί ο Δανός κατασκευαστής
παίρνει εξαιρετικό βαθμό: Προσφέρει μια καλοσχεδιασμένη,
πολύ ευέλικτη και με εξαιρετικό ήχο συσκευή στην οποία έχει
συμπεριλάβει ένα καλά δουλεμένο (μακροσκοπικά κρίνοντας!) αλγόριθμο
διόρθωσης που θα απογειώσει στο σύστημά σας
λύνοντας το πολύ σοβαρό πρόβλημα της ακουστικής του χώρου. Κατά την
άποψή μου, μόνον με τέτοιους προενισχυτές θα πρέπει να
ασχολείται κανείς από τούδε... |
|
Δημήτρης
Σταματάκος |
|
|
|
| |
|
