Δικτυακός τόπος για τις Τεχνολογίες Audio, Video, HiFi, High End, Home Entertainment
Greek site for Audio Video & Home Entertainment technologies
Tελευταία Ενημερωση/Last Update:  Τρίτη, 03/02/2004

english abstract

The Who -Tommy (Special Edition)

Η ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ ΑΥΤΗ ΤΟΥ TOMMY, της πρώτης -ίσως- ενσάρκωσης του όρου "rock όπερα" αποτελεί μία πρώτης τάξης ευκαιρία να ανακαλύψει κανείς τον πραγματικό ήχο των γκρούπ των 60s.  Καί εννοώ τον ήχο από τεχνικής κυρίως πλευράς αφού είναι δεδομένο, στις περισσότερες των περιπτώσεων, ότι το τελικό προιόν είχε μικρή σχέση με την αρχική ηχογράφηση όσον αφορά τις παραμέτρους της ποιότητας.  Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης στερεί από τον σοβαρό audiophile την ευκαιρία να αποκτήσει την ακουστική εμπειρία μίας εποχής ιδιαίτερα σημαντικής και είναι πράγματι δύσκολο να αποδιώξεις σκέψεις του στύλ "χάθηκε ο κόσμος να το γράψουν είκοσι χρόνια μετά;"  Η περίπτωση των The Who  είναι ενδεικτική κατά τον υπογράφοντα: Ο ήχος της μπάντας μέσα από τους δίσκους του βινυλίου, αρχικά, και από κάποια cd αργότερα, βρισκόταν πάντοτε στα όρια του απλώς ανεκτού υπό την έννοια ότι μετά βίας μπορούσες να εκτιμήσεις την ποιότητα της μουσικής μέσα από ένα εκνευριστικό συνονθύλευμα ήχων φρικτά συμπιεσμένων σε διαστάσεις και αίσθηση. Το ότι τα κρουστά του Keith Moon ήταν ξεχωριστά, για παράδειγμα, λίγο το άκουγες και περισσότερο το πίστευες.
Χρειάστηκε να περάσουν δέκα χρόνια από την πρώτη έκδοση του "Tommy" (το 1969) για να ακουστεί το Pinball Wizard με κάποιες προδιαγραφές ποιότητας ως track στο Highlights 18 του Stereoplay, βινύλιο της Sonopress με κοπή DMM σε μισή ταχύτητα (και μηχανικούς τους Harald Kuppek και Klaus Latzel) , όπου παρεμπιπτόντως η κιθάρα της εισαγωγής είναι hard panned αριστερά ενώ στο SA-CD βρίσκεται δεξιά.
Αυτή η τελευταία παρατήρηση φέρνει στην επιφάνεια τις πολλές εκδοχές του "Tommy" και εξηγεί εν μέρει τις διάφορες φήμες που συνόδευαν τις ταινίες, το mixing και γενικότερα την παραγωγή του έργου, φήμες που δικαιολογούνται επίσης από την δύσκολη φάση του συγκροτήματος την εποχή που μπήκαν στο IBC για να το ηχογραφήσουν.  Η ιδέα μίας rock όπερας είχε ήδη αρχίσει να παίρνει σάρκα και όστα για τον Pete Townshend από την εποχή του "Α Quick One While He's Away" (o τίτλος μιλά από μόνος του...) αλλά βεβαίως με το Tommy την ανέπτυξε στο έπακρο και για πολλούς αυτό υπήρξε το έργο που έδωσε στους Who την θέση που κατείχαν ως συγκρότημα.  Το έργο έγινε παράσταση στο Broadway και κινηματογραφική ταινία (με την Τina Turner στον ρόλο της Acid Queen).  Ως κλασσικό, πλέον, έργο, είδε αρκετές επανεκδόσεις σε cd, διπλό και μονό με διάφορους βαθμούς επιτυχίας ως προς την τεχνική ποιότητα.
H ανά χείρας ειδική έκδοση περιλαμβάνει δύο δίσκους με πολυκαναλική και στέρεο μείξη DSD καθώς και CD layer. To πολυκαναλικό ρεμίξ έγινε από τον ίδιο τον Townshend και το mastering έγινε από τον Jon Astley.
Παρά την αντίθετη αίσθηση που προκαλεί ο όρος "όπερα", το Tommy είναι ένα κατά κύριο λόγο ηλεκτρικό έργο με τα βασικά όργανα του είδους (κιθάρες, μπάσο, πλήκτρα και ντράμς) να παίζουν μαζί με τα φωνητικά τον κύριο ρόλο. Εχει ακουστεί ότι ο Townshend είχε την φιλοδοξία να ενορχηστρώσει το Tommy για μεγάλη ορχήστρα, αλλά η απήχηση που είχαν τότε οι ζωντανές εμφανίσεις του γκρούπ επέβαλλαν τελικά μία πιο απλή γραφή προσαρμοσμένη στο live, η οποία όμως περιέλαβε μερικά ακουστικά όργανα όπως το γαλλικό κόρνο, η τρομπέτα και το flugelhorn).  To αποτέλεσμα αυτού του Special Edition SA-CD προβάλει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το Tommy και κατά πάσα πιθανότητα θα επιτύχει τον διπλό στόχο να ικανοποιήσει τους φανατικούς του γκρούπ ή/και του συγκεκριμένου δίσκου και ταυτόχρονα να συστήσει ένα αρχετυπικό έργο σε ένα νεώτερο κοινό που το έχει, χωρίς αμφιβολία, ανάγκη.  Οφείλει να αναγνωρίσει κανείς στους ανθρώπους που ανέλαβαν την παραγωγή ότι δεν προσπάθησαν να εκμοντερνίσουν το άκουσμα αφήνοντας τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της εποχής σχεδόν άθικτα.  Τα κρουστά του Keith Moon έχουν πλησιάσει το πρώτο πλάνο, η εικόνα του γκρούπ έχει αποκτήσει έναν σχετικό αέρα και οι συνιστώσες της κάθε σύνθεσης (ρυθμικό μέρος, φωνητικά, σόλο) είναι πλέον περισσότερο ευδιάκριτες.  Είναι, βεβαίως, δύσκολο να πείς  αν όλα αυτά έχουν γίνει επειδή άλλαξαν κάποιες παράμετροι στην μείξη ή απλώς επειδή χρησιμοποιήθηκαν οι σωστές και σε καλή κατάσταση ταινίες.  Σε κάθε περίπτωση, το Tommy ακούγεται, τώρα σαφώς πιο καθαρό, και κυρίως ξεκούραστο.  Αυτή η τελευταία παρατήρηση δεν είναι άνευ σημασίας:  Εργο concept καθώς υποτείθεται ότι είναι, το Tommy θα έπρεπε να ακούγεται σε ένα session  (καθιστός και με τα lyrics ανα χείρας) αλλά, με το χέρι στην καρδιά, πόσοι θα μπορούσαν να ανεχτούν και τα 25 τράκς στις πρώτες εκδόσεις (σε cd κυρίως) χωρίς να μειώσουν την στάθμη;
Το σύνολο του έργου περιλαμβάνεται στον πρώτο δίσκο με τον δεύτερο να προσφέρει μία σειρά από 13 bonus tracks που δικαιολογούν -άλλωστε- και τον όρο Special Edition που φιγουράρει στο εξώφυλλο.  Στα τρακς αυτά έχουν περιληφθεί out takes που προσφέρουν μία εικόνα του κλίματος που επικρατούσε στο στούντιο την εποχή της ηχογράφησης, demos που δεν έχουν περιληφθεί στο τελικό έργο καθώς επίσης και εναλλακτικές εκδοχές κάποιων κομματιών, ορισμένα από αυτά μόνο σε στερεοφωνική εκδοχή.  Το συνολικό πακέτο θα ήταν άψογο αν περιελάμβανε και το λιμπρέτο, μία έλλειψη που είναι πραγματικά ακατανόητη τόσο για το είδος του έργου όσο και για την συνολικά πολύ υψηλή ποιότητα της υπόλοιπης δουλειάς.

δ.σ.