|
| REVIEW |
|
FIREWIRE
DAC |
| Weiss Minerva Firewire
DAC |
|
|
|
| ENTYΠΩΣΕΙΣ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... |
|
|
Το Minerva
αντικατέστησε το κομμάτι του συστήματος αναφοράς το οποίο
χρησιμοποιώ αυτή την στιγμή για να έχω ήχο από το PC, ήτοι το USB
DAC UD-10 της Trends Αudio και το Esoteric D-70. Αυτό, πολύ απλά,
σημαίνει ότι άλλαξα ταυτόχρονα τόσο το πρωτόκολλο μεταφοράς των
δεδομένων από το PC (από USB σε IEEE 1394) όσο και τον ίδιο τον
μετατροπέα d/a. Οι δύο συσκευές αναφοράς αντικαταστάθηκαν από τον
Μinerva. Ως media player χρησιμοποιήθηκε το Foobar2000 με το plug-in
Secret Rabbit στον ρόλο του resampler.
Πριν χρησιμοποιηθεί για
πρώτη φορά το Minerva απαιτείται η εγκατάσταση του driver
του (στην πραγματικότητα έχω την εντύπωση ότι πρόκειται για
το driver του ολοκληρωμένου της Dice). Το συγκεκριμένο λογισμικό
προσφέρει μια σειρά από ρυθμίσεις που σχετίζονται με τον ίδιο τον
δίαυλο (για παράδειγμα καθορίζει το ποια είναι η master συσκευή, αν
υπάρχουν περισσότερες της μίας) ενώ από εδώ, ο χρήστης μπορεί να
επιλέξει την συχνότητα χρονισμού του μετατροπέα, το αν αυτός θα
κλειδώνει αυτόματα επάνω στο σήμα κάποιας από τις υπόλοιπες (πλην
της Firewire) εισόδους ή αν θα συγχρονίζεται εσωτερικά καθώς και το
αν θα μπορεί να παρακολουθεί αυτόματα το sample rate των αρχείων. Ο
χρήστης μπορεί επίσης να ρυθμίσει το μήκος του buffer (σε δείγματα)
ανάλογα με το πόσο “ασταθής” είναι ο υπολογιστής, ανάλογα, δηλαδή,
με το βάρος που δέχεται ο επεξεργαστής και την πιθανότητα να
υπάρξουν διακοπές στο stream. Οφείλω να ομολογήσω ότι στο σημείο
αυτό το εγχειρίδιο χρήσης του Minerva κινείται σε μάλλον
μέτρια επίπεδα: Θα προτιμούσα να έχει λίγες σελίδες ακόμη
με αναλυτικές οδηγίες και επιλογές (πέραν αυτών της εγκατάστασης και
της “σκέτης” περιγραφής του driver) και μάλιστα με αναφορές σε
μερικά από τα δημοφιλή media players που είναι πιθανόν να έχει στη
διάθεσή του ο κάθε χρήστης (σε αντιστάθμισμα, πάντως, ο Weiss έχει
γράψει ένα πολύ κατανοητό κείμενο γύρω από το jitter και την σημασία
του, καθώς και μια καλή περιγραφή για το πρωτόκολλο Firewire υπό το
πρίσμα του audio). Πέραν της σύνδεσης μέσω Firewire ή οποία
διατηρήθηκε για το μεγαλύτερο μέρος των ακροάσεων, δεν παρέλειψα να
ακούσω την συσκευή και μέσω μιας κλασικής ψηφιακής εισόδου.
Χρησιμοποίησα για τον σκοπό αυτό το Esoteric P-70 μέσω
AES/EBU. |
 |
Η ποιότητα κατασκευής είναι η γνωστή της ελβετικής
εταιρίας. Τα πάντα έχουν θετική
αίσθηση. | |
Αν και σε κάθε
δοκιμή το υλικό που χρησιμοποιήται είναι κρίσιμο, στην περίπτωση του
Minerva είναι διπλά κρίσιμο, επειδή τα τεχνικά του χαρακτηριστικά
(δηλαδή το φορμά και το sampling rate των αρχείων) φωτίζουν
δύο εντελώς διαφορετικές πλευρές του.
Ξεκινώντας
από την απλούστερη εκδοχή, χρησιμοποίησα τον DAC για να ακούσω
αρχεία υψηλής ανάλυσης (24bit, 96-176.4kHz κατά περίπτωση και σε
φορμά PCM ή FLAC). Τέτοια αρχεία δεν είναι πλέον κάτι το
αξιοπερίεργο. Μπορείτε να τα αγοράσετε και ενίοτε να τα βρείτε
δωρεάν στο διαδίκτυο. Αυτές οι ακροάσεις έγιναν με το Foobar2000 σε
κατάσταση “flat” δηλαδή με το upsampler εκτός. Αυτή δεν ήταν μια
τυπική επιλογή, αλλά κάτι που προήλθε από δοκιμή: Προσωπικά,
εκτίμησα ότι ένα αρχείο high resolution ακούγεται καλύτερα χωρίς
upsampling και ακόμη και στα 96kHz, αυτό που πήρα με αυτή την
επιλογή ήταν μια πιο ανάγλυφη, μεγάλη και κοντινή εικόνα. Κάτω από
αυτές τις συνθήκες το σύστημα απογειώθηκε: Οι
λεπτομέρειες μιας ηχογράφησης υψηλής ανάλυσης είναι πραγματικά μια
εμπειρία που θα πρέπει να έχετε για να την αντιληφθείτε σε όλο της
το εύρος. Δεν αναφέρομαι μόνο στην εξαιρετική
εικόνα και στην αίσθηση του χώρου αλλά και
στο πόσο ξεκούραστος, άνετος και ταυτόχρονα
δυναμικός είναι ο ήχος ακόμη -αν μου επιτρέπετε την κακία-
και στο γενικώς ξενέρωτο “υλικό αναφοράς” που μέχρι στιγμής είναι
διαθέσιμο (δε λέω, καλά τα πολλά kHz, αλλά αυτές τις κυρούλες με τις
κιθάρες δεν τις χωνεύω με τίποτε, κι όσο για το Gloria -έλεος όχι
άλλη θρησκευτική μουσική...). Με τόσο μεγάλες διαφορές είναι
πραγματικά δύσκολο να πεις αν το αποτέλεσμα οφείλεται στον Minerva ή
στο αρχείο, υποπτεύομαι όμως ότι οφείλεται και στα
δύο, επειδή όταν χρησιμοποίησα τον DAC της Weiss ως απλό
μετατροπέα Firewire-AES/EBU και τροφοδότησα με αυτόν το Esoteric
D-70 το αποτέλεσμα που πήρα ήταν ελάχιστα καλύτερο σε θέματα
sound stage σε σχέση με αυτό που πήρα με το Minerva στην
θέση του DAC, επίδοση που κρίνω ως εξαιρετική με
βάση την διαφορά κόστους των δύο συσκευών. Την ποιότητα του Μinerva
επιβεβαίωσα και με ολιγόχρονη ακρόαση μέσω της εισόδου AES/EBU, όπου
φάνηκε ότι στην εντελώς συμβατική αποστολή αναπαραγωγής CDs
κινείται σε εξαιρετικά επίπεδα με βάση την τιμή του
(και -για να είμαι ειλικρινής τον "σκέτο" μόνο Burr Brown που
χρησιμοποιεί...). Με βάση όλα τα παραπάνω, έχουμε το πρώτο
συμπέρασμα της δοκιμής: Το Minerva είναι ένας εξαιρετικός
“τρίτος” δρόμος προς το κορυφαίο ψηφιακό audio (με τους άλλους δύο
να είναι τα πανάκριβα upsampled cd players και τα SA-CDs
αντιστοίχως). Επιτρέπει την πρόσβαση σε υλικό υψηλής ανάλυσης και
ταυτόχρονα στέκεται στο ύψος του υλικού αυτού χωρίς να εισάγει
προβλήματα. |
|
|
 |
| Αυτές είναι οι ρυθμίσεις που προσφέρει ο οδηγός του
μετατροπέα. Δεν είναι ούτε λίγες ούτε και προφανείς. Το
εγχειρίδιο χρήσης θα πρέπει να γίνει λίγο πιο σαφές και να
προσφέρει πληροφορίες ρυθμίσεων για όλα τα δημοφιλή
players. | |
Η δεύτερη
πλευρά του Μinerva είναι ο ρόλος του σε ένα upsampled σύστημα υψηλού
επιπέδου. Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποίησα το Resampler της Secret
Rabbit και αρχεία τυπικής ανάλυσης (16bit/44.1kHz) σε φορμά PCM
καθώς επίσης και “κλασικά” MP3s. Επέλεξα sampling rate 176.4kHz
(επειδή είναι ακέραιο πολλαπλάσιο του 44.1) και τον αλγόριθμο Medium
Sinc Interpolator. Στην περίπτωση αυτή, το Minerva
ρυθμίστηκε με το χέρι στα 176.4 kHz σε αντίθεση με
την ακρόαση αρχείων υψηλής ανάλυσης χωρίς upsampling όπου το είχα
αφήσει “ελεύθερο” να συγχρονίζεται κάθε φορά με το sample rate του
αρχείου, λειτουργία η οποία κάποιες φορές δεν λειτούργησε
πολύ σωστά αν και δεν μπορώ να πω αν αυτό οφείλεται στο
λογισμικό ή σε κάτι που παρέλειψα εγώ επειδή δεν αναφέρεται στο
εγχειρίδιο (διαμαρτυρήθηκα ήδη γιαυτό νομίζω, ε;).
To αποτέλεσμα
όλων των παραπάνω ήταν μια σαφής βελτίωση στην υποκειμενική
ποιότητα των αρχείων: Αρχεία wav (16/44.1kHz) απέκτησαν μια
αίσθηση εγγύτητας στον ακροατή, πιο συγκεκριμένη εικόνα και
περισσότερες λεπτομέρειες σε σχέση με την απλή αναπαραγωγή τους.
Επειδή αυτό το “περισσότερες λεπτομέρειες” ακούγεται λίγο παράδοξο,
οφείλω μια εξήγηση: Ούτε το upsampling ούτε και ο Minerva εμφανίζουν
από το πουθενά data που δεν υπάρχουν. Απλώς, το πιθανότερο είναι ότι
η γενική τους συμπεριφορά και η αίσθηση που δημιουργούν σου
επιτρέπουν να επικεντρωθείς πιο εύκολα σε κάτι που
ούτως ή άλλως υπάρχει απλώς πριν ήταν καλυμμένο από το υπόλοιπο
πρόγραμμα. Σε όλες τις περιπτώσεις αυτό που πήρα ήταν ήχος
επιβλητικός αλλά ταυτοχρόνως φασματικά ακριβής, σε
σωστή κλίμακα από πλευράς μεγέθους εικόνας και τόσο
ξεκούραστος ώστε μπορούσες να ακούσεις σε εξαιρετικά υψηλές στάθμες
χωρίς το παραμικρό ίχνος κόπωσης. Ακόμη περισσότερο φάνηκε να
ωφελούνται τα αρχεία MP3. Ακούστε μέσα από το Minerva ένα προσεκτικά
rippαρισμένο πρόγραμμα με σχετικά υψηλό bitrate και προσπαθήστε να
επιχειρηματολογήσετε υπέρ της κακής του ποιότητας. Ματαίως...
Υπάρχουν σημαντικές διαφορές με τον ασυμπίεστο ήχο -δεν υπάρχει
αμφιβολία- αλλά αυτές γίνονται σαφείς μόνο συγκριτικά. Όλα αυτά,
κάνουν τον Minerva όχι απλώς έναν πολύ καλό αλλά έναν
εξαιρετικό DAC, ο οποίος κινήθηκε πολύ πιο κοντά στον
Esoteric D-70 σε σύγκριση τόσο με τον Musical Fidelity X-DACv8 όσο
και με τον BelCanto Dac3 με την παρατήρηση -βεβαίως- ότι και οι δύο
αυτές συσκευές είναι σημαντικά χαμηλότερου κόστους (το Minerva
στοιχίζει 3.000 ευρώ) και αναφέρονται εδώ κυρίως επειδή προσφέρουν
δυνατότητα σύνδεσης data (μέσω USB). |
Τελικώς...
...αν ανήκετε σε εκείνους που βλέπουν ξεκάθαρα το μέλλον του
audio υψηλών απαιτήσεων και διακρίνουν ότι το μέλλον αυτό έχει στην
βάση του έναν υπολογιστή, τότε ο Minerva είναι μια
δικαίωση: Ανοίγει διάπλατα τους ορίζοντες του ψηφιακού ήχου
επιτρέποντας την αναπαραγωγή αρχείων υψηλής ανάλυσης, τα οποία είναι
πλέον διαθέσιμα στο διαδίκτυο αλλά παράλληλα προσφέρει και την
ελευθερία που προέρχεται από την χρήση μιας πλατφόρμας υπολογιστή
όπου όλα είναι δυνατά και είναι στο χέρι του χρήστη να κάνει το κέφι
του, κινούμενος από τις esoteric επιλογές τύπου Foobar2000/Secret
Rabbit μέχρι το κοινότοπο στάνταρντ των iTunes ! Και όλα αυτά,
σημειώστε, χωρίς να απεμπολούνται οι βασικές αξίες ενός
DAC επάνω στις οποίες στηρίζεται η κορυφαία απόδοση. Δεν
υπάρχουν πολλά περισσότερα να ζητήσει κανείς. (αν και στο δρόμο όλο
και κάτι θα σκεφτούμε...) |
|
Δημήτρης
Σταματάκος |
|
|
|
| |
|
