Chord Electronics Hugo 2

Η εργαστηριακή αξιολόγηση του Hugo 2 περιέλαβε δύο ομάδες μετρήσεων, με την πρώτη να αφορά τον μετατροπέα d/a και την δεύτερη τον συνδυασμό d/a και ενισχυτή ακουστικών. Και στις δύο περιπτώσεις, ως είσοδος χρησιμοποιήθηκε η μια από τις δύο ομοαξονικές (με σήματα 24-bit/96kHz, εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά) ενώ ως έξοδος χρησιμοποιήθηκε η line για την περίπτωση του DAC και η TRS 6.35mm με φορτία 32/600Ω στην περίπτωση του ενισχυτή ακουστικών. Σε όλες τις μετρήσεις χρησιμοποιήσαμε το φίλτρο F1 (εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά) και η συσκευή τροφοδοτήθηκε από τις μπαταρίες, με εξαίρεση ορισμένες μετρήσεις θορύβου, που είχαν, όπως θα δούμε, ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Το ψηφιακό interface του Hugo 2 προσφέρει σημαντική καταστολή του εισερχόμενου jitter. Η καμπύλη στο σχετικό διάγραμμα βρίσκεται στην περιοχή των -40dB δείγμα ότι ο μετατροπέας “αντέχει” σε πηγές και συνδέσεις με προβλήματα.
Οι καμπύλες ευαισθησίας στο εισερχόμενο jitter επιβεβαιώνουν την άποψη αυτή με την καμπύλη για συχνότητα 1/192Fs να βρίσκεται στα -90dB και τις δύο άλλες (1/4Fs και 1kHz) ακόμη χαμηλότερα.
Η συσκευή φαίνεται να εισάγει πολύ μικρό ποσοστό jitter με τους σχετικούς υπολογισμούς να μην ξεπερνούν τις λίγες δεκάδες pS (p-p).

Η γραμμικότητα του μετατροπέα κινήθηκε σε μέτρια επίπεδα για την κατηγορία τιμής με τις πρώτες αποκλίσεις να γίνονται εμφανείς στην περιοχή των -80dBFS και τον θόρυβο να κάνει την εμφάνισή του στα -100dBFS.
Οι επιδόσεις του Hugo 2 σε σήματα πολύ χαμηλής στάθμης είναι καλές: Η αρμονική παραμόρφωση για σήματα στάθμης -60dBFS βρίσκεται στην περιοχή των -55dB, ενώ το σύνολο παραμόρφωσης και θορύβου, όπως θα περίμενε κανείς σε υψηλότερη στάθμη, κοντά στα -30dB. Η απουσία αλλαγής της κλίσης των καμπυλών για σήματα κοντά στα 0dBFS υποδηλώνει ότι το στάδιο εξόδου βρίσκεται μακρυά από τα όρια του και δεν εμφανίζει το παραμικρό ίχνος υπερφόρτωσης.

Το διάγραμμα μεταβολής της παραμόρφωσης σε σχέση με την συχνότητα σε πολύ υψηλή στάθμη εξόδου επιβεβαιώνει την προηγούμενη υπόθεση. Για σήματα -1dBFS, η αρμονική παραμόρφωση βρίσκεται στην περιοχή μεταξύ των -90 και των -100dB ενώ το σύνολο παραμόρφωσης και θορύβου δεν ξεπερνά τα -80dB.
Εν προκειμένω, η σύγκριση των καμπυλών για σήματα -1dBFS και -20dBFS είναι αποκαλυπτική: Στην πρώτη περίπτωση η τιμή που μετρήσαμε είναι σχεδόν σταθερή, στα 0.007% ενώ στην δεύτερη, υψηλότερα, στο 0.055%.

H απόκριση του φίλτρου F1 (το οποίο σύμφωνα με την Chord θεωρείται ως το βέλτιστο στο πεδίο της συχνότητας) είναι η αναμενόμενη για τα sample rates των 96kHz και 176.4kHz, με πολύ καλή συμπεριφορά στην περιοχή της αποκοπής. Για σήματα 44.1kHz, έχει ακολουθηθεί μια διαφορετική προσέγγιση, η οποία, όπως φαίνεται και στο σχετικό διάγραμμα, επιδεικνύει άλλη συμπεριφορά στην περιοχή αποκοπής.
Σε κάθε περίπτωση, το φίλτρο του Hugo 2 εξασφαλίζει πρακτικώς μηδενική αναδίπλωση υψηλών συχνοτήτων μέσα στο ακουστικό φάσμα. Οι σχετικές καμπύλες παραμένουν συστηματικά κάτω από τα -100dBFS, με μικρή αύξηση στην περιοχή των πολύ χαμηλών συχνοτήτων.

Τα διαφορετικά φίλτρα του Hugo 2 έχουν ορατές αλλά μικρές επιπτώσεις στο πεδίο της συχνότητας με κύριο χαρακτηριστικό (όπως θα περίμενε κανείς) το διαφορετικό roll-off. Στην περιοχή αποκοπής, το φίλτρο F4 (16Fs+HF) δείχνει να έχει μικρότερη καταστολή , αλλά δεν διαφοροποιείται σημαντικά σε σχέση με τα τρία άλλα φίλτρα της συσκευής.
Η απόκριση στο πεδίο του χρόνου, επίσης, δεν έχει μεγάλες διαφορές. Το σχετικό διάγραμμα, αφορά το φίλτρο F3 (16Fs), το οποίο έχει τον πιο “ζεστό” χαρακτήρα, όπως τον περιγράφει η Chord και είναι αυτό που προσφέρει την πιο καθαρή κρουστική συμπεριφορά με το μικρότερο pre-echo.

Το διάγραμμα του θορύβου σε αδρανές κανάλι, αποκάλυψε μια ενδιαφέρουσα πλευρά στην απόδοση της συσκευής. Καταρχήν, είναι σαφές ότι το επίπεδο του θορύβου είναι χαμηλό, με τις σχετικές καμπύλες να βρίσκονται στο σύνολό τους κάτω από τα -90dBFS και το σύνολο από τον θόρυβο στην περιοχή των χαμηλών συχνοτήτων να βρίσκεται κάτω από τα -100dBFS. Η έκπληξη έγκειται στο γεγονός ότι με το τροφοδοτικό συνδεδεμένο, η σχετική μέτρηση βελτιώνεται σημαντικά στην περιοχή γύρω από τα 100Hz, υποδηλώνοντας ότι η σύνδεση του φορτιστή/τροφοδοτικού δρα... εποικοδομητικά, ενώ θα περίμενε κανείς το αντίθετο. Δεν πρόκειται, πάντως για “παραξενιά” της συγκεκριμένης μέτρησης. Και η μέτρηση του θορύβου τροφοδοσίας (η οποία λαμβάνει υπόψιν της μόνο την θεμελιώδη και τις πρώτες αρμονικές των 50Hz του δικτύου) δείχνει σημαντικά χαμηλότερο θόρυβο (-108dBFS έναντι -101dBFS). Παρόμοια συμπεριφορά είδαμε και στην περίπτωση των μετρήσεων του ενισχυτή ακουστικών.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο Hugo 2 είναι πραγματικά αθόρυβος. Στο σχετικό φάσμα (θορύβου και παρεμβολών) το μόνο που φαίνεται είναι ο θόρυβος από το δίκτυο τροφοδοσίας, οποίος πέφτει γρήγορα (πάνω από τα 200Hz) κάτω από τα -110dBFS), ενώ ψηλά, βρίσκεται στην περιοχή των -130dBFS χωρίς καμία ορατή αιχμή μέχρι το όριο της μέτρησης.

Η διαμόρφωση του σήματος από θόρυβο βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Στο σχετικό φάσμα, όλες οι συνιστώσες βρίσκονται κάτω από -100dBu, με ισχυρότερα ευρήματα μια διαμόρφωση από τα 100Hz (η οποία είναι αναμενόμενη και από τα διαγράμματα θορύβου) καθώς και δύο συνιστώσες από πολύ χαμηλής συχνότητες, οι οποίες, πιθανώς, οφείλονται στο jitter της συσκευής.
Τέλος, η διαφωνία των καναλιών είναι πολύ χαμηλή, με το σχετικό διάγραμμα να βρίσκεται στο μεγαλύτερο μέρος του φάσματος κάτω από τα -100dBr, χωρίς το παραμικρό ίχνος αύξησης στην περιοχή των υψηλών συχνοτήτων, δείγμα, ότι τόσο η τροφοδοσία όσο και η συνολική κατασκευή είναι πολύ υψηλού επιπέδου.

Στο όριο του ψαλιδισμού, ο ενισχυτής ακουστικών απέδωσε 665mWrms (13V p-p) σε φορτίο 32Ω και 46mWrms (15V p-p) σε φορτίο 600Ω, επιβεβαιώνοντας τον ισχυρισμό της Chord για δυνατότητα απόδοσης 5Vrms/0.5Α.
Οι στατικές μετρήσεις παραμόρφωσης έδειξαν ένα κύκλωμα με πολύ καλή συμπεριφορά καθώς οι τιμές (με τον ενισχυτή να αποδίδει το 1/3 της μέγιστης ισχύος) δεν ξεπέρασαν το 0.003% (THD+N) και το 0.001% (THD) με φορτίο 32Ω και το 0.010% (THD+N)/0.003% (THD) για φορτίο 600Ω. Σε πολύ χαμηλά επίπεδα κινήθηκε και η παραμόρφωση ενδοδιαμόρφωσης (0.001% και για τα δύο φορτία). H στατική μέτρηση θορύβου επιβεβαίωσε τις δυνατότητες της συσκευής στο συγκεκριμένο τομέα, φθάνοντας τα -89dBr(A) με αναφορά το 1/3 της μέγιστης ισχύος στα 32Ω.
Η απόκριση συχνότητας είναι παραδειγματική, τόσο σε ότι αφορά τις αποκλίσεις (είναι πρακτικώς μηδενικές μέχρι τα 10kHz και εμφανίζουν μια ομαλή αποκοπή στην περιοχή των υψηλών συχνοτήτων η οποία φθάνει το -1dB στα 40kΗz, όσο και σε ότι αφορά την ομοιότητα των καναλιών (πρακτικώς, δεν υπάρχουν διαφορές). Η συμπεριφορά παραμένει σταθερή σε συνάρτηση με το φορτίο, με τον ενισχυτή να “ανεβαίνει” απειροελάχιστα πιο ψηλά στα 600Ω.
Το φάσμα του σήματος εξόδου με σήμα 1kHz στην είσοδο και φορτίο 32Ω, περιλαμβάνει μια σειρά αρμονικών, με ισχυρότερη την δεύτερη, των οποίων η στάθμη βρίσκεται κάτω από τα 100dBr και πέφτει γρήγορα, μετά την τρίτη αρμονική, κάτω από τα -110dBr.

Με φορτίο 600Ω, η συμπεριφορά δεν αλλάζει σημαντικά ένα στοιχείο που φαίνεται να δικαιώνει την επιλογή του διπλού βρόχου ανάδρασης στο στάδιο εξόδου, όπως τον περιγράφει η Chord και o Watts.
Παρόμοια συμπεριφορά επιδεικνύει ο ενισχυτής και στην μέτρηση της παραμόρφωσης ενδοδιαμόρφωσης. Με φορτίο 32Ω το σύνολο των υποπροϊόντων ενδοδιαμόρφωσης βρίσκεται συστηματικά κάτω από τα -110dBr και η συνιστώσα του 1kHz μόλις ξεπερνά το όριο των -120dBr.

Με φορτίο 600Ω, o ενισχυτής αλλάζει ελάχιστα συμπεριφορά με τις συνιστώσες 3ης, 5ης και 9ης τάξης να είναι λίγο υψηλότερες των αντίστοιχων που φαίνονται στο διάγραμμα των 32Ω και την συνιστώσα του 1kHz να βρίσκεται κάτω από τα -120dBr.
Το φάσμα του θορύβου στην έξοδο (με αναφορά το 1/3 της μέγιστης ισχύος σε φορτίο 32Ω) δεν έχει ουσιαστικές μορφολογικές διαφορές σε σχέση με το αντίστοιχο του μετατροπέα (μέσω των εξόδων line). Και εδώ, αυτό που επικρατεί είναι ο θόρυβος του δικτύου τροφοδοσίας, ο οποίος, πάντως, βρίσκεται σε πολύ χαμηλές στάθμες.

Με τον φορτιστή συνδεδεμένο, το σχετικό φάσμα επιβεβαιώνει τα ευρήματα που είδαμε στην μέτρηση του DAC. Ελάχιστα, αλλά πάντως εμφανώς, ο θόρυβος είναι χαμηλότερος, κάτι που φαίνεται καθαρά στις συνιστώσες των 100, 200 και 300Hz. Η αλήθεια είναι πώς δεν μπορέσαμε να βρούμε μια ικανοποιητική εξήγηση για αυτή την συμπεριφορά, η οποία πάντως δεν πρέπει να επηρεάζει την απόδοση της συσκευής σε ρεαλιστικές συνθήκες χρήσης.
Η μεταβολή της παραμόρφωσης (THD+N) σε συνάρτηση με την συχνότητα και την στάθμη, με φορτίο 32Ω, ακολουθεί την πεπατημένη, με τον ενισχυτή να αποδίδει καλύτερα σε υψηλότερες στάθμες και να έχει σταθερή συμπεριφορά στο φάσμα. Πολύ κοντά στο όριο, (-1dBr με αναφορά το όριο του ψαλιδισμού), το στάδιο εξόδου δείχνει κάποια φαινόμενα υπερφόρτωσης στην περιοχή των χαμηλών και πολύ χαμηλών συχνοτήτων, αλλά αυτό είναι κάτι αναμενόμενο και ήσσονος σημασίας, καθώς οι στάθμες είναι μη ρεαλιστικές για ακρόαση μέσω ακουστικών.

Με φορτίο 600Ω, συμπεριφορά στο επίπεδο των τιμών παραμόρφωσης βελτιώνεται ελάχιστα (άλλο ένα δείγμα της σταθερής απόδοσης του ενισχυτή του Hugo 2 ανεξαρτήτως του φορτίου) και δεν υπάρχουν οι ενδείξεις υπερφόρτωσης σε πολύ υψηλές στάθμες που είδαμε στα 32Ω.
Τέλος, η μεταβολή της παραμόρφωσης (THD+N) σε συνάρτηση με την ισχύ εξόδου και το φορτίο δεν κρύβει εκπλήξεις. Η συμπεριφορά του Hugo 2 είναι ομαλή, με τις τιμές να μειώνονται προοδευτικά καθώς η ισχύς αυξάνεται, μέχρι το σημείο που η υπερφόρτωση κάνει την εμφάνισή της, γύρω στα 40mW/600Ω και στα 600mW/32Ω.