|
|
|
Σάκης Παπαδημητρίου - Nosferatu
A Monopoli
Σάκης Παπαδημητρίου (πιάνο), Γεωργία
Συλλαίου (φωνητικά) και μουσικοί-φοιτητές του ωδείου Nino
Rota |
| ΑΝΑΚΡΟΥΣΙΣ ANKR 001 / 002,
CD |
TRACK LIST:
CD-1: 01.Anakrousis/Generique, 02. Nina at Home, 03. Renfield
The Middleman, 04. Farewell Nina, 05. The Voyage to Transylvania/The Book of the Vampires,
06. Gymnopedies at the Castle, 07. Love Letter, 08. The Contract, 09. Horror and
Nightmares, 10. Harker Escapes.
CD-2: 01. Down the River, 02. Dr.
Van Helsing's Laboratory/Nina by the Dunes, 03. The Death Ship, 04.
The Master is Coming, 05. Eroticism, 06. Plague and Panic, 07. Only can A Woman, 08. Chasing Renfield, 09.
Finale. |
|
ΗΧΗΤΙΚΑ
ΔΕΙΓΜΑΤΑ...► |
ΙNFO:
Hχογράφηση: Zωντανή
ηχογράφηση κατά την διάρκεια προβολής της ταινίας "Nosferatu" στις 9
Σεπτεμβρίου 2004, Ωδείο Nino Rota, Μonopoli, Μηχανικός ήχου: Antonio
Furio, Remastering: Θεοχάρης Μπάρλας. Σάκης Παπαδημητρίου (πιάνο),
Γεωργία Συλλαίου (φωνητικά), Fabrizio Scarafile (τενόρο σαξόφωνο),
Luigi Tridente (σοπράνο σαξόφωνο), Francesco Massaro (κοντράλτο και
βαρύτονο σαξόφωνο, φλάουτο), Francesco Angiuli (κοντραμπάσο),
Giuseppe Amatulli (βιολί), Marcello Nici (ντράμς και κρουστά),
Gianni Lenoci (σύνθ, πιάνο και ηλεκτρονικά), Mario Volpe
(ηλεκτρονικά, φλάουτο μπαμπού) |
|
|
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΜΦΙΒΟΛΙΑ ότι
χρειάζεται αρκετό θάρρος (για να μην πω άγνοια του
κινδύνου) για να ξεκινήσεις μία δισκογραφική εταιρία -έστω και
ειδική- με ένα έργο όπως το εν λόγω. Με δεδομένη την γνώση και
το μεράκι του Λουκά Στεφανίδη γύρω από τους δίσκους, τη δισκογραφία
και την "καλή" μουσική, με την ευρύτερη δυνατή έννοια του όρου, θα
περίμενε κανείς ότι η Αnakrousis θα επένδυε σε ένα περισσότερο
αναγνωρίσιμο, αισθητικά ηπιότερο και συμβατικό σε απαιτήσεις, έργο
προκειμένου να γνωριστεί με το κοινό της. Κι όμως. Ο
δίσκος με αριθμό 001 αποτελεί κυριολεκτικά την απόλυτη
έκπληξη: Ζωντανή, επι τόπου εκτέλεση μίας μουσικής
σύνθεσης την οποία ο Σάκης Παπαδημητρίου δημιούργησε ως μία "ένα εκ
των υστέρων" ηχητική μπάντα ενός από τα πλέον διάσημα
κινηματογραφικά φίλμς, του Nosferatu, που
σκηνοθέτησε ο Μurnau το 1921! Aν ψάχνατε ένα ιδιοσυγκρασιακό, από
όλες τις πλευρές, δίσκο τον έχετε βρεί: Μιλάμε για μία
ζωντανή "one take" ηχογράφηση, χωρίς εκ των υστέρων
επεξεργασία, η οποία πραγματοποιήθηκε ενώ οι συντελεστές της
παρακολουθούσαν ταυτοχρόνως την προβολή του φίλμ. Η ίδια η
ιδέα σηκώνει μερικές διευκρινήσεις:
Η ιδέα της δημιουργίας
εναλλακτικής μουσικής για τα φίλμ του βωβού κινηματογράφου όχι μόνο
δεν είναι καινούρια αλλά κατά καιρούς έχει προκαλέσει έντονες
συζητήσεις: Οι συντηρητικοί θεωρούν ότι οι ταινίες αυτής της
εποχής θα πρέπει να παρακολουθούνται με μουσική γραμμένη κατά την
ίδια χρονική περίοδο -κατά προτίμηση με τις ευλογίες του
σκηνοθέτη. Οι προοδευτικοί, θεωρούν ότι μία σύγχρονη
προσέγγιση, η οποία καταφέρνει να συγκεράσει τον σεβασμό στο φιλμ
και τις δυνατότητες της σύγχρονης μουσικής παραγωγής, ωθεί το
συνολικό αποτέλεσμα σε ανώτερα επίπεδα. Είναι προφανής
η θέση του Παπαδημητρίου επί του θέματος αυτού: Οχι
μόνο ανήκει στην δεύτερη κατηγορία αλλά έχει υλοποιήσει και
συγκεκριμένο concept με τίτλο "Silent Movies With Music In Situ", το
οποίο προβλέπει όχι απλώς την σύνθεση ενός μουσικού έργου αλλά την
ζωντανή, ταυτόχρονη εκτέλεσή του με την προβολή, όπου ο χώρος, τα
τεκταινόμενα επί της οθόνης και η χρονική συγκυρία ωθούν σε
αυτοσχεδιασμούς που κάνουν το αποτέλεσμα μοναδικό κάθε φορά.
Φυσικά, ένα τέτοιο concept μπορεί είτε να καταλήξει σε ένα απλό,
διεκπεραιωτικό project όπου η μουσική είναι ένα απλό χαλί είτε σε
ένα κοπιώδες εγχείρημα, ένα βουνό που υψώνεται
απειλητικά, κατ' αρχήν πάνω από τον συνθέτη και τους συντελεστές και
στην συνέχεια, όταν το έργο ολοκληρωθεί, πάνω από τους δυνητικούς
ακροατές. Επί του προκειμένου τώρα, το Nosferatu δεν είναι μία
τυχαία "παλιά" ταινία: Είναι μία ταινία-αρχέτυπο των ταινιών τρόμου,
βασισμένη στο γνωστό έργο "Dracula"(και μάλιστα εν κρυπτώ: υπήρξαν
τεράστια προβλήματα με τα δικαιώματα του βιβλίου του Bram Stoker, με
αποτέλεσμα τα αλλάξουν τα ονόματα των ηρώων και να κατασχεθούν τα
αρνητικά του φιλμ, και μιλάμε για το 1921 -θυμίζω), μία εκδοχή του
μύθου των βαμπίρ η οποία κατά πολλούς είναι και η πλέον τρομακτική
όχι λόγω των ειδικών εφέ (αν και για την εποχή της η ταινία ήταν
τεχνικώς άρτια) αλλά λόγω της ίδιας της δομής των εικόνων της.
Για τους μύστες του Nosferatu, ο κόμης Orlock όπως αποδίδεται από
τον Max Schreck είναι σαφώς πιο απωθητικός, επικίνδυνος και τελικώς
φοβερός μέσα στην μοναξιά του, από τους "Δράκουλες" που ενσάρκωσαν
οι Bella Lugosi, Christopher Lee και Garry Oldman οι οποίοι
εμφανίζονται ως απόκοσμοι αλλά ταυτόχρονα κοσμοπολίτες και με
αισθητική μπον-βιβέρ, γοητευτικοί βρυκόλακες, προσεγγιζόμενος μόνο
από τον Klaus Kinski (στο ομώνυμο remake). H μουσική για μία
τέτοια ταινία δεν θα μπορούσε να είναι απλή υπόθεση, και δεν
είναι.
Το Nosferatu a Monopoli είναι μία ζωντανή -στις
προδιαγραφές που έχει θέσει ο ίδιος ο Παπαδημητρίου- παράσταση η
οποία έγινε στο ωδείο Nino Rota στο Monopoli της Ιταλίας και
βασίστηκε σε μουσικές ιδέες που ο ίδιος ο συνθέτης έχει ήδη
παρουσιάσει σε ένα ομώνυμο CD, με πιάνο, φωνητικά και κιθάρα.
Σε αντίθεση με αυτό το "σκέτο" Nosferatu που έχει κυκλοφορήσει η
εταιρία Leo, όπου η έμφαση δίνεται στο πιάνο και στην παράθεση των
βασικών μουσικών ιδεών, στο Nosferatu a Monopoli έχουμε ένα
πλήρες σε χρονική διάρκεια έργο, από μία μεγάλη ορχήστρα
δέκα ατόμων. Το αποτέλεσμα είναι εκπληκτικό: Μια εξαίσια εναλλαγή
εικόνων που ξεκινά από τον απλό θόρυβο (Down the River) και φθάνει
μέχρι την αίσθηση της απόλυτης ροής ("The Voyage to Transylvania") και το σχεδόν
βιντεοκλιπάδικο "Love Letter" , με όλες τις ενδιάμεσες αποχρώσεις, και
πάνω από όλα αυτά πλανάται η απειλητική φωνή της Γεωργίας
Συλλαίου η οποία καταφέρνει να δημιουργήσει ρίγη τρόμου
θυμίζοντας, με απόλυτη επιτυχία είναι η αλήθεια, το θέμα της ταινίας
με το απόκοσμο "Nosferatu" της και, κυρίως με την απόδοση στα
ελληνικά του "Only Can a Woman", μία μαεστρικά μελοποιημένη και
απολύτως δυσοίωνη πρόβλεψη για το εγγύς μέλλον του Orlock...
Aκούγοντάς την να απαγγέλει
"Μόνο μία γυναίκα με καρδιά
να
σπάσει του βαμπίρ τα μάγια μπορεί
να του χαρίσει το αίμα
της
και να κρατήσει τον βρυκόλακα μέχρι να λαλήσει ο
πετεινός..."
το μυαλό σου ταξιδεύει χωρίς να το καταλάβεις
σε μία άλλη φωνητική εμπειρία, το Plague Mass της Diamanda Galas. Η
αρτίοτητα της συνολικής σύνθεσης όπως την άκουσα για πρώτη φορά από
το CD, με ώθησε στο εξής ακραίο πείραμα: Κατέβασα την ταινία
του Murnau από το διαδίκτυο (ανήκει πλέον -λόγω ηλικίας-
στο public domain, μπορείτε να την βρείτε εδώ ή και σε άλλες
διευθύνσεις κωδικοποιημένη σε MPEG-1, MPEG-2 ή MPEG-4) και
ξανα-άκουσα το έργο όπως προβλέπεται, να συνοδεύει δηλαδή τις
εικόνες του Nosferatu. Aν και ο συγχρονισμός δεν είναι εύκολη
υπόθεση (η ταινία έχει κυκλοφορήσει σε διάφορες βερσιόν) η
μουσική είναι τόσο σαφής και γεμάτη εκφραστικά στοιχεία σχετικά με
τις σκηνές που δεν έχεις καμμία δυσκολία στο να την
συνδυάσεις με τα όσο διαδραματίζονται στην οθόνη και να διαπιστώσεις
παράλληλα την εξαιρετική δουλειά που έχει γίνει με κορυφαίες (κατά
την ταπεινή προσωπική μου γνώμη) στιγμές το Horror and Nightmares
που καλύπτει την κοινή ονειρική εμπειρία του Ηarker και της Nina, το
The Voyage to Transylvania (πάλι) και το The Master is Coming. Aν
αποκτήσετε τον δίσκο, μη στερήσετε τον εαυτό σας από την
συγκεκριμένη εμπειρία. |
|
|
Παρά την "in situ" λογική του έργου, η συνολική
παραγωγή πολύ απέχει από τα να είναι πρόχειρη, αναζητώντας
δικαιολογίες στον live χαρακτήρα της όλης υπόθεσης. Η
εικόνα κυμαίνεται από την ασφυκτικά -στα όρια του mono-
εστιασμένη μπάντα, στο κέντρο της σκηνής, συνωστισμένη μπροστά σε
μία υποθετική οθόνη, μέχρι την αέρινη περιγραφή ενός συνόλου
επιθετικών πνευστών στα οποία επιβάλλονται μεγαλοπρεπώς τα φωνητικά
τη συνοδεία ενός διακριτικότατου αλλά εμπεριστατωμένου
πιανιστικού μέρους. (για να είμαι ειλικρινής, ο
Παπαδημητρίου αδικεί εαυτόν στην συγκεκριμένη έκδοση: τα μέρη για
πιάνο είναι εξαιρετικά όπως ακούγονται στο "Nosferatu" της Leo αλλά
συγκριτικά "πίσω" στην εκδοχή της Αnakrousis, και αυτό έχω την
εντύπωση δεν οφείλεται σε τεχνικούς λόγους αλλά σε επιλογή του
συνθέτη που εδώ εκτελεί και χρέη μουσικού διευθυντή). Το
συνολικό αποτέλεσμα είναι ισορροπημένο και
ευχάριστο (ε, χμ... πάντα στο πλαίσιο του θέματος) είναι δε
χαρακτηριστικό ότι δεν κουράζει παρά τις αρκετές ακρότητες που
οφείλονται όχι μόνο στο οπτικό υλικό αλλά και στους αυτοσχεδιασμούς.
Ο δίσκος είναι διπλός με εξαιρετικά φροντισμένο εξώφυλλο στο οποίο
περιλαμβάνεται ένα εισαγωγικό κείμενο και φωτογραφίες των
συντελεστών ενώ το κάθε cd είναι τοποθετημένο σε δικό του χάρτινο
φάκελλο (εδώ, είμαι βέβαιος, έβαλε το χέρι του το βινυλιακό alter
ego του Λουκά...). Πολλοί ακροατές του έργου, ανάμεσά τους και ο
υποφαινόμενος, θα εκτιμούσαν ιδιαίτερα μία -έστω
συνοπτική- περιγραφή της κάθε σκηνής που θα βοηθούσε στην μεγαλύτερη
κατανόηση των μουσικών ιδεών. Εν ανάγκη, ας υπάρξει σε downloadable
μορφή από κάποιο σχετικό site.
Εν κατακλείδι,
και για να είμαι ειλικρινής απέναντι σε όσους διαβάσουν το κείμενο
αυτό, το Nosferatu A Monopoli δεν είναι μία απλή υπόθεση σαν
ακρόαμα. Τι θα μπορούσε άλλωστε να περιμένει κανείς από την
υλοποίηση -μέσω της μουσικής- της φρίκης που διαχρονικά
αντιπροσωπεύει ο Nosferatu πέρα από μία ανάλογη ακουστική αίσθηση;
Ωστόσο, με λίγη δουλειά από την πλευρά του ακροατή (που θα πρέπει
τουλάχιστον να γνωρίζει μερικά πράγματα γύρω από την ταινία) το έργο
ξεδιπλώνει έναν κρυφό, υπέροχο κόσμο ήχων που
αξίζει να ακούσετε ξανά και ξανά, αποτελώντας κόσμημα για την
δισκοθήκη σας και ταυτόχρονα θέτοντας τον πήχη πολύ ψηλά, για τις
επόμενες παραγωγές της Anakrousis... |
| δ.σ. |
| ΔΕΙΓΜΑΤΑ: Anakrousis/Generique, The Voyage to Transylvania/The Book of the Vampires,
Love Letter, Only can A Woman |
| INFO: Αnakrousis, τηλ.:
2310-773.001, web: http://www.anakrousis.gr/ |
|
| |
|
