Δικτυακός τόπος για τις Τεχνολογίες Audio, Video, HiFi, High End, Home Entertainment
Greek site for Audio Video & Home Entertainment technologies
Tελευταία Ενημερωση/Last Update: Τρίτη, 13/09/2011

flag
english
abstract

USB DAC

Ayre QB-9 (24bit/192kHz)

Thumbnail_φωτο

Ο QB-9 είναι μια μικρή σε πλάτος συσκευή με την χαρακτηριστική, λιτή, αισθητική της Ayre και τον εξοπλισμό της πρόσοψης να περιορίζεται σε μια ευανάγνωστη οθόνη όπου εμφανίζεται η συχνότητα στην οποία έχει κλειδώσει ο μετατροπέας. Επειδή η συσκευή έχει μία μόνο είσοδο (την θύρα USB) και δεν έχει διακόπτη on-off, αφού ενεργοποιήται αυτόματα μόλις τεθεί σε λειτουργία ο υπολογιστής, δεν υπάρχει κανένας διακόπτης, με εξαίρεση έναν μικρό DIL ο οποίος είναι τοποθετημένος στο πίσω μέρος και ελέγχει το ρυθμό λειτουργίας της θύρας USB, τον τρόπο με τον οποίο ενεργοποιήται ο μετατροπέας το είδος του ψηφιακού φίλτρου καθώς και την λειτουργία της οθόνης.
Από πλευράς δυνατοτήτων σύνδεσης τα πράγματα είναι λίγο-πολύ τα αναμενόμενα. Ο μετατροπέας προσφέρει single ended και balanced εξόδους (αφού η Ayre είναι υπέρμαχος των fully balanced σταδίων εξόδου) και τα τυπικής ποιότητας βύσματα που αντιστοιχούν σε αυτές συνοδεύονται από την θύρα USB. Επί του προκειμένου, η εντελώς προσωπική μου άποψη είναι ότι η Ayre χάνει μια καλή ευκαιρία εδώ: Μία -τουλάχιστον- είσοδος S/PDIF δεν θα αύξανε σημαντικά την τιμή και είναι δύσκολο να ισχυριστεί κανείς ότι θα επιβάρυνε την ποιότητα της συσκευής. Η απουσία της, όμως, στερεί την δυνατότητα από κάθε σοβαρό audiophile που ήδη διαθέτει ένα τρανσπόρτ να αναβαθμίσει το σύστημά του. Κατά τη γνώμη μου πρόκειται για μια επιλογή που εξηγείται δύσκολα.
Το εσωτερικό της συσκευής είναι, βεβαίως, πολύ πιο ενδιαφέρον. Η τροφοδοσία βασίζεται σε έναν κλασικό μετασχηματιστή και σε ένα φίλτρο υψηλών συχνοτήτων (το οποίο η εταιρία ονομάζει AyreConditioner) με την σταθεροποίηση να γίνεται από ένα τσιπ της σειράς TPS744 της Texas.

Φωτογραφία

Τυπικά λιτός, όπως όλες οι συσκευές της Ayre, ο QB-9 κάνει ένα βήμα ακόμη: Η πρόσοψή του δεν περιλαμβάνει κανέναν διακόπτη παρά μόνο μια ευανάγνωστη οθόνη όπου φαίνεται που έχει κλειδώσει η είσοδος.

Η διαχείριση του σήματος από την θύρα USB έχει ανατεθεί σε έναν μικροεπεξεργαστή της XMOS, μια εταιρία η οποία έχει ασχοληθεί, κατά τα φαινόμενα, αρκετά με την υπόθεση της μεταφοράς σημάτων ήχου υψηλής ανάλυσης μέσω USB 2.0 και η συγκεκριμένη υλοποίηση της Ayre βασίζεται σε driver της Thesycon. Το τσιπ της XMOS ακολουθείται από ένα FPGA της Xilinx το οποίο, υποθέτει κανείς, τρέχει το ψηφιακό φίλτρο και, τέλος, έναν μετατροπέα d/a της Burr Brown (DSD1796) ο οποίος μπορεί να διαχειριστεί σήματα 24bit/192kΗz. Το κομμάτι του ψηφιακού φίλτρου που χρησιμοποιεί η Ayre (στον QB-9 και στο CX-7eMP) είναι αρκετά ενδιαφέρον. Η έμπνευση για την Ayre, με βάση αυτά που ίδια αναφέρει, είναι μια ανακοίνωση του Peter Craven της Algol σε κάποιο συνέδριο του AES η οποία πήρε και τη μορφή δημοσίευσης στο JAES με τίτλο “Antialias Filters and System Transient Response at High Sample Rates”. Εκεί ο Craven προτείνει την χρήση ειδικά σχεδιασμένων φίλτρων αποκοπής (χρησιμοποιεί μάλιστα τον όρο apodizing filters για να τα περιγράψει) τα οποία βελτιώνουν την συμπεριφορά ενός ψηφιακού συστήματος στο πεδίο του χρόνου. Στο site τους μπορείτε να βρείτε ένα επεξηγηματικό κείμενο αλλά η κεντρική ιδέα βρίσκεται στην βέλτιστη επιλογή ανάμεσα στον αναπόφευκτο προ-κωδωνισμό (pre-ringing) ενός φίλτρου γραμμικής φάσης με πολύ μεγάλη κλίση και σε έναν απλό κωδωνισμό ενός φίλτρου ελάχιστης φάσης με μικρότερη κλίση, ο οποίος -φυσιολογικά- εμφανίζεται μετά την κυρίως κρουστική απόκριση. Κατά την Ayre, τον Craven και τον Bob Stuart (της Μeridian), ο προ-κωδωνισμός (η ύπαρξη δηλαδή κυμάτωσης πριν την έναρξη της κυρίως κρουστικής απόκρισης του φίλτρου) δημιουργεί αφύσικα ακουστικά φαινόμενα (συναντάται άλλωστε μόνο σε ψηφιακά συστήματα ως υποπροϊόν της επεξεργασίας προηγούμενων δειγμάτων) σε αντίθεση με τον συμβατικό κωδωνισμό (την ύπαρξη δηλαδή καθυστέρησης στην απόσβεση της κρουστικής απόκρισης) ο οποίος είναι περισσότερο “φυσικός” και δεν ακούγεται δυσάρεστα. Ο Stuart δίνει μια καλύτερη εξήγηση σε αυτό, θέτοντας θέμα φαινομένων επικάλυψης στο ψυχοακουστικό επίπεδο, ισχυριζόμενος ότι αν ο κωδωνισμός είναι μικρός, τότε αυτός δεν γίνεται αντιληπτός από τον ακροατή.

Φωτογραφία

Ο χρήστης έχει στη διάθεσή του single ended και balanced εξόδους, καθώς και μια θύρα USB για την σύνδεση του υπολογιστή. Ακόμη, υπάρχει ένας μικρός διακόπτης DIL για την ρύθμιση της σύνδεσης, την απενεργοποίηση της οθόνης, την επιλογή του ψηφιακού φίλτρου και του τρόπου ενεργοποίησης της συσκευής. Δεν υπάρχει διακόπτης on-off.

ΚείμΣτο επίπεδο της εφαρμογής όλων αυτών, ο QB-9 περιλαμβάνει δύο εκδοχές ψηφιακού φίλτρου: Μία με υψηλότερη συχνότητα αποκοπής και μεγάλη κλίση την οποία ονομάζει "Measure” και μια πιο ήπια που ξεκινά όμως χαμηλότερα, την οποία ονομάζει “Listen”. Εκτός από την διαφορετική συμπεριφορά στο πεδίο της συχνότητας, τα δύο φίλτρα διαφέρουν και στο πεδίο του χρόνου, με το φίλτρο “Μeasure” να έχει πιο αργή απόσβεση και κωδωνισμό με μεγαλύτερο πλάτος. Το clock του μετατροπέα βασίζεται σε δύο διαφορετικούς κρυστάλλους της Adiva, έναν για τα sample rates που είναι παράγωγα των 44.1kHz (88.2kHz και 176.4kHz) και ένα για αυτά που είναι παράγωγα των 48kHz (96kHz και 192kHz).
To αναλογικό στάδιο που ακολουθεί όλα αυτά είναι, επίσης, ενδιαφέρον. Είναι ένα κύκλωμα balanced, υλοποιημένο με διακριτά εξαρτήματα το οποίο δεν χρησιμοποιεί αρνητική ανάδραση (αν και η Ayre δεν διευκρινίζει αν χρησιμοποιήται τοπική αρνητική ανάδραση σε επιμέρους στάδια). Η ποιότητα κατασκευής είναι πολύ καλή.ενο

Φωτογραφία

H διαφορά του QB-9 της δοκιμής αυτής με τον πρώτο QB-9 του 2009 έγκειται στο ολοκληρωμένο κύκλωμα που φαίνεται αριστερά: Ένας μικροεπεξεργαστής της XMOS επιτρέπει στην συσκευή να χειρίζεται σήματα μέχρι τα 192kHz. Το μεγαλύτερο μέρος της φωτογραφίας καταλαμβάνεται από το αναλογικό στάδιο το οποίο χρησιμοποιεί διακριτά εξαρτήματα.

Φωτογραφία

Xilinx που τρέχει το ψηφιακό φίλτρο της Ayre. Στο μέσον διακρίνονται οι δύο κρύσταλλοι που υποστηρίζουν το clocking του QB-9 ενώ στο επάνω μέρος της φωτογραφίας φαίνεται ο μετατροπέας της Burr Brown.