RME ADI-2 DAC FS

Η εργαστηριακή αξιολόγηση του ADI-2 DAC πραγματοποιήθηκε σε δύο στάδια, με το πρώτο να αφορά τις δυνατότητες της συσκευής σε ρυθμό λειτουργίας DAC και το δεύτερο σε ρυθμό λειτουργίας ενισχυτή ακουστικών. Στην πρώτη περίπτωση χρησιμοποιήθηκε η ομοαξονική είσοδος και η single ended έξοδος (με όλες τις δυνατότητες ρύθμισης στο default) ενώ στην δεύτερη, χρησιμοποιήθηκε η ίδια είσοδος, με τον ενισχυτή να οδηγεί το τεχνητό φορτίο μέσω της εξόδου TRS 6.4mm και το στάδιο ισχύος ρυθμισμένο στην επιλογή High Power.
Το διάγραμμα καταστολής του εισερχόμενου jitter δείχνει ότι η τεχνολογία SteadyClock είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική και -για την ακρίβεια- ανάμεσα στις πλέον αποτελεσματικές που έχουμε δει. Η σχετική καμπύλη βρίσκεται συστηματικά κάτω από τα -50dB (σε πολλά σημεία κάτω από τα -55dB) με σαφείς τάσεις μείωσης της αποτελεσματικότητας στην περιοχή των χαμηλών και πολύ χαμηλών συχνοτήτων.
Το αποτέλεσμα του SteadyClock φαίνεται, επίσης, πολύ καθαρά στην πολύ μικρή επίδραση που έχει το εισερχόμενο jitter. Στο σχετικό διάγραμμα, όλες οι καμπύλες βρίσκονται κάτω από τα -100dB, δείγμα ότι ο μετατροπέας μπορεί να οδηγηθεί άνετα από πηγές των οποίων η έξοδος έχει σημαντικό θόρυβο φάσης.

Ο ίδιος ο μετατροπέας φαίνεται να εισάγει πολύ χαμηλό jitter (όπως υπόσχεται η εταιρία). Οι υπολογισμοί μας έδειξαν μια τιμή περί τα 420pS στην περιοχή των πολύ χαμηλών συχνοτήτων και πολύ χαμηλότερες τιμές στην περιοχή των μεσαίων/υψηλών, γύρω και κάτω από τα 10pS.
Η γραμμικότητα της στάθμης είναι από τις καλύτερες που έχουμε μετρήσει. Οι καμπύλες (αν και ελαφρώς διαφορετικές στα δύο κανάλια) διατηρούν την ιδανική τους μορφή μέχρι τα -110dBFS, όπου εμφανίζονται οι πρώτες αισθητές αποκλίσεις με τον θόρυβο να επικρατεί (στο καλύτερο από τα δύο κανάλια) λίγο πάνω από τα -130dBFS.

Η απόκριση συχνότητας είναι πρακτικώς επίπεδη μέχρι το όριο της μέτρησης (πάνω από τα 40kHz) με πρακτικώς μηδενικές αποκλίσεις στα όρια (παρατηρήσετε ότι η κάθετη βαθμονόμηση είναι 0.5dBr/Div) και απόλυτη ομοιότητα μεταξύ των δύο καναλιών.
Τα φίλτρα του μετατροπέα (στην ρύθμιση Sharp) έχουν ιδιαίτερα καθαρή περιοχή αποκοπής.

Η επιλογή του φίλτρου μπορεί να επηρεάσει από λίγο έως σημαντικά την συμπεριφορά στην περιοχή αποκοπής και λίγο την συμπεριφορά στην περιοχή διέλευσης. Στα σχετικά διαγράμματα (για sample rate 96kHz) φαίνεται μια μικρή διαφοροποίηση μέχρι τα 20kHz και μια ελαφρώς μεγαλύτερη επίδραση κοντά στην συχνότητα αποκοπής. Τα “αργά” φίλτρα έχουν σαφώς μικρότερη αποκοπή με το φίλτρο NOS να είναι το πλέον αδύναμο (αλλά με καλύτερη απόκριση στο πεδίο του χρόνου).
Η επίδραση των διαφορετικών φίλτρων είναι πολύ μικρή έως μηδενική σε ό,τι αφορά τον θόρυβο που αναδιπλώνεται στο ακουστικό φάσμα. Η σχετικές καμπύλες βρίσκονται σταθερά στην περιοχή των -100dBFS, με εξαίρεση αυτήν που αντιστοιχεί στο φίλτρο NOS το οποίο η εταιρία έχει ονομάσει έτσι επειδή η επίδρασή του στην έξοδο της συσκευής θυμίζει αυτήν των σχεδιάσεων Non-Oversampling. Η σχετική καμπύλη, εδώ, δείχνει σημαντική επιδείνωση σε θέματα θορύβου, αν και η RME ρητώς αναφέρει ότι αυτός δεν είναι ακουστός.

Η μεταβολή της παραμόρφωσης σε συνάρτηση με την στάθμη ακολουθεί την πεπατημένη, αλλά αποκαλύπτει μια συσκευή με χαμηλές τιμές ακόμη και σε χαμηλές στάθμες. Η αρμονική παραμόρφωση ξεπερνά λίγο τα -60dB (για στάθμη -60dBFS), επίδοση η οποία είναι από τις κορυφαίες που έχουμε δει, ενώ το σύνολο παραμόρφωσης και θορύβου, για σήμα ίδιας στάθμης βρίσκεται λίγο πάνω από τα -50dB, επίσης μια πολύ καλή επίδοση. Η καθοδική πορεία και των δύο καμπυλών κοντά στα 0dBFS δείχνει, επίσης, ότι το στάδιο εξόδου δεν έχει προβλήματα υπερφόρτωσης κοντά στο όριο της μέγιστης στάθμης.
Σε συνάρτηση με την συχνότητα, οι επιδόσεις παραμόρφωσης του μετατροπέα παραμένουν αρκούντως σταθερές (με μια ορατή, αλλά μικρή τάση αύξησης στην περιοχή των υψηλών συχνοτήτων). Τόσο η καμπύλη της αρμονικής παραμόρφωσης όσο και η καμπύλη THD+N παραμένουν κάτω από τα -100dB μέχρι τα 6kHz περίπου, όταν η στάθμη βρίσκεται κοντά στην μέγιστη τιμή της (-1dBFS).

Η σύγκριση των επιδόσεων σε υψηλές στάθμες (-1dBFS) με τις επιδόσεις σε χαμηλότερες στάθμες (-20dBFS) δεν κρύβουν κάποια έκπληξη. Ο ADI-2 DAC κινείται με χαρακτηριστική άνεση κάτω από το 0.0007% (THD+N) μέχρι τα 3kHz περίπου και κάτω από το 0.0020% στο όριο της μέτρησης (10kHz) στην πρώτη περίπτωση, με τις επιδόσεις να “χειροτερεύουν” στην δεύτερη, φθάνοντας στα 0.0050%, για όλο το φάσμα της μέτρησης. Αμφότερες οι επιδόσεις είναι αξιοσημείωτες με γενικά κριτήρια και σίγουρα εξαιρετικές για την κατηγορία τιμής της συσκευής.
Οι μετρήσεις θορύβου του μετατροπέα είναι, ίσως, το πιο εντυπωσιακό εύρημα. Ξεκινώντας από το φάσμα του θορύβου σε αδρανές κανάλι, το σύνολο των μετρήσεων βρίσκεται κάτω από τα -115dBFS (στο όριο των 20kHz) και κάτω από τα -130dBFS μέχρι το 1kHz περίπου, με εξαίρεση μια αιχμή στο hum (100Hz). Συνολικά, έχουμε να κάνουμε με έναν εξαιρετικά αθόρυβο μετατροπέα.

Το φάσμα θορύβου και παρεμβολών (με όριο τα 96kHz) επιβεβαιώνει την αιχμή στα 100Hz (λίγο κάτω από τα -130dBFS, προφανώς αμελητέα στην πράξη) και παραμένοντας συστηματικά κάτω από τα -140dBFS δικαιώνει πλήρως την RME για όλες τις επιλογές της και ιδιαίτερα για την σχεδίαση του τροφοδοτικού.
Το φάσμα διαμόρφωσης του σήματος από θόρυβο έχει ελάχιστα (και αμελητέα ως προς την πρακτική τους σημασία) ευρήματα. Τα 100Hz του θορύβου φαίνονται και εδώ (ως συνιστώσες ενδοδιαμόρφωσης κοντά στα -120dBu) και το μοναδικό άξιο σχολιασμού σημείο είναι η διαμόρφωση του σήματος από πολύ χαμηλές συχνότητες (10/20Hz) η οποία είναι εμφανής με συνιστώσες στην γειτονιά του σήματος που χρησιμοποιείται για την μέτρηση.

Η διαφωνία των καναλιών διατηρείται σε κορυφαία επίπεδα (-110dB) μέχρι την περιοχή των 10kHz και από την συχνότητα αυτή εμφανίζει μια τάση αύξησης με τιμές που δεν ξεπερνούν παρά ελάχιστα τα -100dB. (η αύξηση στην πράσινη καμπύλη του αριστερού καναλιού είναι υποπροϊόν της διαδικασίας μέτρησης και δεν πρέπει να ληφθεί υπόψιν).

Στο όριο του ψαλιδισμού (0.3% THD+N), ο ενισχυτής ακουστικών απέδωσε 500mWrms ανά κανάλι (11.3Vpp) σε φορτίο 32Ω και 160mWrms ανά κανάλι (27.5Vpp) σε φορτίο 600Ω. Οι στατικά μετρημένες παραμορφώσεις κινήθηκαν σε πολύ χαμηλά επίπεδα καθώς μετρήσαμε 0.0009%, 0.0030% και 0.0080%, THD, THD+N και IMD/SMPTE αντιστοίχως με τον ενισχυτή να λειτουργεί υπό φορτίο 32Ω και στο 1/3 της μέγιστης ισχύος του. Οι τιμές αυτές βελτιώθηκαν αισθητά όταν το φορτίο έγινε 600Ω, στα 0.0005%, 0.0011% και 0.0003% αντιστοίχως. Ο θόρυβος μετρήθηκε στα -103dBr(A) με φορτίο 32Ω και στάθμη αναφοράς αυτήν που αντιστοιχεί στο 1/3 της μέγιστης ισχύος. Η διαφωνία των καναλιών (στην έξοδο TRS 6.4mm) μετρήθηκε στα -63dBr).
Το φάσμα του σήματος εξόδου με σήμα 1kHz στην είσοδο και φορτίο 32Ω, περιλαμβάνει μια σειρά από αρμονικές με (οριακά) ισχυρότερη την δεύτερη, το σύνολο των οποίων βρίσκεται γύρω και κάτω από τα -110dBr (με αναφορά την στάθμη στο 1/3 της μέγιστης ισχύος).
H συμπεριφορά αυτή αλλάζει ελάχιστα όταν το φορτίο γίνει 600Ω, με την δεύτερη αρμονική να γίνεται λίγο ισχυρότερη αλλά η ταχύτητα μείωσης της στάθμης των υπόλοιπων αρμονικών μεγαλύτερη και ο θόρυβος αισθητά χαμηλότερος.

Το φάσμα της ενδοδιαμόρφωσης με φορτίο 32Ω δείχνει μια συσκευή με πολύ καλές επιδόσεις καθώς όλες οι συνιστώσες βρίσκονται σε πολύ χαμηλές στάθμες (γύρω και κάτω από τα -120dBr).
Η εικόνα γίνεται ακόμα καλύτερη στην περίπτωση του φορτίου των 600Ω. Εδώ, μπορεί κανείς να ξεχωρίσει με σαφήνεια μόνο τις τις συνιστώσες 3ης, 5ης και 7ης τάξης (κάτω από τα -110dBr) και ελάχιστη ενδοδιαμόρφωση στην υπόλοιπη γειτονιά του σήματος.

Το φάσμα του θορύβου στην έξοδο του ενισχυτή ακολουθεί πλήρως την λογική που είδαμε και στην αντίστοιχη μέτρηση του μετατροπέα. Υποδηλώνει εξαιρετικά χαμηλές στάθμες θορύβου (με τον γενικό θόρυβο να βρίσκεται κάτω από τα -140dBr) και περιλαμβάνει ελάχιστα ίχνη από το τροφοδοτικό (κάτω από τα -130dBr), με πλήρη απουσία οποιουδήποτε ευρήματος που να είναι άξιο λόγου στην περιοχή των υψηλών συχνοτήτων, μέχρι τα 96kHz, ένα ζηλευτό επίτευγμα για συσκευή με επεξεργαστή και οθόνη.
Η απόκριση συχνότητας είναι και στην περίπτωση του ενισχυτή ακουστικών πρακτικώς επίπεδη με πολύ ήπιες τάσεις αποκοπής ψηλά οι οποίες δεν ξεπερνούν το 1dBr στο όριο της μέτρησης (80kHz), μηδενικές διαφορές καναλιών και μόλις ορατή (με ανάλυση 0.5dBr/Div) διαφοροποίηση της συμπεριφοράς μεταξύ των φορτίων 32/600Ω.

Οι πολύ χαμηλές παραμορφώσεις του ADI-2 DAC φαίνονται καθαρά στα διαγράμματα όπου λαμβάνεται υπόψιν η συχνότητα και η στάθμη. Τόσο με φορτίο 32Ω όσο και με φορτίο 600Ω υπάρχει μια αξιοσημείωτη σταθερότητα στο φάσμα (οι καμπύλες με φορτίο 600Ω δείχνουν μια μικρή τάση αύξησης στις υψηλές συχνότητες), ενώ και οι διαφοροποιήσεις σε συνάρτηση με την στάθμη είναι υπαρκτές αλλά σχετικώς περιορισμένες.
Με φορτίο 32Ω, οι σχετικές καμπύλες βρίσκονται στο διάστημα από το 0.0025% (για στάθμη -1dBr, με αναφορά την στάθμη μέγιστης ισχύος) μέχρι το 0.0060% (για στάθμη -9dBr). Με φορτίο 600Ω οι επιδόσεις είναι καλύτερες, κυμαινόμενες από το 0.0011% (-1dBr) μέχρι το 0.0022% περίπου (-9dBr).

Το διάγραμμα μεταβολής της παραμόρφωσης σε συνάρτηση με την ισχύ εξόδου, τέλος, δεν κρύβει κάποια ιδιαίτερη έκπληξη. Οι μετρήσεις με φορτίο 600Ω έχουν εμφανώς χαμηλότερες τιμές παραμόρφωσης σε σχέση με αυτές που έγιναν με φορτίο 32Ω και στην πρώτη περίπτωση διακόπτονται πριν επέλθει η υπερφόρτωση επειδή ο ενισχυτής φθάνει στο όριο των 0dBFS/10Vrms που θέτει το High Power mode. Άξιο σχολιασμού εύρημα είναι το ότι με φορτίο 32Ω ο ενισχυτής φαίνεται να αποδίδει σημαντικά μεγαλύτερη ισχύ στο όριο του 0.3% σε σχέση με την τιμή που μετρήσαμε στατικά (κάτι λιγότερο από 1Wrms σε σχέση με τα 500mW τα οποία μετρήσαμε στατικά). Ατυχώς δεν είχαμε την ευκαιρία να επαναλάβουμε την μέτρηση για να διαπιστωθεί το κατά πόσον έχουμε να κάνουμε με κάποιο σφάλμα ή με κάποια ιδιαιτερότητα που σχετίζεται με την μεθοδολογία.